Την Άννη Παπαθεοδώρου την γνώρισα μέσα από την εκπληκτική Τριλογία της Ευτοπία. Τρία βιβλία που τα λάτρεψα για την διορατικότητα τους και τον τρόπο με τον οποίον πέρασε η συγγραφέας τα μηνύματα της, τις αξίες και τις προσδοκίες της. Αλλά και τα σημεία των καιρών. Τα ορατά και τα αόρατα συμβάντα που μας ενώνουν σε μια κοινωνία που έχει φυλακιστεί. Το στοίχημα για την συγγραφέα, αλλά ομολογώ και για μένα ήταν να δω το επόμενο βήμα της. Και μάλιστα σε ένα άλλο εντελώς διαφορετικό είδος. Από την δυστοπία και σε κάτι μελλοντικό στο Κοινωνικό μυθιστόρημα που όμως έχει μια διακλάδωση πλοκής εντελώς απροσδόκητη και εντελώς ξεχωριστή που προκαλεί έκπληξη. Έντονη συναισθηματική φόρτιση και εντελώς διαφορετική κατάληξη από αυτή που περιμένει ο κάθε αναγνώστης. Το στοίχημα λοιπόν όχι μόνο πέτυχε σε αυτό που είχε ποντάρει, αλλά κατάφερε να πολλαπλασιάσει τον ενθουσιασμό, την συγκίνηση, την πληρότητα και την μεστότητα μέσα από έναν δρόμο που μοιάζει τόσο κοινός και τόσο διαφορετικός. Τόσο επιφανειακός αλλά και τόσο βαθύς. Τόσο απλός και τόσο περίπλοκος. Τόσο εμφανής και τόσο καμουφλαρισμένος. Τόσο αληθινός και τόσο μεταμφιεσμένος. Γιατί οι ήρωες μέσα από τα βιώματα τους. Τα κρυφά και τα αληθινά τους. Τις προσποιητές ή τις ατόφιες αντιδράσεις τους μας δείχνουν τον κόσμο τους που σιγά σιγά είτε αλλάζει, είτε μεταμορφώνεται, είτε απλά φανερώνεται αληθινός μέσα από τα βιώματα τους, αλλά και τις αποφάσεις τους. Το παρελθόν και το παρόν τριών γυναικών που θα τους ενώσει το ενάμιση θρανίο του σχολείου. Η φιλία, τα διαφορετικά όνειρα και η διαφορετική προσέγγιση της ζωής. θα αποτελέσουν για μας τους αναγνώστες έναν καταπληκτικό οδηγό ζωής μέσα από τα λάθη και τα σωστά των προσωπικών επιλογών και των φαινομενικών λαθών που αποτελούν όμως το είναι της κάθε μίας από τις τρείς γυναίκες.
Ένα μυθιστόρημα που σκαλίζει διαρκώς τις ψυχές των ηρώων, τσιγκλώντας προκλητικά τις αντοχές τους και τα όρια τους. Παραλλάσσοντας τα όνειρα τους και τις προτεραιότητες τους. Αλλά φέρνοντας ουσιαστικά τους πάντες μπροστά στο απόσταγμα της ίδιας της ζωής. Την εξοικείωση του εαυτού μας στο βάθος του χρόνου με αυτό που θέλαμε να είμαστε και αυτό που τελικά γίναμε. Ο πρώιμος εαυτός μας με τον εαυτό μας όταν θα γίνει ένα με τα λάθη και τις επιλογές του. Το συγκέρασμα της νιότης και της ωριμότητας σε μια απρόσμενη οικειότητα με τα πάντα.
Η Βιβή, η Εύη και Λία θα κάνουν μια εκδρομή - αναδρομή για να θυμηθούν τα παλιά. Να επανέλθουν στο παρελθόν. Να το ξαναζήσουν, να το ξορκίσουν, να το ξεπεράσουν και ίσως επανενωθούν ή να χωρίσουν για πάντα.
Χαρούμενες και μελαγχολικές. Συγκαταβατικές και ορμητικές. Ήπιες και εριστικές. Ζωντανές και πεθαμένες ταυτόχρονα. Όλα ταυτόχρονα και μαζί. Όλα συγχρόνως και ξεχωριστά. Όλες οι αντιθέσεις μονιασμένες και σε σύνθεση άλλοτε αρμονική και άλλοτε σε κόντρα. Τρεις γυναίκες. Τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις απέναντι στην ζωή. Τρεις γυναίκες που αναγιγνώσκουν διαφορετικά τα θέλω της ζωής τους, που όμως μόνο μαζί μπορούν να συμπληρώσουν τα κενά του εαυτού τους και να δώσουν χρώμα και αξία στην κάθε κίνηση τους. Αλλά και στις κινήσεις των διπλανών τους.
