ΒΙΒΛΙΩΝ ΕΡΓΑ / VIVLIONERGA

Το "Σάνκια" είναι η συνταρακτική ιστορία µιας οµάδας επαναστατηµένων νεαρών που έχουν αµετάκλητα εµπλακεί ανάµεσα στο γερασµένο σοβιετικό παρελθόν -που οι ίδιοι δεν πρόλαβαν να γνωρίσουν- και στην υπαρξιακή ανάγκη τους να εκφράσουν µια δυναµική διέξοδο στην κοινωνική κατάπτωση της χώρας τους. Με επίκεντρο τον σύνθετο οµώνυµο ήρωα, έναν νεαρό κατά περίπτωση στοχαστικό ή αφελή, βίαιο ή τρυφερό, σκληρό αλλά και ροµαντικό, άλλοτε γεµάτο ελπίδες και άλλοτε σε απόγνωση, η αφήγηση µεταφέρει τον αναγνώστη πότε στην ερηµωµένη, παρηκµασµένη επαρχία της Ρωσίας και πότε στην πλαστή ευµάρεια της πρωτεύουσας. Μέσα από αλλεπάλληλες δραµατικές σκηνές, που φέρνουν στο µυαλό τους καλύτερους Ρώσους κλασικούς, αποτυπώνεται εντυπωσιακά ο σύγχρονος καπιταλισµός της καταστολής και της βίας, το ταξικό χάος και η λανθάνουσα εμφύλια σύγκρουση. Με φόντο αυτή την κοινωνική αποσύνθεση της σύγχρονης Ρωσίας, το πολυβραβευµένο και µεταφρασµένο σε είκοσι γλώσσες µυθιστόρηµα του Ζαχάρ Πριλέπιν εστιάζ...

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Πολλές φορές έχουμε στην βιβλιοθήκη μας για καιρό βιβλία αδιάβαστα, που μπαίνουν στην άκρη μιας και οι νέες κυκλοφορίες είναι αυτές που πάντα μας τραβούν και μας κερδίζουν. Φέτος το Καλοκαίρι είπα λοιπόν να διαβάσω κάποια πιο παλιά βιβλία που είχα αδιάβαστα και έτσι έπεσα επάνω σε αυτό το διαμαντάκι της παλιά καλής Αστυνομικής Λογοτεχνίας. Το Παραθυράκι του Ιούδα του Τζον Ντίξον Καρ είναι ένα απο εκείνα τα βιβλία που σε μπλέκουν χωρίς να το καταλάβεις σε ένα παιχνίδι γρίφων, ανατροπών και αναπάντεχων εξελίξεων. Ένα βιβλίο αντιπροσωπευτικό για όσους θέλουν να παίξουν με την λογική τους και να ελέγξουν το μέγεθος της φαντασίας τους. Ο Έιβορι Χιουμ βρίσκεται νεκρός μέσα στο γραφείο του. Ένα Βέλος του έχει αφαιρέσει την ζωή. Στο  κλειδαμπαρωμένο και ασφαλισμένο απο παντού δωμάτιο μαζί του βρίσκεται ο μοναδικός μάρτυρας ο νεαρός Τζέιμς Κάπλον Άνσγουελ, ο μέλλον γαμπρός του. Ισχυρίζεται  πως δεν θυμάται τίποτα. Είχε βρεθεί λιπόθυμος και όταν ξύπ...

Ο καθηγητής Σαρλ Βερνέ Γκριμό συζητά σε μια λονδρέζικη παμπ με την παρέα των φίλων του. Προσπαθεί να τους εξηγήσει με βάση κοινωνικά και φυσικά αίτια τις δεισιδαιμονίες που σχετίζονται με τους βρικόλακες και τη συγκεκριμένη που αναφέρεται στο γεγονός ότι κάποιοι νεκροί σηκώνονται από τα φέρετρά τους. Τη συζήτηση διακόπτει προκλητικά ένας ξένος που παρακολουθούσε από μακριά την εξέλιξή της. (...) "Άρα δεν πιστεύετε", συνέχισε ο άλλος, παίρνοντας το γαντοφορεμένο χέρι του από το πιγούνι του ίσα ίσα για να υψώσει το δάχτυλο, "ότι ένας άνθρωπος μπορεί να βγει απ' το φέρετρό του· ότι μπορεί να πάει όπου θέλει αόρατος· ότι τέσσερις τοίχοι δεν σημαίνουν τίποτε γι' αυτόν· κι ότι είναι επικίνδυνος σαν δαίμονας;" "Όχι, δεν το πιστεύω", απάντησε ο Γκριμό απότομα. "Εσείς;" "Εγώ ναι. Το έχω κάνει. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό! Έχω έναν αδερφό που μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα απ' ό,τι εγώ, και είναι πολύ επικίνδυνος για σας. Εγώ δεν θέλω ...

