Βασιλική Πιτούλη - Συνέντευξη στην Γεωργία Ρετετάκου με αφορμή το Βιβλίο " Η Κουζίνα της Αγάπης "

Βασιλική Πιτούλη Η Κουζίνα της Αγάπης

Η Κουζίνα της Αγάπης Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Έναστρον και είναι ένα εξαιρετικό Κοινωνικό μυθιστόρημα που εμβαθύνει στις οικογενειακές σχέσεις με έναν οξύ, αλλά αληθινό τρόπο που εναλλάσσεται διαρκώς μέχρι να φέρει την ουσιαστική και λυτρωτική απελευθέρωση στα συναισθήματα των ηρώων. Η Βασιλική Πιτούλη η συγγραφέας του Βιβλίου Η Κουζίνα της Αγάπης απαντάει σε ένα ερωτηματολόγιο που πατά στα ίχνη του συγκεκριμένου βιβλίου.

Η "Κουζίνα της Αγάπης" είναι το όγδοο βιβλίο σας στη λογοτεχνία. Μετά από ποιητικές συλλογές, νουβέλες και μυθιστορήματα που ποικίλουν σε θεματολογία ανάμεσα στο κοινωνικό, το αστυνομικό και στο ιστορικό στοιχείο, αναδεικνύοντας έναν πλουραλισμό συγγραφής. 

1.Ποιο ήταν το έναυσμα και η αφορμή για να γράψετε την Κουζίνα της Αγάπης και ποιο είναι το κύριο μήνυμα που θέλετε να περάσετε μέσα από αυτό το βιβλίο στους αναγνώστες. 

Το έναυσμα ήταν μια «κατάδυση» που είχα ανάγκη να κάνω στο παρελθόν μου, να ξαναζήσω πολλά από τα γεγονότα που έζησα, να βάλω να μιλήσουν πολλά από τα πρόσωπα της ζωής μου, έτσι όπως τα έντυσα με τα ενδύματα των ρόλων της συγκεκριμένης μυθοπλασίας. Τα μηνύματα που θέλω να περάσω στους αναγνώστες είναι πολλά: η θέση της γυναίκας στην οικογένεια και την κοινωνία, πόσο δύσκολες είναι οι ανθρώπινες σχέσεις γενικά, πόσο επηρεάζει τα πάντα η πολιτική, πόσο η αγάπη λυτρώνει.    

2.Συνήθως οι συγγραφείς είναι και εκείνοι αναγνώστες. Ποιο είδος λογοτεχνίας σας αρέσει να διαβάζετε περισσότερο; Υπάρχει κάποιο βιβλίο που το αγαπάτε ιδιαίτερα; 

Είμαι φανατική αναγνώστρια και δεν θα ήταν υπερβολικό να πω ότι έχω διαβάσει στην κυριολεξία αμέτρητα βιβλία. Μου αρέσει πάρα πολύ η λογοτεχνία, τη θεωρώ τροφή του πνεύματος, και δεν απορρίπτω κανένα είδος. Θα έλεγα ότι αποφεύγω τα φλύαρα, ρηχά βιβλία. Έχω αδυναμία στους κλασικούς, Ρώσους και Γάλλους κυρίως. Και οι Έλληνες κλασικοί του 20ου αιώνα με έχουν επηρεάσει ιδιαίτερα. Δεν θα αναφερθώ σε συγκεκριμένο τίτλο, θα πω, μάλλον τυχαία, τρία ονόματα: Ξενόπουλος, Καραγάτσης, Μουρσελάς.  

3.Πολλές φορές οι συγγραφείς χρησιμοποιούν βιωματικά στοιχεία στα βιβλία τους. Εσείς χρησιμοποιήσατε κάποια δικά σας ξεχωριστά βιώματα ή κάποια χαρακτηριστικά του εαυτού σας μέσα από την  ψυχοσύνθεση των ηρώων σας, στην Κουζίνα της Αγάπης; 

Σαφώς και χρησιμοποίησα δικά μου βιώματα, στη λογοτεχνία δεν γίνεται διαφορετικά. Και χαρακτηριστικά του εαυτού μου χρησιμοποίησα προκειμένου να πλάσω τις κεντρικές μου ηρωίδες, να τους δώσω σάρκα και αίμα, νεύρο αν θέλετε.  

