ΒΙΒΛΙΩΝ ΕΡΓΑ / VIVLIONERGA

Σε ποιον και κάτω από ποιες συνθήκες διηγείται ο Περέιρα τον πιο κρίσιμο μήνα της ζωής του, τον μοιραίο εκείνο Αύγουστο του 1938; Αυτό δεν αποκαλύπτεται ποτέ, ο αναγνώστης αφήνεται να κάνει τις δικές του υποθέσεις. Ο Περέιρα όμως είναι ένας εξαιρετικά ακριβής μάρτυρας και με μια πεισματάρικη σχολαστικότητα αφηγείται, σαν να καταθέτει σε κάποιο δικαστήριο, μια τραγική στιγμή της ύπαρξής του αλλά και της ιστορίας της Ευρώπης. Στο πλαίσιο του πορτογαλικού σαλαζαρισμού, του ιταλικού φασισμού και του ισπανικού εμφύλιου πολέμου, η συγκινητική ιστορία της συνειδητοποίησης ενός μοναχικού και δυστυχούς ηλικιωμένου δημοσιογράφου. Λισαβόνα, 1938. Η καταπιεστική δικτατορία του Σαλαζάρ, η θύελλα του επερχόμενου ισπανικού εμφυλίου, ο ιταλικός φασισμός στο βάθος. Ο Περέιρα είναι ένας πρώην δημοσιογράφος του άστυνομικού ρεπορτάζ στον όποιο έχουν εμπιστευτεί την πολιτιστική σελίδα μιας μέτριας απογευματινής εφημερίδας, της Λισμπόα. Ο Περέιρα έχει μια θανατερή αντίληψη της κουλτούρας: άγαπά τα νεκρώ...

Ο μηχανικός Γκοντζάλο Πιρομπουτίρρο -alter ego του Κάρλο Εμίλιο Γκάντα, κάτοικος του φανταστικού Μαρανταγκάλ (συγχώνευση Ιταλικής Λομβαρδίας και Λατινικής Αμερικής), ξετυλίγει και αναλύει με άγριο αυτοσαρκασμό τις νευρώσεις του, την αδύνατη σχέση με τη μητέρα του, τη μνησικακία απέναντι στους γονείς του, την οδύνη της απώλειας του αδελφού του στον πόλεμο, την αντικοινωνικότητά του, τη μοναξιά του. Σαν ένας άλλος Δον Κιχώτης επιμένει στην ουτοπία ενός ηθικού κόσμου και επιτίθεται με άγριο χλευασμό στην αναρριχώμενη τάξη των μικροαστών, την ηλιθιότητα των χωρικών, το ναρκισσισμό του Εγώ, της πιο "αποκρουστικής αντωνυμίας". Αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, παραληρηματική εξομολόγηση και κάθαρση, έργο που συνδυάζει λυρική ένταση και ξέφρενη σάτιρα, μισανθρωπία και έλεος, βαθιά μνησικακία και φιλοσοφικό στοχασμό. Το "Η γνώση του πόνου" βραβεύεται το 1963 με το Διεθνές Βραβείο λογοτεχνίας από δώδεκα Ευρωπαίους και Αμερικανούς εκδότες.

"Από που να ξεκινήσω; "Εχουν γραφτεί τόσο πολλά για τη Σφαγή του Πάνγκμπερν, όπως είναι πλέον γνωστή στα λαϊκά έντυπα όλης της υφηλίου, πού δυσκολεύομαι να δω αυτό το τραγικό γεγονός με καθαρή ματιά". Το πρωί της 25ης Ιουνίου 1988, λίγο μετά τις οκτώ, τα τριανταδύο ενήλικα μέλη μιας επιφανούς κοινότητας του Δυτικού Λονδίνου δολοφονούνται με ιδιαίτερα βίαιο τρόπο, και τα παιδιά τους απάγονται χωρίς να αφήσουν ίχνη. Μέσα από το ιατροδικαστικό ημερολόγιο του δρος Ρίτσαρντ Γκρέβιλ, αναπληρωματικού ψυχιατρικού συμβούλου της Αστυνομίας του Λονδίνου, ξετυλίγονται οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες της σφαγής που οδηγεί σε αδιέξοδο τους αστυνομικούς. Απελπισμένοι, ξαναβλέπουν με έκπληξη το βίντεο που έχει γυριστεί στον τόπο του εγκλήματος. Η επαγγελματική ψυχρότητα των φόνων ενισχύει την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ασυνήθιστο έγκλημα. "Δεν φαίνεται να απομένει χώρος για καμία απολύτως νέα θεωρία" γράφει ο Γκρέβιλ, ωστόσο έχει κάποιες δικές του ιδέες, πού ...