Αμερική, 1962. Οι ΗΠΑ έχουν χάσει τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τώρα βρίσκονται υπό κατοχή: η ναζιστική Γερμανία κατέχει το ανατολικό μέρος των πρώην ΗΠΑ και οι Ιάπωνες το δυτικό. Οι Αμερικανοί θεωρούνται πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Η δουλεία έχει νομιμοποιηθεί ξανά. Οι ελάχιστοι Εβραίοι που κυκλοφορούν κρύβονται πίσω από ψευδώνυμα. Κανείς δεν έχει εμπιστοσύνη σε τίποτε. Οι πάντες, πριν από κάθε σημαντική απόφαση, καταφεύγουν στο Ι Τσινγκ! Η κατάσταση είναι, στην κυριολεξία, απερίγραπτη: οι Γερμανοί έχουν δώσει "οριστική λύση" στο "πρόβλημα" της Αφρικής (υποβάλλοντας σε ολοκαύτωμα τον πληθυσμό της!), έχουν αποξηράνει τη Μεσόγειο για να την καλλιεργήσουν (!) και, τέλος, έχουν αποβιβάσει αστροναύτες στον Άρη! Τον γηραλέο, άρρωστο Χίτλερ έχει διαδεχτεί το δεξί του χέρι, ο «δήμιος» Μάρτιν Μπόρμαν, κι αυτόν με τη σειρά του ο Γκέμπελς! Σ' αυτήν τη χαώδη κατάσταση της απόλυτης βαρβαρότητας κάποιοι συνεχίζουν απτόητοι να σχεδιάζουν με μυστικιστικό πάθος τον Όλεθρο, ά...

Ό,τι γεννιέται πρέπει μια μέρα να πεθάνει. Έτσι δεν λέει το συμβόλαιο της ζωής; Ωστόσο, ήρθα εδώ να σου πω ότι σε σπάνιες περιπτώσεις αυτός ο απαράβατος όρος μπορεί να... ξαναγραφτεί. Μετά από έναν καβγά με τη μητέρα της με αφορμή το αγόρι της, η δεκαπεντάχρονη Χόλι Σάικς κλείνει ένα Σαββατοκύριακο την πόρτα στην οικογένειά της μαζί και στην παλιά της ζωή. Όμως η Χόλι δεν είναι μια συνηθισμένη έφηβη: παιδί ευαίσθητο, με το οποίο άλλοτε επικοινωνούσαν φωνές που τις αποκαλούσε "Ραδιανθρώπους", τραβάει την προσοχή μιας σέκτας επικίνδυνων αποκρυφιστών αλλά και των εχθρών τους. Ο καβγάς το μοιραίο αυτό Σαββατοκύριακο δεν είναι παρά το πρελούδιο μιας τρομερής εξαφάνισης που θα σημαδέψει για πάντα την οικογένεια της Χόλι. Το άλυτο αυτό μυστήριο θα αντηχεί σε κάθε δεκαετία της ζωής της, αγγίζοντας όλους όσους αγαπά - ακόμα και όσους δεν έχουν ακόμα γεννηθεί. Ένας υπότροφος του Κέμπριτζ, ένας πολεμικός ανταποκριτής στο Ιράκ, ένας μεσήλικας συγγραφέας εξόριστος από τη λίστα των μπε...

Αχγιάτ Ανχάρ θα πει ζωές ποτάμια. Ένα περιπετειώδες μυθιστόρημα-ποταμός με πλήθος χαρακτήρες που οι ζωές τους, μικρά ξεχωριστά ποτάμια επίσης, κυλούν ορμητικά σε πάθη, έρωτες, πλάνες, δεινά, προσδοκίες, συγκρούσεις, μέσα στη δίνη ιστορικών και πολιτικών γεγονότων στα τέλη του 19ου αιώνα, με σταθμούς την Κωνσταντινούπολη, τη Λήμνο, την Αλεξάνδρεια. Το Αχγιάτ Ανχάρ είναι μια συγκινητική ιστορία, πραγματικό πανόραμα της ελληνικής αστικής ζωής της εποχής, μια κοινωνική περιπέτεια που μεταφέρει τις γεύσεις, τα αρώματα, τα χρώματα, τις αισθήσεις, τις μνήμες, τα γλωσσικά ιδιώματα, τις διαφορετικές κουλτούρες που πλημμυρίζουν την καθημερινότητα της ελληνικής διασποράς. Ένα βιβλίο για τους αναγνώστες που, για διαφορετικούς λόγους, έχουν αγαπήσει τη Λωξάνδρα της Ιορδανίδου, τις Ακυβέρνητες Πολιτείες του Τσίρκα ή το Αλεξανδρινό Κουαρτέτο του Ντάρελ. - Χορταστικό ιστορικό μυθιστόρημα υψηλών απαιτήσεων αλλά ταυτόχρονα κατανοητό στο ευρύ κοινό. Πρωταγωνιστούν οι γυναίκες που όμως δεν έχουν ΚΑΜΙΑ...