4.Η Μητρότητα στο βιβλίο περνάει από πολλά στάδια μιας περίεργης και σκοτεινής διεργασίας που δεν ωραιοποιεί καταστάσεις, αλλά μας παρουσιάζει αντίθετα μια άλλη όψη της μητρικής ψυχολογίας. Ποιό είναι εκείνο το στοιχείο που σας έκανε να παρουσιάσετε αυτή την πλευρά της μητρότητας; 

Μα η μητρότητα είναι και σκοτεινή αφού τα πάντα στον κόσμο αυτόν έχουν τη σκοτεινή πλευρά τους. Δεν υπάρχει κάτι που να είναι μόνο θετικό, όλα έχουν και αρνητική όψη. Αν ωραιοποιείς τα πράγματα, απλά ψεύδεσαι, και αυτό στη λογοτεχνία, όπως και στη ζωή, δε συγχωρείται. 

5.Οι δυο κεντρικές πρωταγωνίστριες δυο αδερφές εξ αίματος εντελώς διαφορετικές η μία από την άλλη. Η Σύρμω και η Λίνα βρίσκονται σε μια σχέση ανταγωνισμού από τα παιδικά τους χρόνια. Αν έπρεπε να χαρακτηρίσετε με ένα επίθετο την καθεμία από τις ηρωίδες σας ποιο θα ήταν αυτό; Υπάρχει ένα κοινό στοιχείο ανάμεσα τους που τις κάνει να μοιάζουν αν και είναι τόσο εκ διαμέτρου αντίθετες; 

Θα χρησιμοποιήσω δυο επίθετα για την κάθε μια. Η Σύρμω είναι πραγματίστρια αλλά και αρκετά φαντασιόπληκτη. Η Λίνα είναι αρρωστημένα φιλόδοξη και αρκετά τραυματισμένη. Το κοινό τους στοιχείο είναι η γυναικεία ταυτότητα την οποία προσπάθησα να δώσω όσο καλύτερα μπόρεσα. Οι αναγνώστες θα το κρίνουν. 

6.Ταυτίζετε άλλες φορές συμβολικά και άλλες φορές κυριολεκτικά την μαγειρική με τα ανθρώπινα συναισθήματα και τις ανθρώπινες αντιδράσεις. Υπάρχει κάποιο υλικό καταλύτης που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στις ανθρώπινες σχέσεις και να δώσει άλλη ουσία και άλλη διάσταση προς την θετική εξέλιξη τους; 

Η μαγειρική στο βιβλίο μου ταυτίζεται σε κάποιο βαθμό με την ίδια την τέχνη της ζωής. Το μόνο «υλικό» που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στις ανθρώπινες σχέσεις και να τις εξελίξει θετικά είναι η αγάπη, το πιστεύω ακράδαντα. Η αγάπη βέβαια μόνο απλή υπόθεση δεν είναι. Προϋποθέτει αυτογνωσία, καλοσύνη, συγχώρεση. Όλα αυτά αν εφαρμοστούν  ευεργετούν τον άνθρωπο και τη ζωή που ζει, άρα και τις ανθρώπινες σχέσεις. 

7.Το χρονικό πλαίσιο στο οποίο κινείται το βιβλίο είναι τα χρόνια της έντονης οικονομικής κρίσης που βίωσε η Ελλάδα. Πως ταυτίζεται αυτή η κρίση με την ψυχολογική διακύμανση των ηρώων σας; 

Το βιβλίο «ξεκινάει» το καλοκαίρι του 2013 και τελειώνει δυο χρόνια αργότερα. Η κρίση που ως Έλληνες βιώσαμε όλα αυτά τα χρόνια, δέκα σχεδόν, δεν είναι δυνατό να μας έχει αφήσει ανέπαφους. Μάλλον σοφότερους μας έχει κάνει. Το ίδιο ακριβώς πιστεύω και για τους ήρωες του βιβλίου μου.  

8.Ένας συγγραφέας εκτός από την επιλογή της ιστορίας του, καλείται να επιλέξει σωστά και τα ονόματα των ηρώων του. Πιστεύετε πως η επιλογή των ονομάτων παίζει καθοριστικό ρόλο ώστε να αγαπηθεί ένα μυθιστόρημα από τους αναγνώστες; Πείτε μας γενικότερα την άποψη σας επάνω στο συγκεκριμένο θέμα. 