Η Μαρίνα Καραγάτση δανείζεται τα λόγια προσφιλών της προσώπων και τους ξαναδίνει φωνή. Με τρεις παράλληλους μονολόγους μιας ανοιξιάτικης μέρας του 1950 και ένα θεατρικό μονόπρακτο μιας ανοιξιάτικης μέρας του 2006 αναπλάθει βιώματα και ενδόμυχους συλλογισμούς του Καραγάτση, του αντιπροσωπευτικότερου ίσως συγγραφέα της γενιάς του, της Λασκαρώς, καρτερικής και δυνατής υπηρέτριας του σπιτιού, και της γιαγιάς Μίνας, μιας αρχόντισσας της Άνδρου. Σιωπηλή, αλλά διαρκώς παρούσα, η Νίκη Καραγάτση, η ζωγράφος που παραμένει με την ευαισθησία και τους χαμηλούς της τόνους πάντα επίκαιρη. Μέσα από την ιστορία μιας οικογένειας ξαναζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή.

[...] Ήθελα κρυφά να διαβάζει το ημερολόγιο μου. Ήταν αλήθεια πως "ένας άνθρωπος σαν και μένα, που δεν ανοίγει την καρδιά του στους άλλους, χρειάζεται τουλάχιστον να μιλάει και ν' ακούει ο ίδιος τον εαυτό του", ένας όμως απ' τους λόγους που έγραφα ήταν να τα διαβάζει κι ο άντρας μου. [...] Ως προς αυτήν τη μυστικοπάθεια, για την οποία ο σύζυγός μου με περιγελούσε, κι αυτός δεν ήταν καλύτερος. Και αυτός και εγώ, ξέροντας ότι διαβάζουμε αντίστοιχα στα κρυφά ο ένας το ημερολόγιο του άλλου, σηκώσαμε φράγματα, στήσαμε εμπόδια στους δρόμους μας, πήραμε όσο πιο πλάγιους δρόμους μπορούσαμε και, όπως ήταν αναμενόμενο, η επίτευξη των σκοπών μας παρέμεινε μέχρι τέλους αβέβαιη· τέτοιοι ήταν οι όροι του παιχνιδιού μας. [...] "Το κλειδί" , γραμμένο το 1956, είναι το προτελευταίο μυθιστόρημα του Τζουνιτσίρο Τανιζάκι . Πραγματεύεται ένα από τα αγαπημένα θέματα της ιαπωνικής λογοτεχνίας, αυτό του ηλικιωμένου άνδρα που έχει ακόμα μέσα του τη φλόγα του έρωτα και που το όψ...

Αφού υπηρέτησε για δώδεκα χρόνια ως πυροτεχνουργός, ο υπαξιωματικός Άνζελμ Άιμπενσυτς παραιτείται από το στράτευμα για χάρη της γυναίκας του και αναλαμβάνει τη θέση ενός κρατικού επιθεωρητή, αρμόδιου για τον έλεγχο των μέτρων και σταθμών. Όμως, στην απομακρυσμένη περιφέρεια του Ζλότογκροντ, όπου η απάτη και η δωροδοκία βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη, ένας άνθρωπος έντιμος όπως ο Άιμπενσυτς, που φροντίζει με ευσυνειδησία για την τήρηση των νόμων, δεν μπορεί παρά να είναι γεννημένος εχθρός των εμπόρων. Ολομόναχος ανάμεσα σε απατεώνες, χαρτοκλέφτες και λιποτάκτες, πασχίζει με νύχια και με δόντια να διατηρήσει σταθερές τις αξίες του, για να τις δει σύντομα να καταρρέουν ή μία μετά την άλλη, ερχόμενος σε σύγκρουση με τον εαυτό του, έρμαιο ενός κόσμου που θα τον οδηγήσει στην καταστροφή. Η παραβολή για τα κάλπικα ζύγια γεννήθηκε το 1937, όταν ο Γιόζεφ Ροτ ζούσε στο Παρίσι. Στο πρόσωπο του Άνζελμ Άιμπενσυτς, ο συγγραφέας δημιούργησε έναν από τους πιο πειστικούς και συγκινητικούς χαρακτή...

ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ το 1829 του Τζερόνιμο (Gokhla yeh ήταν το αρχικό ινδιάνικο όνομά του), Ινδιάνου Τσιρικάουα της φυλής των Απάτσι, ώς το θάνατό του το 1909 στην αιχμαλωσία, εκπατρισμένου στη Φλόριντα, η αυτοβιογραφία του αφηγείται τον διαρκή αγώνα των διαφόρων φυλών των Απάτσι εναντίον των Μεξικανών, του αμερικανικού στρατού και του λευκού ανθρώπου, προκειμένου να διατηρήσουν την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους. Το όνομά του είναι συνώνυμο με την αντίσταση των Ινδιάνων, και η ιστορία του είναι η ιστορία ενός ηρωικού και συχνά φρικιαστικού πολέμου. Ήταν σαμάνος του πολέμου, αρχηγός χάρη στην ασυνήθιστη έμφυτη νοημοσύνη του και στις πολεμικές του ικανότητες. Η αυτοβιογραφία του, ωστόσο, δεν αναφέρεται αποκλειστικά στη βίαιη δράση του. Προτού αφηγηθεί την προσωπική του ιστορία και την ιστορία της οριστικής ήττας της φυλής του, των αλλεπάλληλων προδοσιών και αθετήσεων των υποσχέσεων από τους λευκούς, ο Τζερόνιμο αρχίζει την αφήγησή του με την καταγωγή του κόσμου, μια υπέροχη ινδιάνικη ...

ΟΣΤΑΝΔΗ 1936. Η βελγική παραθαλάσσια πόλη δέχεται στα θέρετρά της πλήθος καλλιτέχνες, διανοούμενους αλλά και αλλόφρονες, που βρίσκονται εκεί μετέωροι μπροστά στο θέαμα της αβύσσου που θα προκαλέσουν σύντομα ο φασισμός και ο πόλεμος στην Ευρώπη. Εδώ βρίσκεται και ο Στέφαν Τσβάιχ, ένας άνθρωπος σε κρίση : ο Γερμανός εκδότης του τον έχει μόλις απορρίψει, ο γάμος του είναι στα πρόθυρα της διάλυσης και το σπίτι του στην Αυστρία δεν το νιώθει πια οικείο. Μαζί με τη Λόττε, την ερωμένη του, αναζητά καταφύγιο σε αυτόν τον παράδεισο με τους χαλαρούς περιπάτους και τις ομπρέλες για τον ήλιο. Και εδώ ακριβώς επανασυνδέεται με τον αποξενωμένο φίλο του Γιόζεφ Ροτ. Ερωτεύεται κι εκείνος, για μια τελευταία φορά, τη συγγραφέα Ίρμγκαρντ Κόυν, η οποία απλώς ήθελε να ξεφύγει από τη χώρα των καμένων βιβλίων. Ο έρωτας του Ροτ και της νεαρής παθιασμένης Κόυν είναι τόσο αναπάντεχος όσο εξωπραγματική φαίνεται η φιλία μεταξύ του ευκατάστατου Τσβάιχ και του γερού πότη Ροτ. Στην Οστάνδη αυτό το καλοκαίρι βρ...

