Η Κριτική μου για το " Η Υπηρέτρια της Δούκισσας" Θεοφανία Ανδρονίκου Βασιλάκη

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου 


Πάντα μου άρεσε να διαβάζω βιβλία που συνδυάζουν το ιστορικό στοιχείο με την μυθοπλασία. Βιβλία που ενσωματώνουν με περίτεχνο τρόπο αληθινά γεγονότα και υπαρκτά πρόσωπα και τα εντάσσουν στο κέντρο της ιστορίας τους.  Η υπηρέτρια της Δούκισσας, της Θεοφανίας- Ανδρονίκου- Βασιλάκη είναι πραγματικά ένα εξαιρετικό μείγμα συναρπαστικής πλοκής, δυνατών αν και αντιφατικών ηρώων και πολλών ανατρεπτικών εξελίξεων που οδηγούν είτε στην αποδοχή και στο θαυμασμό είτε στον θυμό και στην οργή.

Η Μαντώ είναι ένα οκτάχρονο κορίτσι, που μπαίνει στην δούλεψη της Δούκισσας της  Πλακεντίας, όταν η τελευταία έρχεται στην Ελλάδα. Με μια φλόγα μέσα της και μια δίψα να ξεπεράσει την φτώχεια και την δυστυχία. Να μορφωθεί, να ξεφύγει από την μοίρα που της επέβαλε η τάξη της και η ορφάνια της. Από τους λασπωμένους δρόμους του Ναυπλίου θα βρεθεί να περπατάει στα μεγαλύτερα σαλόνια της Ευρώπης. Ανάμεσα στην αριστοκρατία, τον πλούτο και την φιλοδοξία. Όταν συναντήσει τον έρωτα στο πρόσωπο του Αντρέ θα κάνει τα πάντα προκειμένου να αποκτήσει την πιθανότητα να είναι μαζί του!Μπορεί άραγε μια υπηρέτρια να αναρριχηθεί στις τάξεις της αριστοκρατίας και να κοιτάξει ίσα στα μάτια αυτόν που λαχταρά η καρδιά της; Ένα σχέδιο που φαίνεται από την αρχή αποτυχημένο. Ένα σχέδιο χωρίς φραγμούς και περιορισμούς. Με πολλές παραχωρήσεις και πολλές υποχωρήσεις! Μπορεί ένας άνθρωπος να εκχωρήσει την ψυχή και το κορμί του για να πετύχει στην ουσία κάτι άπιαστο;

Η Γιασεμή, μια γυναίκα απογοητευμένη από τον έρωτα. Ζει μέσα στην κατάθλιψη και την ψυχολογική της μιζέρια. Μετά από μια ακόμα απόπειρα να τερματίσει την ζωή της βρίσκει στο Μοναστηράκι έναν μισοκατεστραμμένο πίνακα. Ένα πορτραίτο μιας πανέμορφης αινιγματικής γυναίκας.  Κάτι στο όλο σκηνικό την μαγνητίζει. Την βγάζει μακριά από την θλίψη και της δίνει το κίνητρο να στρέψει αλλού έστω και για λίγο το μυαλό της. Όταν κατορθώσει να βρει και το ημερολόγιο εκείνης της γυναίκας, το ταξίδι στο παρελθόν θα της φανερώσει τον τρόπο για να βγει από το τέλμα της δικιάς της καταστροφής.

Με κομμένη ανάσα και με τις ταχύτατες περιγραφές που δεν κουράζουν ζούμε την ζωή, τον αγώνα και το Ερωτικό Πάθος της Μαντούς. Την πεισματώδη Φιλοδοξία της.  Παράλληλα μαθαίνουμε βήμα βήμα το οδυνηρό, θλιβερό και εμμονικό ερωτικό πάθος της Γιασεμής. Την ιστορία που την οδήγησε να θέλει επανειλημμένα να τερματίσει την ζωή της. Ποιος άραγε είναι ο κρίκος που ενώνει αυτές τις δυο γυναίκες; Υπάρχει υπαρκτό δέσιμο ή μήπως είναι κάτι άλλο; Ένα μήνυμα, μια χαραμάδα ελπίδας; Ένας άλλος δρόμος μπροστά στο φαινομενικά ανυπέρβλητο αδιέξοδο; ή μήπως απλά μια ψευδαίσθηση που θα την κρατήσει για λίγο στα όρια της λογικής;
Τα χρόνια που τις χωρίζουν είναι πολλά. Απο το 1829 εως το 1838 και την ιστορία της Μαντούς εως το 2017 και την ιστορία της Γιασεμής θα διαβούμε ένα αδιόρατο μονοπάτι που το ενώνει ο έρωτας και η επίτευξη της ευτυχίας. Αλλά και το χωρίζει το μέγεθος της ψυχικής δύναμης και το απρόβλεπτο κάποιων γεγονότων.

Μια ιστορία πίστης και φιλοδοξίας. Μια ιστορία που αλλάζει μορφή και ρόλους μέσα απο τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της. Τα ίδια συναισθήματα, οι ίδιες οι σκέψεις, πλάθουν εντελώς διαφορετικά την πορεία ζωής των δυο γυναικών. Με κεντρικό άξονα τον έρωτα οι ζωές τους αλλάζουν καθοριστικά και ανυπέρβλητα.