Ναι, πιστεύω ότι τα ονόματα παίζουν σημαντικό ρόλο. Η Σύρμω Τάτση δεν επιλέχτηκε τυχαία να ονομαστεί έτσι, ούτε η Λίνα Τάτση, η αδερφή της. Περιμένω βεβαίως από τους αναγνώστες του βιβλίου να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν με αυτό. 

9.Θα μπορούσε ποτέ κάποιο άλλο βιβλίο που διαβάσατε να γίνει πηγή έμπνευσης για κάποιο επόμενο δικό σας βιβλίο; Γενικότερα από που αντλείτε την θεματολογία των βιβλίων σας;

Κάποιο συγκεκριμένο βιβλίο να γίνει πηγή έμπνευσης για κάποιο μελλοντικό δικό μου μάλλον δύσκολο το βλέπω, τουλάχιστον μέχρι τώρα δε μου έχει συμβεί. Τη θεματολογία των βιβλίων μου την αντλώ από την ανθρώπινη κατάσταση, από τις οικογενειακές και ερωτικές σχέσεις, από την κοινωνία γενικά.  

10.Σαν αναγνώστρια όταν διαβάζετε ένα βιβλίο ποιο είναι το κύριο χαρακτηριστικό που πρέπει να έχει ώστε να σας κερδίσει σε έναν απόλυτο βαθμό; 

Τα λογοτεχνικά βιβλία με κερδίζουν όταν έχουν πλούσιο περιεχόμενο. Στο διήγημα θέλω ο συγγραφέας να έχει να πει κάτι δυνατό σε ελάχιστες σελίδες. Στο μυθιστόρημα προσέχω την ποιότητα της αφήγησης, τη ζωντάνια των ηρώων, το πώς ο πεζογράφος χειρίζεται το χρόνο (δύσκολο στοίχημα), και βέβαια δίνω σημασία στο ύφος, στην αρτιότητα της έκφρασης, στον πλούτο της γλώσσας.  

11.Έχετε φτιάξει την απόλυτη ανατροπή στην Κουζίνα της Αγάπης, ώστε οι ήρωες να βγάλουν από μέσα τους όλα τα εκούσια και ακούσια συναισθήματα τους. Για να βρεθούν σε μια αλήθεια που θα τους φέρει μπροστά στο αναπόφευκτο. Πιστεύετε πως ο συγγραφέας πρέπει να κυνηγά την ανατροπή σαν κινητήριο μοχλό του μυθιστορήματος του, για να προκαλέσει το ενδιαφέρον του αναγνώστη; 

Η ανατροπή ορθώς θεωρείται ένα πολύ μεγάλο προσόν στο μυθιστόρημα και στη μυθοπλασία γενικά. Σας ευχαριστώ πολύ που επισημαίνετε ότι αυτό το στοιχείο υπάρχει απόλυτα στην «Κουζίνα της αγάπης». Όντως οι ηρωίδες μου στο τέλος βρίσκονται αντιμέτωπες με την αλήθεια τους, όποια κι αν είναι αυτή. 

12.Η Κουζίνα της αγάπης είναι ένα Κοινωνικό μυθιστόρημα με ρεαλιστικές εικόνες, καυστικό λόγο, έντονο χιούμορ και κυνικές εκφράσεις πολλές φορές. Ποιο ήταν εκείνο το στοιχείο-σημείο που σας ευχαρίστησε κατά την διάρκεια της συγγραφής του και ποιο αντίστοιχα εκείνο που σας δυσκόλεψε περισσότερο.

 

Η «Κουζίνα της αγάπης» είναι ένα μεγάλο μυθιστόρημα αφού εκτείνεται σε 524 σελίδες. Οι ρεαλιστικές του εικόνες δε με δυσκόλεψαν καθόλου, αντίθετα, έρρεαν εύκολα, και οι διάλογοι επίσης. Με δυσκόλεψε αρκετά το «χρονολόγιο» των ηρώων αφού το βιβλίο αναφέρεται σε τέσσερις γενιές μιας οικογένειας. Έπρεπε να προσέχω πολύ τους χρόνους, ποιος έκανε τι και πότε, και όλα αυτά δεμένα σε μια ενιαία αφήγηση.   