Εδώ δεν είναι ούτε αι Αθήναι, ούτε η Σμύρνη, πόσο μάλλον η Λήμνος, μάνα. Είναι η Αλεξάνδρεια. Πα να πει κάτι σαν το Παρίσι κι ακόμα παραπάνω... 1898, Αλεξάνδρεια της Belle Epoque και της βρετανικής Κατοχής. Πόλη της ευμάρειας και της αφθονίας, πόλη της ανθηρής ελληνικής παροικίας στην ακμή του αλεξανδρινού Ελληνισμού, αλλά και της ασυδοσίας των ευπόρων και του ξεπεσμού της. Πόλη των εστέτ και των μποέμ, αλλά και πόλη των Μπαρμπερίνων και των αραπομαχαλάδων, με τα λερά σοκάκια και τα δυσώνυμα χαμαιτυπεία, εκεί όπου κατέληγαν συνήθως οι καλογυαλισμένες άμαξες των εύπορων Αλεξανδρινών, οι ίδιες άμαξες που τους είχαν μεταφέρει λίγες ώρες πριν σε βεγγέρες, στις λαμπερές επαύλεις Ρωμιών και ξένων. Πόλη της εγγλέζικης παροικίας, του "απόλυτου κυρίαρχου της χώρας", πόλη των μεγαλοαστών Λεβαντίνων, Εβραίων, Ιταλών και Γάλλων αλλά και της χεδιβικής αυλής, μα πάνω απ’ όλα πόλη "Ρωμαίικη". Με τα ρωμαίικα μπακάλικα, φρουτάδικα, ζαχαροπλαστεία, καφενέδες, μαγέρικα, πανδοχεία ...

... Κάποιες φορές, καθώς σκύβει να βγάλει τα παπούτσια, νιώθει πως το κεφάλι της φουσκώνει και γεμίζει όλο το δωμάτιο. Τότε βλέπει το πανικόβλητο φάσμα του εαυτού της να βγαίνει στην πόλη. Ψάχνει πυορροούσες φουσκάλες στις άκρες των δρόμων, σε στοές. Ψηλαφεί διαβρωτικά έλκη στις εσοχές κτιρίων, χαμηλά στην Ερμού. Αποφεύγει, όμως, να διασχίζει πλατείες με εκτεταμένο έρπητα... Tρεις γυναίκες από τη δεκαετία του εξήντα μέχρι σήμερα, κινούνται από το Μεταξουργείο μέχρι του Γκύζη, από την Πλάκα μέχρι τη Νεάπολη. Η αστυνομία ζητά πληροφορίες από την Άννα σχετικά με τον Αστρίτ, που θεωρείται εξαφανισμένος, αυτός όμως φιλοξενείται από την ανέραστη Φανή, παλιά γνώριμη της Άννας. Η Ελένη έχει μόλις αποφυλακιστεί και σκοντάφτει πάνω στο μαύρο κουτί του παρελθόντος. Το υποβαθμισμένο κέντρο της πόλης συγκροτεί την αφηγηματική σκηνή. Ανέστιοι, απάτριδες, κλονισμένοι, οργισμένοι, ματαιωμένοι άνθρωποι χρησιμοποιούν το σκοτεινό ασανσέρ της μνήμης, της μοναξιάς, της βίας, της ωμής πραγματικότητας.

