Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου για "Το Χαμόγελο του Δράκου " Αλκυόνη Παπαδάκη

Γεωργία Ρετετάκου Το χαμόγελο του Δράκου
Το χαμόγελο του Δράκου Αλκυόνη Παπαδάκη 
Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

Κάθε μυθιστόρημα της Αλκυόνης Παπαδάκη αποτελεί ένα ιδιαίτερο και μοναδικό ταξίδι που ακροβατεί ανάμεσα στο παραμύθι και στην σκληρή πραγματικότητα. Με έναν δικό της ξεχωριστό και μοναδικό τρόπο η συγγραφέας ξέρει να βάζει την δικιά της προσωπική υπογραφή στην κάθε ιστορία της, αναγκάζοντας κάθε φορά τον αναγνώστη να δεθεί με το κάθε δικό της βιβλίο που διαβάζει.

Κάπου στην Νότια Κρήτη. Σε ένα χωριό κοντά στην θάλασσα. Στο Κρινοχώρι ο Δονατέλος και η Δονατέλα έρχονται να κτίσουν την ζωή τους μαζί με τις δυο κόρες τους. Την Κρινιώ και την Κάσσω. Το νέο τους ξεκίνημα δύσκολο μιας και σε μια κλειστή κοινωνία δεν ήταν ποτέ εύκολο να γίνουν αποδεκτοί, κάποιοι άγνωστοι άνθρωποι. Είναι οι ξένοι που τους κοιτάζουν επιφυλακτικά και δύσπιστα μέχρι να τους συνηθίσουν. Αν τους συνηθίσουν ποτέ.

Η ιστορία εστιάζει αρχικά κυρίως στην σχέση της Δονατέλλας και της μικρότερης κόρης της. Της Κάσσως. Η ιδιομορφία της σχέσης μάνας κόρης. Η περίεργη επιρροή που έχει η μητέρα, απέναντι στην κόρη, συνδυαζόμενη όμως με τις συγκυρίες και τον προσωπικό χαρακτήρα της κάθε μίας, Η μάνα καθοδηγεί. Η κόρη αποδέχεται, αλλά δεν παύει να ακολουθεί και την δικιά της προσωπική ρότα, προσπαθώντας να συνδυάσει τα θέλω της, με αυτά που απαιτεί ο ψυχισμός της. Το μυαλό και το σώμα της. Παράλληλα παρακολουθούμε το πως τα κατευθυνόμενα σχέδια και οι υποκινούμενες πράξεις δένουν μοιραία της ζωές κάποιων ανύποπτων ανθρώπων.  Σε αυτό το σημείο του μυθιστορήματος καταλαβαίνουμε με έντονα εμφατικό τρόπο. Και με μια εύστοχη διαδικασία το πόσο καθοριστικές είναι οι ανθρώπινες επιλογές και το πόσο σημασία έχει ο τρόπος με τον οποίο ακολουθούμε αυτές τις συγκεκριμένες επιλογές. Άλλοτε ακολουθούμε τον συγκεκριμένο δρόμο από μια εγωιστική παρόρμηση ή από μια κατευθυνόμενη υπολογιστική ανάγκη. Άλλοτε η μοναξιά, η ανάγκη για φροντίδα και συναναστροφή γίνεται η παγίδα που διανθίζει επικίνδυνα αυτή την επιλογή.

Στο δεύτερο νοητό μέρος η συγγραφέας εστιάζει στο έτερο δίπολο μάνας- κόρης. Στην σχέση που σχηματίζει η Κάσσω με την κόρη της, την Λενιώ. Για άλλη μια φορά η σχέση χειραγώγησης της κόρης απο την μητέρα χτυπάει κόκκινο. Αυτή την φορά ανεξέλεγκτα, ακραία και επικίνδυνα. Γιατί αυτή την φορά δεν χειραγωγείτε μόνο το μυαλό με την λογική συναίνεση ενός ατόμου που καταλαβαίνει τις πράξεις του Αλλά χειραγωγείται και πλάθεται ο ίδιος ο ψυχολογικός κόσμος ενός παιδιού που δεν είναι ακόμα σε θέση να καταλάβει και να ξεχωρίσει το καλό από το κακό. Να προσωποποιήσει τις αγαθές προθέσεις και τις σκόπιμες επιβολές. Πόσο δυνατά και πόσο σημαντικά τα παραμύθια γίνονται εφιάλτες στα μάτια ενός παιδιού; Πόσο αλληγορικά και πόσο αυθόρμητα φανερόνονται όλοι οι ενδόμυχοι φόβοι μας, Οι παιδικοί εφιάλτες που ενηλικιώνονται μαζί μας ή οι φόβοι που γεννιούνται μέσα από την απώλεια. Από έναν χαμένο έρωτα, από μια εικονική σχέση που ξεσκεπάζεται. Από τον φόβο να μην διασαλευτεί ένας τρόπος ζωής που έχει βασιστεί σε μια ψεύτικη ευτυχία,

Ρεαλιστική γραφή με έντονο λυρισμό και πολλές κυνικές ατάκες συγκροτούν ένα μυθιστόρημα που αγγίζει μαγικά και προσεγγίζει απόλυτα τις ανθρώπινες σχέσεις. Με έναυσμα την σχέση μάνας - κόρης έχουμε το ξετύλιγμα μιας ολόκληρης κοινωνίας με τα ψεγάδια της. Με τα ελαττώματα της κυρίως, αλλά και με κάποια από τα προτερήματα της.
Η Αλκυόνη Παπαδάκη μας παρουσιάζει μια μικρογραφία της Κοινωνίας που βάζει ταμπέλες και θέτει τα δικά της μονοδιάστατα πρότυπα. Με τον δικό της τρόπο προσυπογράφει για άλλη μια φορά μοναδικά την αποδόμηση των Κοινωνικών προτύπων και στερεοτύπων πότε αληθινά και ρεαλιστικά και πότε αλληγορικά.


Από τον ποιητικό λόγο και τον λυρισμό. Στην σκληρή αλήθεια της πραγματικότητας. Από το όνειρο και την ευχάριστη προσδοκία. Στην κυνική και απότομη προσγείωση της αληθινής και σκληρής ζωής. Από την αλόγιστη φιλοδοξία και την εγωιστική γυναικεία ματαιοδοξία στην χάραξη ενός εναλλακτικού δρόμου που χρωματίζει αλλιώς τους φόβους και τους μετατρέπει σε πηγή έμπνευσης. Μπορεί άραγε μια άσχημη εμπειρία που έχει πάρει άσχημες διαστάσεις στο μυαλό, να μετατραπεί τελικά σε θετική δύναμη; Πολλές φορές όταν συμφιλιωθείς με τους φόβους σου, μπορείς να τους ανταλλάξεις με τις μεγαλύτερες επιτυχίες σου. Με έναν έντονα περιπαικτικό τρόπο η συγγραφέας προκαλεί, ερεθίζει και κεντρίζει τον αναγνώστη, για να αιχμαλωτίσει τους αληθινούς φόβους μας και να τους μετατρέψει σε αληθινή δύναμη.

Η γλώσσα αλλάζει διαρκώς μορφές παίρνοντας τελικά την τελική της μορφή για να γίνει το κεντρί και το εργαλείο που βγάζει προς τα έξω όλον τον αληθινό και πραγματικό ψυχισμό των ηρώων που είτε είναι χωμένοι στην υποκρισία. Είτε χαμένοι στους υπαρκτούς και στους φτιαχτούς φόβους τους. Η αξιοπρέπεια παλεύει με τον ξεπεσμό. Η καλοσύνη με την κακεντρέχεια και την υποκρισία. Το αρρωστημένο πάθος με το όνειρο και την διαφυγή προς ένα κόσμο αληθινό.

Οι ήρωες κουβαλάνε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που μπορούμε να συναντήσουμε σε ανθρώπους της καθημερινότητας μας. Δυνατοί ή αδύναμοι. Πείσμωνες και μαχητές. Αξιολύπητοι ή ηθικά ξοφλημένοι. Χειραγωγούν ή χειραγωγούνται. Αποδέχονται ή επαναστατούν απέναντι στην προσωπική τους μοίρα. Φτάνουν στα όρια τους ή τα ξεπερνούν τόσο επικίνδυνα που προσπερνούν ακόμα και τα όρια της διαστροφής, Το κλειδί νομίζω σε αυτό το βιβλίο είναι πως έτσι όπως δείχνουν κάποιοι απο τους ήρωες την αναλγησία και την διαστροφή τους. Έτσι όπως δείχνουν κάποιοι άλλοι την αποδοχή και την υποταγή τους, Έτσι όπως κάποιοι άλλοι παλεύουν με τους φόβους τους και είτε τους αποδέχονται, είτε τους μεταλλάσσουν σε θετικό πρόσημο, Μας αποδεικνύουν με τον πιο εύλογο τρόπο το πως το ανθρώπινο μυαλό είναι ικανό να μετατρέψει τα πάντα σε θετική ή αρνητική ενέργεια που καθορίζει δραματικά την μοίρα ενός συνόλου.

Ένα ακόμα αναγνωστικό ταξίδι της Αλκυόνης που με μάγεψε, με προβλημάτισε, Με έκανε να νιώσω την ίδια την ζωή να μου κλείνει το μάτι μέσα από την όμορφη ή άσχημη όψη της ανθρώπινης ψυχής.

"Έλα κάθισε στον βράχο. Βλέπεις είναι γεμάτες οι σχισμές τους κυκλάμινα...Αχ ξέρεις τι θυμήθηκα τώρα; Έχεις ακούσει για εκείνο το κοριτσάκι, την Λενιώ...Πάνε χρόνα...Καθόταν στο μπαλκόνι του σπιτιού της και προσπαθούσε με τις ώρες να ζωγραφίσει δράκους να χαμογελούν. Την έβλεπα συχνά, όταν περνούσα απο εκεί, κατεβαίνοντας απο τον λόφο για την αμμουδιά."

"Δράκους να χαμογελούν; Υπάρχουν δράκοι, άραγε; Και μάλιστα...χαμογελαστοί;"

"Υπάρχουν δράκοι μέσα στην ψυχή και την σκέψη των ανθρώπων. Τους έπλασαν οι άνθρωποι, για να δώσουν μορφή στους φόβους τους."

Το βιβλίο κυκλοφορεί απο τις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να καταφ

Η Κριτική μου "Λέγε με Ισμαήλ" Τέσυ Μπαϊλα Εκδόσεις Ψυχογιός - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

  Η Τέσυ Μπάϊλα είναι μια συγγραφέας που ακολουθώ από την πρώτη στιγμή που διάβασα δικό της βιβλίο. Έχει έναν δικό της προσωπικό στίγμα στην λογοτεχνία και ένα ιδιαίτερο τρόπο να σε κάνει να κατανοείς και τα ανθρώπινα συναισθήματα, αλλά κυρίως τις ανθρώπινες πράξεις φτάνοντας κατευθείαν στις αιτίες οι οποίες και τις κατευθύνουν, αλλά και μπορούν να τις αλλάξουν. Το μυθιστόρημα κινείται χρονικά ανάμεσα στα γεγονότα του 1955 στα Σεπτεμβριανά και στην απέλαση την Ελλήνων υπηκόων το 1964. Η Κωνσταντινούπολη γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει και ανακατεύει αρμονικά συναισθήματα, βιώματα και συνήθειες και παράλληλα γίνεται το μήλο της έριδας για μίση, για αντιπαλότητες και διεκδικήσεις που γεννά η ανθρώπινη απληστία, και τα πολιτικά συμφέροντα.  Τόπος εξέλιξης της ιστορίας μια γειτονιά στο Πέρα, που κινούνται και πρωταγωνιστούν χαρακτήρες που μένουν ανεξίτηλα χαραγμένοι στο μυαλό του αναγνώστη γιατί ο καθένας από αυτούς κουβαλά την δικιά του ξεχωριστή ιστορία. Ο Ισμαήλ ο Tούρκος καφετζή