Συμπαγείς και ολοκληρωμένοι χαρακτήρες. Νιώθουμε την σημασία των πράξεων τους, ακόμα και αν δεν μπορούμε να αποδεχτούμε το νόημα των κινήσεων τους. Ατόφια αναπαράσταση της εποχής και της ψυχικής έντασης των ηρώων. Αποπνέει πότε αριστοκρατικό αέρα, πότε  δουλεία, σκλαβιά. Πότε ελευθερία, καταπίεση και ελπίδα. Η Φιλία και η συμπαράσταση είναι ο κεντρικός άξονας που κρατάει τους ήρωες σε μια ισορροπία που τους  κατευθύνει και τους ορίζει. Άλλοτε λυτρωτικά και άλλοτε τραγικά. Η συγγραφέας κατορθώνει να φέρει κοντά δυο διαφορετικές εποχές, με άλλα ήθη και άλλους ρόλους για να δείξει με τον καλύτερο τρόπο πως τελικά τις αποφάσεις μας τις κρίνει και τις καθορίζει η δύναμη της ψυχής μας και η φλόγα της καρδιάς μας, Ο Παραλληλισμός της ζωής των δυο γυναικών μας βάζει σε μια σύγκριση που απο μόνη της μας οδηγεί στα δυνατά συμπεράσματα που βγαίνουν πηγαία από τις σελίδες του βιβλίου. Δυο γυναίκες με διαφορετική πορεία στην αρχή της ζωής τους, με διαφορετική ψυχοσύνθεση. Το μόνο κοινό τους σημείο ο έρωτας. Δυο ερωτευμένες γυναίκες που αντιμετωπίζουν τα συναισθήματα τους με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Άλλοτε δυναμικό και άλλοτε υποταγμένο. Το ζήτημα είναι: Τελικά μπορεί να αλλάξει κάποιος την ζωή του μέσα από το άκουσμα μιας παρόμοιας ιστορίας; Πολλές συγκυρίες και πολλά καθοριστικά γεγονότα θα ορίσουν την έκβαση της ιστορίας μας.

Με την εναλλασσόμενη αφήγηση η συγγραφέας πότε δίνει ανάσες στην ένταση των συναισθημάτων από την ορμητική περιγραφή των δυο ιστοριών της. Πότε κορυφώνει την αγωνία και πότε αλλάζει καταλυτικά την πορεία των γεγονότων. Εικόνες παραστατικές ντυμένες με το ύφος και την μορφή της εποχής. Καθηλώνουν τον χρόνο και ρυθμίζουν τα ξεχωριστά συναισθήματα.

Τα ιστορικά στοιχεία σωστά κατανεμημένα μέσα στο κείμενο δίνουν πνοή στην εποχή που περιγράφει και άγνωστες πληροφορίες για μια από τις πιο αινιγματικές και αντιφατικές προσωπικότητες της Ελληνικής Ιστορίας. Την δούκισσα της Πλακεντίας. Αν και στο βιβλίο αποτελεί το λογοτεχνικό μέσο για να αποκτήσει υπόσταση η κεντρική ηρωίδα εντούτοις κατορθώνουμε να μάθουμε αρκετά σημεία για την ζωή της και κυρίως για την ιδιαίτερη σχέση της με τον Ιωάννη Καποδίστρια.

Το βιβλίο το λάτρεψα. Με δυνατές περιγραφές και κελαρυστό λόγο. Με μια ιστορία που οι εναλλαγές της δεν σε αφήνουν σε κανένα σημείο να χάσεις το ενδιαφέρον σου. Με ορατά και αόρατα μηνύματα, Με έντονες στιγμές που έπιανα τον εαυτό μου να θυμώνει και να οργίζεται. Να μπαίνει σε έναν διαξιφισμό με την ροή που παίρνουν τα γεγονότα και η αντιμετώπιση κάποιων καταστάσεων. Με την αποδοχή του τέλους που τελικά η συγγραφέας όρισε για να αναδείξει την δύναμη του έρωτα. Είτε την θετική είτε την αρνητική που μπορεί να ορίσει στις ζωές μας ή δύναμη ενός ανεξέλεγκτου πάθους.

Μετά την Διαθήκη του Ζάνα που πραγματικά είναι ένα βιβλίο που λάτρεψε το αναγνωστικό κοινό η συγγραφέας  Θεοφανία- Ανδρονίκου- Βασιλάκη αποδεικνύει περίτρανα, πως έχει το ταλέντο να γράφει ιστορίες που φέρνουν την προσωπική της σφραγίδα δημιουργώντας παράλληλα ήρωες που έχουν εκτός απο θετικά χαρακτηριστικά και πολλά αρνητικά. Παλεύουν ωστόσο να τα αλλάξουν. Τα καταφέρουν ή δεν τα καταφέρουν. Διαβάστε το οπωσδήποτε αν θέλετε να διαβάσετε μια δυνατή ιστορία που ορίζεται από την αποκλειστική δύναμη των ανθρώπινων πράξεων.