Αμερική, 1962. Οι ΗΠΑ έχουν χάσει τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τώρα βρίσκονται υπό κατοχή: η ναζιστική Γερμανία κατέχει το ανατολικό μέρος των πρώην ΗΠΑ και οι Ιάπωνες το δυτικό. Οι Αμερικανοί θεωρούνται πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Η δουλεία έχει νομιμοποιηθεί ξανά. Οι ελάχιστοι Εβραίοι που κυκλοφορούν κρύβονται πίσω από ψευδώνυμα. Κανείς δεν έχει εμπιστοσύνη σε τίποτε. Οι πάντες, πριν από κάθε σημαντική απόφαση, καταφεύγουν στο Ι Τσινγκ! Η κατάσταση είναι, στην κυριολεξία, απερίγραπτη: οι Γερμανοί έχουν δώσει "οριστική λύση" στο "πρόβλημα" της Αφρικής (υποβάλλοντας σε ολοκαύτωμα τον πληθυσμό της!), έχουν αποξηράνει τη Μεσόγειο για να την καλλιεργήσουν (!) και, τέλος, έχουν αποβιβάσει αστροναύτες στον Άρη! Τον γηραλέο, άρρωστο Χίτλερ έχει διαδεχτεί το δεξί του χέρι, ο «δήμιος» Μάρτιν Μπόρμαν, κι αυτόν με τη σειρά του ο Γκέμπελς! Σ αυτήν τη χαώδη κατάσταση της απόλυτης βαρβαρότητας κάποιοι συνεχίζουν απτόητοι να σχεδιάζουν με μυστικιστικό πάθος τον Όλεθρο, άλλοι ...

Φανταστείτε μια αυτοκρατορία που επί ενάμιση αιώνα έχει κρατήσει τον κόσμο μακριά της. Απαγορεύεται η έξοδος σε όλους, οι ξένοι αποκλείονται, οι θρησκείες τους απαγορεύονται και οι ιδέες τους αντιμετωπίζονται με βαθιά καχυποψία. Ωστόσο, υπάρχει μια αλλόκοτη ρωγμή σ’ αυτό το κράτος-φρούριο: ένα τεχνητό περιτειχισμένο νησί συνδεδεμένο με ένα λιμάνι της χώρας, και επανδρωμένο από μια χούφτα Ευρωπαίους εμπόρους. Και, παρότι η πύλη προς τη στεριά είναι κλειδωμένη, δεν μπορεί να εμποδίσει τα μυαλά -ή τις καρδιές- να σμίξουν. Το έθνος είναι η Ιαπωνία στη συμβολή δύο αιώνων (18ος-19ος), το λιμάνι το Ναγκασάκι, και το νησί η Ντετζίμα. Εδώ αναπτύσσεται αυτό το πανοραμικό, πυκνό μυθιστόρημα του Ντέιβιντ Μίτσελ. Κι εδώ, ένας νεόφερτος Ολλανδός υπάλληλος, ο Γιάκομπ ντε Ζουτ, εμπλέκεται σε μια σκοτεινή περιπέτεια διπροσωπίας, αγάπης, ενοχής, πίστης και φόνου... Αλλά την ίδια ώρα, δίχως ο ίδιος ή οι συμπατριώτες του να το γνωρίζουν, ο άξονας της παγκόσμιας ισχύος γυρίζει... Σ' αυτή την ιστορ...

Από την πολυεθνική Σελανίκ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στη Σαλονίκη του Μεσοπολέμου και των πρώτων χρόνων της Κατοχής. Ένα μυθιστορηματικό πανόραμα της Θεσσαλονίκης από τον ερχομό των προσφύγων το 1922 ως τον διωγμό των εβραίων το 1943. Μια τοιχογραφία που ανακαλώντας τα μεγάλα γεγονότα της εποχής, όπως την ανταλλαγή πληθυσμών, την κρίση του ’29-’30, τον εμπρησμό του Κάμπελ, τον Μάη του ’36, την επιστράτευση και τα τρένα για το Άουσβιτς, μας ταξιδεύει ως το Βερολίνο του Μεσοπολέμου, τη Μόσχα των μετεπαναστατικών χρόνων και τη Βαρκελώνη του ισπανικού εμφυλίου. Η Δάφνη, η Σμαρώ, ο Στέφανος, ο Ελιάν και ο Αλέξανδρος δένονται, συνειδητά ή όχι, με την ιστορία του καιρού τους, υφίστανται τις συνέπειές της και προσπαθούν να επιδράσουν στην εξέλιξή της. Η γυναικεία χειραφέτηση συναντά το ρεμπέτικο του Μεσοπολέμου μέσα από προσδοκίες, συγκρούσεις και ανατροπές, σε εποχές σκληρές από τις οποίες περνούν διακριτικά οι φιγούρες του Γληνού και του Καζαντζάκη, του Πασαλίδη και του Ζαχαριάδη, αλ...