Νοσταλγικό και τρυφερό. Μεστό και σκληρό σαν τις αλήθειες που κρύβουν μέσα στην καρδιά τους οι τρεις γυναίκες που ενηλικιώνονται μέσα από την φιλία, τον έρωτα, τις ιδέες. Τις διαφορετικές αντιλήψεις και τα διαφορετικά οικογενειακά βιώματα. Σε μια εποχή που περνά αφήνοντας πίσω της πράγματα που αλλάζουν και πράγματα που έχουν μείνει αναλλοίωτα στον χρόνο. Εξαιρετική η ατμόσφαιρα καταγραφής των κοινωνικοπολιτικών αλλαγών και πως αυτές επηρεάζουν τον κάθε ήρωα στην προσαρμογή του, αλλά και στην αποδοχή της πραγματικότητας απέναντι στο ιδεολογικό του όνειρο, που είτε διαβρώνεται, είτε χάνεται, είτε αναδρομολογείται. Για αλλού κινήσαμε για αλλού και αλλού η ζωή μας πάει. Πόσο έντονα θυμήθηκα το τραγούδι του αξέχαστου Αντώνη Καλογιάννη σε στοίχους του Ερρίκου Θαλασσινού. Άραγε είμαστε θύματα της προσωπικότητας μας ή των επιλογών μας; Καθορίζουμε εμείς την τύχη μας ή το απρόσμενο του χρόνου και της μοίρας ή μήπως το θυμικό των ανθρώπων που έχουμε γύρω μας;
Η αντανάκλαση της κάθε μιας προσωπικότητας γίνεται εκπληκτικά με μικρές πινελιές ανάμεσα στις εναλλαγές της αφήγησης, που συμπληρώνονται εξολοκλήρου μόνο στην τελική φάση της ιστορίας. Στην οποία φάση φανερώνονται όλες οι μυστικές σκέψεις. Οι μυστικές προσδοκίες. Η αλλαγή στην σκέψη που φέρνει η ωριμότητα ή η βίαιη εξέλιξη κάποιων πραγμάτων θετική η αρνητική δεν έχει σημασία.
Εκτός από την φιλία σημαντικό ρόλο στο βιβλίο παίζει ο έρωτας. Στην ουσία αυτός είναι που κινεί τα νήματα. Ο πρώτος έρωτας, ο νεανικός έρωτας. Αυτός που δίνει ζωή και υπόσταση. Αυτός που μπορεί να είναι ενθουσιώδης και πρόσκαιρος ή αυτός που μπορεί να είναι παντοτινός. Αυτός που μπορεί να σε εμπνεύσει ή να σε καταρρακώσει. Να σε ξυπνήσει ή να σε τραυματίσει για πάντα. Το μόνο σίγουρο είναι πως μέσα από τον έρωτα βλέπουμε τον εαυτό μας αλλιώς. Η προσέγγιση του και ο τρόπος που μας αγγίζει αντανακλά μια εντελώς άλλη αλήθεια από αυτή που είχαμε δεδομένη. Ο έρωτας είναι πάντα ίδιος ή διαμορφώνεται και τροποποιείται από τους δυο πόλους του στο πέρασμα του χρόνου και στην απρόσμενη τροπή του; Αλλάζουμε εμείς ή αλλάζουν οι άλλοι; Υπάρχει μια μόνο εκδοχή ή πολλές εκδοχές και πολλές παραλλαγές στις σχέσεις έρωτα. αγάπης και συμβίωσης των ανθρώπων; Πως να αλλάξεις αυτό που τα προηγούμενα χρόνια υπήρξες; Πως να απομυθοποιήσεις κάτι που στο μυαλό σου έμοιαζε σαν κάτι θεϊκό; Πως γίνεται ο έρωτας παράλληλα να απογυμνώνεται και ταυτόχρονα να φωτίζει τα δυο άκρα του με εντελώς άλλες ιδιότητες άγνωστες και άγνωρες ακόμα και από αυτά τα δυο αντικείμενα του πόθου; Υπάρχει τρόπος και μάλιστα επεξηγηματικός. Είναι ο τρόπος που βλέπουμε τις σχέσεις μας στο τώρα και στο αύριο. Ο τρόπος που βλέπει ο καθένας από την πλευρά του την σχέση να εξελίσσεται εγωιστικά με σε έναν μονόφθαλμο μονόδρομο. Πόσο καταπληκτικά οι τρεις φίλες εν γνώση και εν αγνοία τους θα αλλάξουν αυτόν τον μονόδρομο της φιλίας και του έρωτα;
Με την εξαιρετική χρήση των λέξεων, αλλά και τον τρόπο που διεισδύει στις ψυχές των ηρώων της καταφέρνει η συγγραφέας να βγάλει από μέσα τους την ουσία τους. Με την πολυποίκιλη διαρρύθμιση της πλοκής της να δώσει βάθος και αιτιολογία για την κάθε πράξη και σκέψη τους που αλλιώς φαίνεται στην επιφάνεια και αλλιώς στο μικροσκόπιο της αλήθειας. Αφήνει χώρο στους πρωταγωνιστές της ιστορίας της. Να αναπτύξουν τον χαρακτήρα τους και να δώσουν λύση στα προβλήματα τους σαν μονάδες, αλλά και σαν παραλλαγές συνεργασίας που προκύπτουν ανάλογα με την περίσταση. Όπως τότε στα σχολικά τους χρόνια .τότε που εναλλάξ οι τρεις κοπέλες μοιράζονταν το ενάμιση θρανίο. Όπως τώρα που η ζωή τους φέρνει απέναντι στο πραγματικό πρόσωπο της, που ξεφεύγει εντελώς από το ονειροπόλο ξεκίνημα τους. Όπως πάντα και παντού θα κρατηθεί ζωντανός πέρα από κάθε δυσκολία και συνθήκη ο ισχυρός δεσμός της φιλίας τους που θα δοκιμαστεί, αλλά θα αντέξει στον χρόνο.