Στο σύγχρονο Μπουένος Άιρες, το πτώμα μιας τραβεστί ονόματι Λους εντοπίζεται γυμνό, ευνουχισμένο, με τα γεννητικά όργανα στον πισινό, και μια νεαρή γυναίκα εξαφανίζεται. Η Ζανά, μια πεισματάρα καλλιτέχνις με καταγωγή από τη φυλή των Μαπούτσε, και ο Ρουμπέν, ένας οργισμένος ντετέκτιβ, ερευνούν από μία υπόθεση ο καθένας τους. Η συνάντησή τους τους οδηγεί στα φαντάσματα της δικτατορίας. Η Ζανά είναι Μαπούτσε, κόρη ενός λαού Ινδιάνων που όταν οι άλλοι τους έβλεπαν στην αργεντίνικη πάμπα τους πυροβολούσαν χωρίς δεύτερη σκέψη. Αφού επιβίωσε από την οικονομική κρίση του 2001-2002, έγινε γλύπτρια και έκτοτε μένει μόνη της στο Μπουένος Άιρες. Τώρα, στα 28 της χρόνια, υπολογίζει πως δεν χρωστά πλέον τίποτε και σε κανέναν. Ο Ρουμπέν Καλδερόν είναι κι αυτός από τους επιβιώσαντες - ένας από τους ελάχιστους "υπονομευτές" που βγήκαν ζωντανοί από τις λαθραίες φυλακές, όπου χάθηκαν ο πατέρας του και η μικρή αδελφή του. Τριάντα χρόνια πέρασαν μέχρι να ξανάρθει η δημοκρατία. Ιδιωτικός ερευν...

"Καθόμουν σ ένα τραπέζι κοντά στην ανοιχτή μπαλκονόπορτα, είχα απλώσει γύρω μου τα χαρτιά και τις σημειώσεις μου και συνέδεα γεγονότα που απείχαν πολύ μεταξύ τους, αλλά μου φαινόταν ότι ήταν της ίδιας τάξης". Η φράση, γραμμένη σ ένα από τα τέσσερα διηγήματα αυτού του τόμου, προδίδει μόνο λίγα από την πλούσια γλώσσα των κειμένων-γλώσσα που σου κόβει την ανάσα με την ομορφιά της και αναδεικνύει τον Ζέμπαλντ σ έναν σπουδαίο λογοτέχνη. Είναι όμως ενδεικτική του εκπληκτικού τρόπου με τον οποίο ο συγγραφέας συνδυάζει αυτοβιογραφικά στοιχεία, αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία, ταξιδιωτικές διηγήσεις, ακόμη και φωτογραφικά τεκμήρια με τους βίους και τις εμπειρίες άλλων συγγραφέων και τα υφαίνει όλα σε έναν αινιγματικό και περίτεχνο καμβά. Πλάι στον Γάλλο μυθιστοριογράφο Ανρί Μπελ, γνωστό ως Σταντάλ, ο συγγραφέας νιώθει έναν δεσμό που ξεπερνά τον λογοτεχνικό θαυμασμό κυρίως με τον Φράντς Κάφκα, του οποίου ο αγαλήνευτος νεκροζώντανος κυνηγός Γράκχος στοιχειώνει και τα τέσσερα δ...

Mιά γυναίκα τριανταοχτώ χρονών, ένας σύζυγος, δύο παιδιά. Ένα ωραίο διαμέρισμα στο Tορίνο, μια ζωή φτιαγμένη από συζυγική σιγουριά και μικρές καθημερινές ιεροτελεστίες. Δεκαπέντε χρόνια γάμου. Kι έπειτα, κάποιο απόγευμα του Aπρίλη, μια φράση του συζύγου της κάνει κομμάτια αυτή τη γαλήνια ζωή, μεταμορφώνοντας την Όλγα σε μια γυναίκα εγκαταλελειμμένη. Mια γυναίκα τσακισμένη. Pημαγμένη, σπασμένη. Mια "κακομοίρα", σαν εκείνη τη γειτόνισσα των παιδικών της χρόνων στη Nάπολη, της οποίας το κλάμα θαρρεί πως ακούει ακόμα τις νύχτες, καθώς στροβιλίζεται ανάμεσα στα φαντάσματα που κάνουν κατοχή στο παρόν και τη φυλακίζουν μέσα σε μια αλλοτριωμένη, αποσπασματική αντίληψη του εαυτού της. Bουβή από έκπληξη, η Όλγα δεν καταλαβαίνει τίποτα για το "κενό συνείδησης" που ισχυρίζεται ότι νιώθει ο άντρας τον οποίο ακολούθησε στο Tορίνο και για χάρη του οποίου παράτησε το γράψιμο. O άντρας με τον οποίο ήθελε να γεράσει, έγινε ο άντρας που δεν την αγαπάει πιά. H Όλγα δεν υπάρχει πιά....