13.Ξεχωρίζετε κάποιον από τους ήρωες σας στην Κουζίνα της Αγάπης και αν ναι ποιόν και γιατί; 

Ξεχωρίζω τις δυο αδερφές, τη Σύρμω και τη Λίνα. Αν και φαινομενικά είναι εντελώς αντίθετες, θα έλεγα ότι αποτελούν τις δυο πλευρές ενός νομίσματος και συμπληρώνουν η μια την άλλη. Ξεχωρίζω τη γιαγιά Τριανταφυλλένια, μια γυναίκα που πλήρωσε ακριβά ένα λάθος της. Ξεχωρίζω τον πατέρα των δυο γυναικών, τον Τάσο Τάτση, για τη σκληρή μοίρα που είχε στη ζωή του. Τελικά πιστεύω ότι όλοι οι ήρωες του βιβλίου είναι ξεχωριστοί, ή τουλάχιστον για κάποιον λόγο ξεχωρίζουν… 

14.Ποιο όνειρο σας θα θέλατε στο μέλλον να γίνει πραγματικότητα; Είναι εφικτό πάντα να κάνουμε τα όνειρα μας πράξη; 

Τα όνειρά μας δε χρειάζεται πάντα να τα λέμε, αλλά να δουλεύουμε γι αυτά. Το να πιστεύουμε ότι τα όνειρά μας θα πραγματοποιηθούν οπωσδήποτε, ίσως είναι υπερβολικά αισιόδοξο, αλλά ποιος ξέρει… 

15.Μέσα στο βιβλίο εναλλάσσονται άλλοτε αρμονικά και άλλοτε με μια περιπαιχτική διάθεση οι πολλαπλοί ρόλοι της Γυναίκας στην σύγχρονη Κοινωνία. Εργαζόμενη-νοικοκυρά-σύζυγος-ερωμένη-χωρισμένη-μητέρα-κόρη-γιαγιά. Είναι όλα αυτά μαζί τελικά μια γυναίκα; Πρέπει να είναι όλα αυτά μαζί ή θα πρέπει να διαλέγει τα στοιχεία εκείνα που της ταιριάζουν περισσότερο; Πως λειτουργεί μια γυναίκα καλύτερα σήμερα μέσα από τις πολλαπλές ιδιότητες του εαυτού της; 

Μια γυναίκα σαφώς μπορεί να είναι όλα αυτά, αλλά δεν «πρέπει» τίποτε. Το μόνο που πρέπει, δηλαδή εκείνο που αξίζει, είναι να προσπαθήσει να βρει τον εαυτό της μέσα από τους πολλαπλούς ρόλους που η κοινωνία θέλει να της φορτώσει. Να ανακαλύψει την πραγμάτωση του δικού της εαυτού μέσα από όλες αυτές τις πολλαπλές γυναικείες ιδιότητες. 

16.Οι κύριοι άξονες του βιβλίου είναι από την μία η Γυναίκα και από την άλλη η Πολιτική έστω και υποβόσκουσα. Υπάρχει κάτι κοινό που ενώνει αυτά τα δυο στοιχεία και βοήθησε πολύ στην επιλογή τους σαν τους βασικούς πυλώνες της πλοκής του μυθιστορήματος; 

Πολύ σωστά το τοποθετείτε. Η γυναικεία ταυτότητα με όλη την πολυπλοκότητά της αποτελεί ένα βασικό πυλώνα του βιβλίου. Ο άλλος είναι υποβόσκων και είναι η πολιτική. Γυναίκα και πολιτική σαφώς σχετίζονται, έστω και αν ακόμη οι γυναίκες δεν έχουν βγει προς τα έξω στην πολιτική όσο θα έπρεπε. 

17. Αρέσκεστε στο να εναλλάσσεστε στην θεματολογία των μυθιστορημάτων σας. Πότε κοινωνικό μυθιστόρημα, πότε Αστυνομικό, πότε ιστορικό. Όπως και στα είδη της Λογοτεχνίας αφού έχετε γράψει και ποίηση και νουβέλες και μυθιστορήματα. Ποιο το πλεονέκτημα αυτής της εναλλαγής τόσο σε σας όσο και στους αναγνώστες σας. 

Αυτή την εναλλαγή δεν την επεδίωξα, ήρθε αυθόρμητα. Θα έλεγα ότι με ολοκλήρωσε αφού εκφράστηκα σε όλα αυτά τα είδη του γραπτού λόγου. Υποθέτω ότι και για τους αναγνώστες είναι ευχάριστο να διαβάζουν διαφορετικά είδη. 

18. Για ποιον λόγο πιστεύετε πως ένας αναγνώστης πρέπει να διαβάσει την Κουζίνα της Αγάπης; 

Αν ένας αναγνώστης θέλει να διαβάσει ένα σύγχρονο ελληνικό μυθιστόρημα που να περιλαμβάνει θέματα όπως η γυναικεία ταυτότητα, οι ανθρώπινες σχέσεις, ή η «κόντρα» που υπάρχει ανάμεσα στην Ήπειρο και τη Μικρά Ασία, τότε πιστεύω πως αξίζει να διαβάσει την «Κουζίνα της αγάπης». 

 

19. Να κάνω και μια  επίκαιρη ερώτηση κλείνοντας. Η χώρα μας όπως και σχεδόν όλος ο κόσμος βιώνει ένα κλίμα περιορισμού-εγκλεισμού λόγω της Πανδημίας του COVID 19. Πιστεύετε πως αυτή η πανδημική κρίση και συγκυρία έχει βοηθήσει το βιβλίο; Τους συγγραφείς; Τους αναγνώστες; 

Θέλω να το πιστεύω αυτό. Οι συνθήκες εγκλεισμού και καραντίνας είναι σκληρές και μια ωφέλιμη διέξοδος είναι το διάβασμα βιβλίων. Θα χαρώ πολύ να μάθω ότι η φιλαναγνωσία, το διάβασμα βιβλίων αυξήθηκε στην Ελλάδα, διότι δυστυχώς είμαστε πολύ πίσω σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες και κάποια στιγμή θα πρέπει να αλλάξει αυτό. 

20. Κάντε μια ευχή για σας, για τους αναγνώστες, για την Λογοτεχνία γενικότερα. 

Για τον εαυτό μου εύχομαι να είμαι καλά εγώ και αυτοί που αγαπώ. Για τους αναγνώστες μου το ίδιο. Για τη Λογοτεχνία εύχομαι να πάει μπροστά, αυτό θα είναι ωφέλιμο γενικά, πιστεύω. 

Να ευχαριστήσω την Βασιλική Πιτούλη για την συνέντευξη και να σχολιάσω πως σαν αναγνώστρια που διαβάζω αρκετά βιβλία κάθε χρόνο το Βιβλίο αυτό το ξεχώρισα και το προτείνω ανεπιφύλακτα. Η Κουζίνα της Αγάπης είναι ένα εξαιρετικό Κοινωνικό μυθιστόρημα που καταφέρνει να κερδίσει τον αναγνώστη και με τον υπέροχο λόγο του, αλλά κυρίως για τις μεγάλες του αλήθειες. Που κεντρίζουν και αναμοχλεύουν τα μεγάλα πάθη της ανθρώπινης ψυχής και της εγωιστικής υπερβολής για υπεροχή και για επικράτηση. Εύχομαι Βασιλική να συνεχίζεις να μας χαρίζεις υπέροχα κείμενα με πολλούς και έντονους προβληματισμούς.  

Πληροφορίες για την Η ΚΟΥΖΙΝΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ και Καλή σας ανάγνωση

Βιογραφικό: 

Η Βασιλική Πιτούλη, γεννημένη στον Βόλο από Ηπειρώτη πατέρα, είναι καθηγήτρια Οικονομικών και Γαλλικής Φιλολογίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Έχει διδάξει στη Ριζάρειο Σχολή, στα εκπαιδευτήρια Καργάκου, σε δημόσιο ΙΕΚ, στα Τοσίτσεια - Αρσάκεια Λύκεια και έχει αποσπαστεί στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Επί τέσσερα χρόνια ήταν υπεύθυνη Σχολικής Βιβλιοθήκης. Στα δεκαοχτώ της βραβεύτηκε σε διαγωνισμό νεανικής ποίησης που οργάνωσε η εφημερίδα Θεσσαλία. Έχει συμπεριληφθεί στη λογοτεχνική εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση (έκδοση 2009), έχει ασχοληθεί με βιβλιοπαρουσίαση και βιβλιοκριτική, ενώ άρθρα και διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες, περιοδικά και στο ίντερνετ. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2014 κατέβηκε υποψήφια στον Δήμο Κηφισιάς -Ν. Ερυθραίας -Εκάλης και ήρθε πρώτη επιλαχούσα δημοτική σύμβουλος Κηφισιάς. Έχει δυο κόρες παντρεμένες.