Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου
Είναι πολλά τα βιβλία που βασίζονται σε αληθινή ιστορία αλλά πολύ λίγα εκείνα που κατορθώνουν να αποτυπώσουν τόσο συγκλονιστικά και τόσο διεισδυτικά τις πολλές και απανωτές ανατρεπτικές εξελίξεις. Τις πολλές ψυχολογικές μεταπτώσεις των ηρώων που βάλλονται καταπιεστικά είτε από την απομόνωση του εγκλεισμού, είτε απο την ανάδυση του πραγματικού και αληθινού εσωτερικού τους κόσμου που βγαίνει στην επιφάνεια ξαφνικά και απρόσκλητα.
Άγγλία 1911 Στο άσυλο Σάρστον, ένα άσυλο που νοσηλεύονται τρελοί και απλά παραβατικοί. Άποροι και άτομα που απλά δεν μπορούν να ζήσουν κάτω από συγκεκριμένους κανονισμούς. Χωρισμένοι οι άντρες απο τις γυναίκες πίσω από ψηλούς τοίχους και καγκελόφραχτα παράθυρα. Όλοι υπακούν σε αυστηρούς κανόνες και πιεστικές εντολές.
Η Έλλα θα βρεθεί στο άσυλο όταν αυθορμητισμός της και η ανάγκη της για αέρα και λίγο φως θα την ωθήσουν να σπάσει το τζάμι του εργοστασίου που δουλεύει κάτω απο άθλιες συνθήκες εργασίας. Απο την πρώτη στιγμή ο σκοπός της απόδρασης θα γίνει εκείνη αυτοσκοπός. Θα το προσπαθήσει αλλά πως να τα καταφέρει όταν είναι μόνη απέναντι σε τόσους πολλούς τηρητές του νόμου και της τάξης; Ο μόνος τρόπος για να καταφέρει να αντέξει είναι να προσαρμοστεί και να ακολουθήσει τους κανόνες ελπίζοντας πως θα βρει την ευκαιρία να θέσει το σχέδιο της σε εφαρμογή. Όταν μαθαίνει πως κάθε Παρασκευή οι τρόφιμοι συγκεντρώνονται στην αίθουσα χορού και χορεύουν το μόνο που περιμένει με πάθος είναι η στιγμή που θα λήξει η τιμωρία της και θα βρεθεί μαζί με τους άλλους για να ζήσει αυτό το διαφορετικό που ανυψώνει έστω και για λίγο το ηθικό και την ελευθερία μέσα τους.
Ο Τζον ένας Ιρλανδός που πάσχει απο κατάθλιψη ύστερα απο μια τραγική οικογενειακή ιστορία, θαυμάζει απο την πρώτη στιγμή την ατίθαση και αντιδραστική Έλλα, μιας και γίνεται μάρτυρας της απόπειρας απόδρασης της. Μέσα στην θλιβερή μονοτονία του η Έλλα απρόοπτα γίνεται ο φάρος του. Η μακάβρια ενασχόληση που έχει στο άσυλο, να ανοίγει λάκκους για να θαφτούν όσοι πεθαίνουν στο άσυλο. Και μάλιστα λάκκους που θα πρέπει να χωράνε έξι άτομα. Τον έχει ισοπεδώσει ψυχολογικά. Στην αίθουσα χορού κάθε Παρασκευή δεν πάει. Δεν βρίσκει λόγο και αφορμή για να το κάνει. Μέχρι την στιγμή που νιώθει ότι πρέπει να πάει ώστε να συναντήσει την Έλλα από κοντά.
Ο Τσαρλς είναι ο γιατρός του ασύλου. Δεν ήθελε να γίνει γιατρός. Ήθελε να είναι μόνο μουσικός. Να ασχοληθεί με την μουσική του και τίποτα άλλο. Η απαίτηση όμως του αυταρχικού πατέρα του να τον αναγκάσει να τελειώσει την Ιατρική τον έχει καλουπώσει σε μια ζωή που εκείνος δεν ήθελε να ζήσει. Όταν μαθαίνει πως στο άσυλο Σάρστον ζητάνε γιατρό που όμως θα αναλάβει να οργανώσει και την μουσική μπάντα του ασύλου δεν χάνει χρόνο και παίρνει την θέση που του προσφέρει και την υποταγή στην παράλογη απαίτηση του πατέρα του, αλλά και την ικανοποίηση στο δικό του προσωπικό απωθημένο. Η συνάντηση όλων των τροφίμων αντρών και γυναικών στην αίθουσα χορού είναι δικιά του ιδέα στην προσπάθεια του να αποδείξει πως ο χορός και η συνεύρεση των τροφίμων κάτω από πιο χαλαρές συνθήκες συμβάλει στον πιο εύκολο σωφρονισμό τους, αλλά και στην ήπια συμμόρφωση τους στο κλίμα του ασύλου. Η καλή του θέληση και ο σκοπός του όμως θα αλλοιωθεί στην πορεία με έναν τρόπο που θα ταράξει τον αναγνώστη και θα τον φέρει μπροστά στην παράλογη διάσταση που μπορεί να δώσει το μυαλό κάτω απο συγκεκριμένες συνθήκες σε κάποια γεγονότα. Σε γεγονότα που φανερώνουν τον πραγματικό ψυχισμό και την αληθινή κλίση που βρίσκεται μέσα σε μια καταπιεσμένη υπόσταση.
Το βιβλίο αυτό είναι ένα παιχνίδι χαρακτήρων που αλλάζουν, που δυναμώνουν, που απελευθερώνονται, αλλά και που μεταστρέφονται αρνητικά βγάζοντας απο μέσα τους τα χειρότερα ένστικτα τους. Μέσα σε μια αίθουσα χορού, όλα τα πραγματικά συναισθήματα δίνουν την δικιά τους παράσταση διεκδικώντας μια ανάσα αυτάρκειας και ελευθερίας. Και ο έρωτας σε πρώτο πλάνο. Ο φανερός και ο αφανέρωτος έρωτας. Ανιχνεύει με έναν τρόπο καινοτόμο και συνταρακτικό τις πραγματικές προθέσεις των ανθρώπων που βρίσκονται είτε κλεισμένοι μέσα στο άσυλο, είτε κλεισμένοι μέσα στα πρέπει του συντηρητισμού που τους επιβλήθηκε.
Πρόσωπα κλειδιά όλοι οι τόσο διαφορετικοί ήρωες του βιβλίου συνθέτουν μια πλήρη αποτύπωση της εποχής που διαχώριζε τόσο διχαστικά τους φτωχούς απο τους πλούσιους. Που τους έκανε πειραματόζωα στα χέρια εκείνων που δήθεν ήθελαν να πάνε τον κόσμο μπροστά δημιουργώντας κάστες ανθρώπων. Με λόγια που κόβουν σαν μαχαίρια και με εικόνες που συρράφουν μια άθλια εικόνα διαβίωσης και εξέλιξης της ατομικής αξιοπρέπειας. Μιας περιθωριοποίησης ανθρώπων με μοναδικό κριτήριο την καταγωγή και την οικονομική τους κατάσταση. Μέσα απο έναν παράλογο εγκλεισμό που οι περισσότεροι βρίσκονται μέσα στο άσυλο χωρίς πραγματικό λόγο το συναίσθημα της αδικίας και του παραλογισμού φουντώνει. Παράλληλα όμως στο άλλο άκρο μέσα από αυτές τις άσχημες συνθήκες και τις σκληρές στιγμές που ζουν οι ήρωες έρχεται αυτή Παρασκευή που όλοι μαζί προσπαθούν να κρατηθούν ζωντανοί μέσα απο την προσωπική επαφή που τους προσφέρει ο χορός και η μουσική. Για μια μόνο νύχτα ξεφεύγουν, ντύνονται ο εαυτός τους, νιώθουν φυσιολογικοί. Νιώθουν ελεύθεροι. Νιώθουν πως υπάρχει κάτι που να τους συνδέει με την ζωή και ελπίζουν. Τί θα γίνει όμως όταν η μια και μοναδική στιγμή που τους χαρίζει την ελπίδα τους αφαιρεθεί ως πράξη τιμωρίας και εκδίκησης;
Η μοναξιά και η τρέλα θα βγεί στην επιφάνεια με μια μορφή απόγνωσης μέσα απο μια εξαιρετική αφήγηση. Και ο έρωτας θα συγκρουστεί με κανόνες που είναι άνισοι και απροσπέλαστοι μπροστά στον νόμο την τάξη και την εξουσία. Θα καταφέρει άραγε να δραπετεύσει και να ξεφύγει από την προδιαγεγραμμένη ασυμβίβαστη επιβίωση του μέσα σε ένα άσυλο που μοιάζει με φυλακή; Με κομμένη ανάσα και με προσηλωμένες όλες μας τις αισθήσεις στο κείμενο παρακολουθούμε τις ραγδαίες εξελίξεις μιας ιστορίας που κερδίζει μέχρι την τελευταία της λέξη. Μιας ιστορίας που διχάζει, που καθηλώνει, που αναδεικνύει τον έρωτα που μπορεί να γεννηθεί κάτω από τις πιο δύσκολες και αντίξοες συνθήκες. Ο δυνατός, ο απελπισμένος, ο σπαρακτικός έρωτας που μπορεί να γίνει το μέσο η πηγή και το όπλο μιας εξέγερσης που ως τώρα ο φόβος και η έλλειψη ζωτικού κινήτρου αρνούνταν να πυροδοτήσει.
Το αίσθημα της Ελευθερίας και της αξιοπρέπειας δοκιμάζεται μέσα σε συνθήκες ενός περίεργου εγκλεισμού εντός ενός διαφορετικού Ασύλου. Ένα συγκλονιστικό βιβλίο που αξίζει να το αναζητήσετε και να το διαβάσετε. Πόνος, συμπόνοια, έρωτας, μίσος, θυμός, ζήλια, τρέλα, παράνοια, φόβος μα και ελπίδα εναλλάσσονται διαδοχικά και ταχύτατα μέσα σε ρόλους που αλλάζουν διαρκώς μορφή για να αποδώσουν τα συναισθήματα που υπάρχουν καλά κρυμμένα μέσα στους πρωταγωνιστές. Για να αναδείξουν την μεταστροφή αυτών των συναισθημάτων μέσα σε συνθήκες καταπίεσης. Για να τονίσουν τα νέα συναισθήματα που γεννιούνται υποσυνείδητα μέσα στους ήρωες καθώς αυτοί καταλαμβάνονται από καινούργια δεδομένα που αλλάζουν και τροποποιούν την ψυχοσύνθεση τους.
Το βιβλίο για μένα εκπροσωπεί έναν ύμνο στην ελευθερία της σκέψης και στην δύναμη του έρωτα. Αυτά τα δυο στοιχεία που μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο ζωής μας και να δώσουν μια άλλη οπτική και εικόνα στον ίδιο μας τον εαυτό αλλά και μια άλλη αντίληψη σε αυτά που διέπουν τον κόσμο γύρω μας ακόμα και αν όλα είναι καλά καμουφλαρισμένα και παραποιημένα με μια ύπουλη σκοπιμότητα. Ένα βιβλίο ύμνος και στην ανθρώπινη φύση. Στην δύναμη της ή στην αδυναμία της. Κάποιοι έχουν την δύναμη να ξεπεράσουν τον εαυτό τους και να παλέψουν για να ξεφύγουν από την σκοτεινή μοίρα τους και άλλοι παραμένουν εγκλωβισμένοι στα πάθη τους, στις αδυναμίες τους και προσπαθούν να τιμωρήσουν και να εκδικηθούν προκειμένου να ικανοποιήσουν τον πληγωμένο τους εγωισμό και να πνίξουν τα νοσηρά τους απωθημένα.
Αν και είναι πολύ νωρίς, διανύοντας μόνο το πρώτο τρίμηνο του χρόνου. Για μένα θεωρώ πως αυτό το βιβλίο είναι ένα απο τα καλύτερα και τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της χρονιάς. Δώστε του χρόνο και χώρο για να αναλυθεί μέσα στα βάθη της καρδιάς σας η δύναμη και ταυτόχρονα η αδυναμία της ανθρώπινης Ψυχής σε μια μάχη που ο τελικός νικητής είναι η ίδια η δύναμη της πάλης για αξιοπρέπεια και ελευθερία, ανεξαρτήτου αποτελέσματος και έκβασης μιας άνισης εκ των πραγμάτων μάχης.
Το Βιβλίο κυκλοφορεί απο τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ
Βαθμολογία 5/5
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου