Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου για "Το Παιχνίδι των στερήσεων " Χάρης Μαύρος - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου


Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

Σπάνια συναντάς βιβλία που τα κείμενα τους είναι τόσο καθάρια, τόσο ζωντανά και τόσο αληθινά. Που η πραγματικότητα τους αποκαλύπτεται τόσο διάφανα και τόσο αφιλτράριστα. Σπάνια βρίσκεις βιβλία που η κάθε λέξη φανερή ή κρυφή καταλήγει να σε φέρει διαδραστικά αντιμέτωπο με την ίδια την συνείδηση σου και κατ' επέκταση με τον ίδιο τον εαυτό σου.

Το Παιχνίδι των στερήσεων δεν είναι από τα συνηθισμένα βιβλία. Δεν είναι από εκείνα τα κείμενα που ακολουθούν την πεπατημένη οδό του ωραιοποιημένου άλλοθι των ανθρώπινων πράξεων και του νοθευμένου με παραπλανητικά στοιχεία παραμυθιού. Είναι ένα κείμενο με χειμαρρώδη λόγο και σκληρές αλλά πάνω από όλα αληθινές διαπιστώσεις.

Ένας θάνατος στην Αλεξανδρούπολη θα φέρει αντιμέτωπους θύματα και θύτες μπροστά σε έναν δυσεπίλυτο γρίφο που ανακατεύει περίτεχνα και προκλητικά τα στοιχεία του μέσα από ένα παιχνίδι του μυαλού και της συνείδησης. Της αποδοχής και της άρνησης των προσωπικών βιωμάτων, Η σύγκρουση με τα πραγματικά συναισθήματα, τα κρυφά και ένοχα απωθημένα, αλλά και τα υποδόρια και άγνωστα μυστικά θα είναι αναπόφευκτη και συγκλονιστική. Πόσο συνταρακτικό και καθηλωτικό είναι να παρακολουθείς την απογύμνωση και την αποκαθήλωση ενός φαινομενικού καθωσπρεπισμού; Πόσο συντριπτικό είναι για τον ίδιο τον Πρωταγωνιστή να αντιλαμβάνεται ότι έχει πνιγεί μέσα στα ίδια τα ψέμματα του, την κίβδηλη δημόσια εικόνα του και την εικονική αλλά τόσο εύθραυστη ευτυχία του;

Μια οικογένεια κλασσική. Ευκατάστατη και με μια εξαιρετική θέση στην Κοινωνία. Πατέρας, μητέρα και γιος. Ο Βίος τους, αλλά κυρίως ο εσωτερικός τους κόσμος θα αναστατωθεί, όταν θα εισβάλει στην ζωή τους η Ιζαμπέλ, μια νεαρή κοπέλα από την Πορτογαλία, ως ερωμένη του υιού. Ο τρόπος που θα αλλοιώσει, θα αποχρωματίσει και θα ανασυντάξει την ψυχολογία του κάθε ήρωα, η καταλυτική παρουσία της είναι τόσο δυνατός, Τόσο ρεαλιστικός και τόσο αποστομωτικός. Αλλά πιο δυνατός, πιο αξιόπιστος και πιο δαιμόνιος ο τρόπος που επιλέγει ο συγγραφέας να φανερώσει τις πραγματικές προθέσεις της ιστορίας του,αλλά και τις πραγματικές διαστάσεις των όσων κρύβουν οι ήρωες του μέσα τους. Μοιάζει με μια βίαιη προσαγωγή των πρωταγωνιστών απέναντι στον ίδιο τους τον εαυτό. Με μια ανάκριση που δεν έχει όρια και φραγμούς. Είναι ένα παιχνίδι συγκρίσεων και αποκαλύψεων αλλά κυρίως είναι ένα ξέσπασμα της ίδιας της προσωπικής συνείδησης του καθένα απέναντι στο ψευδεπίγραφο των κοινωνικών προτύπων που είναι αναγκασμένοι να ακολουθούν απαρέγκλιτα και φανερά.

Άνθρωποι Θεός ή συνείδηση σε μια εκρηκτική αντιπαράθεση που ξεσκεπάζει την υποκρισία, την αλαζονεία και το ψέμα. Κινούμενοι σε μια εύθραυστη ισορροπία. Με μια διάθεση καυστική, ενοχική, απολογητική και επιθετική βγαίνουν ορμητικά όλα τα καλά κρυμμένα ελαττώματα, Όλος ο ευνουχισμένος και καταπιεσμένος προσωπικός εσωτερικός κόσμος. Ο Ανταγωνισμός, ο φόβος, η ζήλια. Η Ματαιοδοξία, η υπεροψία, η κτητικότητα. Η Αμφιβολία, η εκδίκηση, οι βίαιες συμπεριφορές. Οι ακραίες αντιδράσεις. Αλλά και η πραγματικότητα που κρύβεται πολλές φορές πίσω από μια ιστορία. Πόσες φορές δεν έχουμε κρίνει με λάθος κριτήρια μια υπόθεση που αγνοούμε στην ουσία και τις ρίζες της, αλλά και τις προεκτάσεις της; Ένα γεγονός είναι σίγουρα ένα γεγονός τετελεσμένο αλλά καθόλου μα καθόλου εύκολο να δούμε την αρχή του και το πραγματικό μέγεθος της ουσίας του. Μια και μόνο λέξη μπορεί να έχει πολλές σημασίες, πολλές επεξηγήσεις, πολλές ερμηνείες. Το ίδιο και ένα γεγονός, Για αυτό και βρήκα εξαιρετικά ευφάνταστη την επιλογή του συγγραφέα σε κάθε κεφάλαιο να χρησιμοποιεί μια λέξη που έχει σχέση με το περιεχόμενο του και να καταγράφει τις αντίστοιχες ερμηνείες της.

Με μια ερώτηση ή μια διαπίστωση. Με μια αλλαγή ή μια ανακατανομή των λέξεων και των εκφράσεων. Με μικρούς διαλόγους και κοφτές λέξεις και προτάσεις. Με εύστοχες επισημάνσεις που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας και αμφισβήτησης. Η αλήθεια ντύνεται με χυδαία χρώματα. Με τα χρώματα που κρύβει ο πραγματικός εσωτερικός κόσμος εκείνων που άλλα νιώθουν και αισθάνονται και άλλα φανερώνουν. Ο συγγραφέας οδηγεί τον αναγνώστη να διαβάσει πίσω από τις λέξεις. Αυτές τις λέξεις που παγιδεύουν τους πρωταγωνιστές και τους φέρνουν μπροστά στα θλιβερά αποτελέσματα των πράξεων τους. Ένα καταπληκτικό στοιχείο αυτού του βιβλίου είναι πως οι ήρωες αυτοπαγιδεύονται μέσα στις ίδιες τις λέξεις που έχουν πει. Μέσα στις ίδιες τις εικόνες που έχουν περιγράψει.

Τα κομμάτια του εαυτού τους αποκαλύπτονται σιγά, σιγά. Βγάζοντας ύστερα από μια ιδιόμορφη καθοδήγηση  μια δύναμη πρωτόγνωρη, που κρυβόταν τόσα χρόνια πίσω απο τον φόβο και την δειλία των κανόνων και των πρέπει.  Να κρατηθείς στο ύψος της οικογένειας σου. Στο ύψος της ηθικής σου. Στο ύψος της θρησκευτικής σου αντίληψης και να καταλάβεις τελικά πως όσο ψηλά και αν σταθείς και πάλι κάτι θα βρεθεί να εκπέσεις στα μάτια του κόσμου. Και έτσι για ένα χαμένο παιχνίδι θα έχεις χάσει πραγματικά το δικαίωμα να ζήσεις αυτό που εσύ θέλεις και όχι αυτό που επέλεξαν άλλοι για σένα.

"Ποιοι θα είμαστε πραγματικά, αν μπαίναμε σε ένα σκοτεινό κουτί του χωροχρόνου; Σε ένα κουτί που ούτε ο χρόνος, ούτε οι τίτλοι, ούτε τα ονόματα. Ούτε η ηθική η ίδια θα είχε σημασία μιας και αυτό το κουτί θα καταστρεφόταν σε λίγο περνώντας μαζί του κάθε πράξη και κάθε κίνηση. Κάθε μυστικό που θα άλλαζε τον πραγματικό χαρακτήρα μας."

Χάρης Μαύρος
Παίζει με τις λέξεις, με τις έννοιες και τις εκδοχές. Αλλάζει την ουσία του χρόνου. Ενοχοποιεί και απενοχοποιηθεί συμπεριφορές και καταστάσεις. Φανερώνει τα εκούσια ή ακούσια πάθη της ανθρώπινης ψυχής. Οριοθετεί το μέγεθος της υπερφίαλης υποκρισίας και της συναισθηματικής αναλγησίας που μπορεί να οδηγήσει ο άκρατος εγωισμός. Ξηλώνει μεθοδικά το ψευδές κουκούλι των ανθρώπινων σχέσεων. Των επαγγελματικών, των φιλικών των ερωτικών. Των οικογενειακών δεσμών.  Ωμό, αληθινό, ακομπλεξάριστο. Ρίχνει τις μάσκες του καθωσπρεπισμού και υποδεικνύει αφιλτράριστα τα αληθινά χαρακτηριστικά της ανθρώπινη φύσης. Ένα διαμάντι που όποιος το διαβάσει θα πρέπει να το κάνει με ανοικτό μυαλό και να είναι προετοιμασμένος να δεχτεί γερά χαστούκια. Μιας και κανείς μας δεν είναι έτοιμος να ακούσει αυτά που νομίζει πως κρύβει καλά μέσα σε μια υποκριτική και σκηνοθετημένη συμπεριφορά που ακολουθεί τα δήθεν νόμιμα κοινωνικά πρότυπα.

Ένα Βιβλίο έκπληξη για μένα, όπως και κάθε Βιβλίο του Χάρη Μαύρου.

Το παιχνίδι των στερήσεων κυκλοφορεί απο τις Εκδόσεις 24 Γράμματα.




Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να καταφ

Η Κριτική μου για το " Αμαλία " Σπύρος Πετρουλάκης

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Η Αμαλία είναι το τέταρτο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη που διαβάζω. Ένα Βιβλίο εντελώς διαφορετικό απο τα προηγούμενα του. Τόσο στον ρυθμό, όσο και στην εξέλιξη του. Ένα Βιβλίο με δυνατές εικόνες που κάνουν επίθεση στο μυαλό. Με σκηνές σαν μέταλλο σκληρές. Που γεμίζουν με ένταση την καρδιά του Αναγνώστη. Αλλά και εύπλαστες που χαλαρώνουν όταν το μυαλό και η ψυχή του δεν αντέχει άλλο. Η Ιστορία εναλλάσσετε ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα. Με σωστές και ισορροπημένες τοποθετήσεις που εντείνουν την αγωνία και ανεβάζουν κατακόρυφα το μυστήριο. 35 Χρόνια πριν σε ένα ορεινό χωριό της Κορινθίας σε μια κλειστή κοινωνία η εξαφάνιση της γιαγιάς Αμαλίας προβληματίζει αλλά και αρχίζει να βάζει σε ένα περίεργο ρυθμό εξελίξεις που κανείς δεν μπορεί να καθορίσει και να υπολογίσει την πορεία τους. Μια οικογένεια που ζει μέσα σε ένα κλίμα που το τρέφει η δειλία και η βία. Ένα χάρισμα δοσμένο σαν βαριά κληρονομία. Ένας φθόνος που πηγάζει από σκοτεινά και απροσδιόριστ