Ατίθασα όνειρα, διαψεύσεις και συμβιβασμοί. Υποχωρήσεις και αναθεωρήσεις. Αυταπάτες που όμως δίνουν ουσιώδη προορισμό πέρα από το τότε και το τώρα. Με τελική στάση το πάντα. Ένα ταξίδι από τον παράδεισο της επιτυχίας, στην κόλαση της αποτυχίας. Αλλά και στην Ανάσταση της αυτοπραγμάτωσης και της ωριμότητας. Της προσαρμογής και της αποδοχής. Μυστικά λάθη και ψέματα. Αποκλεισμοί και Απογοητεύσεις. Καταποντισμός ιδεών και αντιλήψεων. Ένα βιβλίο που καταφέρνει και ακροβατεί ανάμεσα στην χαρά και την θλίψη. Χωρίς να γίνεται ούτε χαρούμενο ούτε θλιβερό. Καταφέρνει με έναν τρόπο μαγικό να δημιουργήσει μια χαρμολύπη νεανικού ενθουσιασμού και ενήλικης ωριμότητας με ενδιάμεσα στάδια βίαιης αποκαθήλωσης ή και αποκατάστασης ιδεών και ανθρώπων, αλλά και σταδιακής συνθηκολόγησης με το αναπόφευκτο της ζωής, αλλά και της εξοικείωσης με τον εαυτό μας, που δημιουργήσαμε εμείς και οι άλλοι.
Βαθιά ανθρώπινο. Κοινωνικά και πολιτικά εύστοχο. Παρουσιάζει, ταυτίζει. αλλά και παραλληλίζει την εποχή των μεγάλων αλλαγών και των μεγάλων και πολλών αντιθέσεων, με την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων που μας περιγράφει. Για να αποδείξει περίτρανα πως οι άνθρωποι είμαστε η εποχή που έχουμε ζήσει. Τα πράγματα που έχουμε βιώσει. Αλλά παράλληλα είμαστε η δικιά μας προσωπική υπογραφή που αποτελεί την ταυτότητα του εαυτού μας σε σχέση με αυτά που βιώνουμε στον χώρο και στον χρόνο που έχουμε ζήσει. Και στην αλληλεπίδραση μας με τους άλλους. Αλλά και στις εμπειρίες μας και στις λελογισμένες ή παράλογες επιλογές μας. Τις αποφάσεις μας ύστερα από βαθιά σκέψη ή από παρορμητικό ενθουσιασμό ή εγωισμό.
Ένα κοινωνικό μυθιστόρημα φιλίας και απίστευτης αλήθειας συναισθημάτων που αλλάζουν με το πέρασμα των χρόνων αλλά και το φιλτράρισμα της ωριμότητας μέσα από τα ίδια τα λάθη, τα ψέματα τα μυστικά. Τα μοιραία και τα τυχαία. Τα συνειδητά και τα εγωιστικά. Την αλαζονεία της νιότης που μετουσιώνεται σε απόσταγμα γνώσης λυτρωτικής συγχώρεσης και καταστάλαγμα αποδοχής με τον ίδιο τον εαυτό μας και το αμφίρροπο του πάθους του έρωτα και της αγάπης. Της επανάστασης και του συμβιβασμού. Όλα σε μια φάση ενηλικίωσης και επαναπροσδιορισμού. Απομυθοποίησης και αποκαθήλωσης αλλά ταυτόχρονα αναγνώρισης πως η ζωή μας όλη δεν είναι μια ζωή με τακτοποιημένα όνειρα αλλά μια ζωή που πρέπει να τσαλακωθεί και να στραπατσαριστεί για να αποδείξει την δύναμη και την ψυχή μέσα μας να αναγνωρίσουμε λάθη και να νιώσουμε εντός μας το λυτρωτικό της συγνώμης αλλά και της εμπειρίας της κατά μέτωπο σύγκρουσης με την ίδια την αναπάντεχη ροή της ζωής.
Ένα από τα καλύτερα φετινά μου βιβλία και ένα από τα πιο μεστά Κοινωνικά μυθιστορήματα της Χρονιάς για όσους το επιλέξουν πιστεύω.
Το Βιβλίο Κυκλοφορεί από την Άνεμος Εκδοτική
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου