Ταξιδεύοντας μας σε όλη τη Μεσόγειο, σε ευρωπαϊκά παλάτια, στην αυλή του Αλή Πασά, στα παρασκήνια της πολιτικής και σε νησιά πειρατών ο Δουμάς μιλά για διαχρονικά ζητήματα μέσα από μια συναρπαστική περιπέτεια.
"Μπορεί", τονίζει ο μεταφραστής Ωρίων Αρκομάνης, "το βιβλίο να γράφτηκε πριν από περίπου 170 χρόνια, αλλά νομίζεις ότι γράφτηκε χθες εξαιτίας του τρόπου που θέτει θέματα όπως η προδοσία, οι πολιτικές διώξεις, η ανάγκη για δικαιοσύνη, ο χωρίς όρους έρωτας, η απληστία, η εξουσία, η δύναμη του χρήματος, οι δικαστές, οι στρατιωτικοί, οι νεόπλουτοι".
Ο Κόμης Μοντεχρίστος θεωρείται ο πρώτος "υπεράνθρωπος" στη λογοτεχνία και η ιστορία του έχει μεταφερθεί πολλές φορές στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Είναι παντοδύναμος· κατέχει όλη τη γνώση της εποχής του· μιλά όλες τις γλώσσες, ακόμα και αρχαία ελληνικά· γνωρίζει ναρκωτικά, δηλητήρια, μαγικά φίλτρα για κάθε περίσταση· συναναστρέφεται με αριστοκράτες και ληστές. "Τέλος είναι εκδικητής· η εκδίκηση γι’ αυτόν ξεκινάει ως προσωπική, αλλά όταν είναι σε θέση να εκδικηθεί δεν έχει μόνο ατομικά κίνητρα. Εκδικείται το κακό, και γι’ αυτό έγινε αρχέτυπο" γράφει στην εισαγωγή του ο Ωρ. Αρκομάνης.
Η έκδοση περιλαμβάνει επίσης: Απόσπασμα από τις Συνομιλίες του Αλέξανδρου Δουμά όπου περιγράφει πώς εμπνεύστηκε το μυθιστόρημα. Επιστολή του Μπαλζάκ στην αγαπημένη του όπου εκφράζει την επιθυμία του να αγοράσει τον μεγαλοπρεπή "Πύργο του Μοντεχρίστου" που είχε κτίσει, μετά την επιτυχία του βιβλίου, ο Δουμάς. Αναλυτικό χρονολόγιο και φιλμογραφία.
- Θεωρείται το πιο αγαπητό έργο του Αλέξανδρου Δουμά μαζί με τους Τρεις Σωματοφύλακες
- Η συγγραφή του ολοκληρώθηκε το 1844
- Η ιστορία διαδραματίζετε στην Γαλλία, στην Ιταλία, σε νησιά της Μεσογείου και της Ανατολής λίγο πριν την αρχή του Πολέμου των 100 ημερών, μέχρι και την Βασιλεία του Λουδοβίκου Φίλιππου της Γαλλίας. Την ιστορική περίοδο 1815-1838
- Δυο θεωρούνται τα σημαντικά ερεθίσματα για την συγγραφή αυτού του Βιβλίου από τον Δουμά: Ένα ταξίδι που έκανε στην Μεσόγειο ανακαλύπτοντας στα ανοιχτά της νήσου Έλβα τον βράχο Μοντεκρίστο. Και μια υπόθεση της εποχής του, που αλιεύει απο τα αρχεία της Αστυνομία. Η Υπόθεση του Πιερ Πικό, ο οποίος κατηγορείται άδικα πως είναι Άγγλος πράκτορας. Ο Πικό έχει μείνει στην φυλακή επτά ολόκληρα χρόνια και βγαίνοντας από αυτή παίρνει από κληροδότημα έναν θησαυρό και εκδικείται κάνοντας τρεις φόνους. Τελικά βρίσκει και αυτός τον θάνατο και μάλιστα απο αυτόν που του είχε ομολογήσει τους καταδότες του.
- Το βιβλίο όταν έκανε την εμφάνιση του στην Γαλλική Λογοτεχνία επιδοκιμάστηκε και σχολιάστηκε επικριτικά για την ανηθικότητα του. Κέρδισε όμως σιγά σιγά τους αναγνώστες τόσο για τον ρομαντικό του χαρακτήρα, όσο και την κριτική των αστικών αξιών. Τον τρόπο που αγγίζει την θεϊκή παρεμβολή. Τα ιστορικά γεγονότα που προβάλει, τα εξαιρετικά τοπία που περιγράφει.
- Τα έντονα ζητήματα που προβάλει αγγίζουν και τροφοδοτούν το συναίσθημα είτε το καλό είτε το κακό. Η άδικη τιμωρία, η δικαιοσύνη, η εκδίκηση, η ελπίδα και η λύτρωση. Δεν είναι τυχαίο πως πολλά χρόνια μετά παραμένει ένα βιβλίο διαχρονικό σε αξίες, που επανεκδίδεται διαρκώς.
- Ο Κόμης Μοντεχρίστο θεωρείται ο πρώτος πολιτικός κρατούμενος στην Ιστορία της Λογοτεχνίας.
- Η Εποχή που κινείτε το έργο είναι η εποχή που δεν υπήρχαν κράτη στην Ευρώπη. Τότε που τα επαναστατικά κινήματα ξεφύτρωναν το ένα μετά το άλλο. (Είναι η εποχή που οι διεργασίες δημιούργησαν και την δικιά μας Φιλική εταιρεία που οδήγησε στην Επανάσταση του 1821).
- Το βιβλίο δημοσιεύτηκε σε συνέχειες σε Παρισινή εφημερίδα, κάτι που ήταν συνηθισμένο εκείνη την εποχή.
- Έχουν γυριστεί πολλές ταινίες, αλλά και ταινίες κινουμένων σχεδίων βασισμένα στο μυθιστόρημα.
- Μια έκδοση χωρίς περικοπές με πολλές παραπομπές και με εξαιρετική μετάφραση.
Διαβάστε τις πρώτες 100 σελίδες του Δίτομου έργου που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός
Ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου αποτελεί το αρχέτυπο του ήρωα που παλεύει για το καλό και την επικράτηση της δικαιοσύνης απέναντι σε κάθε αδικία και κάθε συκοφαντία. Ο Φθόνος ενάντια στην πρόοδο του και την ευτυχία του, η ερωτική αντιζηλία και η πολιτική αντιπαλότητα, θα οδηγήσει τους εχθρούς του να τον κατηγορήσουν για έναν φόνο που δεν έκανε και να τον οδηγήσουν στην φυλακή και στα κάτεργα. Εκεί μέσα στα σκοτάδια της φυλακής θα γνωρίσει έναν αβά που θα του διδάξει όλο το φως της ζωής και της γνώσης. Θα του δώσει την ελπίδα να σταθεί στα πόδια του και να προετοιμάσει το σχέδιο του για εκδίκηση και τιμωρία. Μαζί με τον Αβά σχεδιάζουν να δραπετεύσουν. Ο Αβάς δεν τα καταφέρνει, έχει προλάβει όμως να του αποκαλύψει την κρυψώνα ενός αμύθητου θησαυρού. Έτσι λοιπόν όταν επανέρχεται στο φως των εξελίξεων έχει πλέον αποκτήσει οικονομική δύναμη, γνώση, αλλά και μια κινητήριο δύναμη που δεν ικανή να συγκριθεί με καμία δύναμη επάνω στον κόσμο. Την δύναμη της χαμένης του νεανικής του αθωότητας, του πληγωμένου του εγωισμού και την ορμή της εκδίκησης και της απόδοσης μιας έστω και ετεροχρονισμένης δικαιοσύνης.
Αυτό που κάνει τόσο μαγικό αυτό το βιβλίο είναι η ενσωμάτωση της εποχής με τα ιστορικά στοιχεία και τις πολιτικές έριδες, Τα κοινωνικά πρότυπα με την έλλειψη δικαιοσύνης αλλά και την κατάρρευση ηθικών αξιών. Με έναν κόσμο που γίνεται πότε πραγματικός και γήινος και πότε παραμυθένιος και υπεράνθρωπος. Ο Συγγραφέας ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή με τις αδυναμίες της, υπερτονίζοντας με μια αντίθεση συγκλονιστική τις χαμένες αξίες που προσπαθεί να αποκαταστήσει ο Κόμης Μοντεχρίστο. Για αυτό και όταν καταφέρνει να πάρει την εκδίκηση του φεύγει απο το προσκήνιο αποδεικνύοντας πως δεν είναι άπληστος και πλεονέκτης. Έχει αποκαταστήσει την αλήθεια, έχει πάρει την εκδίκηση του και συνεχίζει στο παρασκήνιο πια και στην αφάνεια την υπόλοιπη ζωή του.
Οι αναχρονισμοί που κάνει ο συγγραφέας και τα πρόσωπα που φέρνει κοντά μέσα από το κείμενο του ενώνουν στην ουσία με μια αόρατη κλωστή την διαχρονικότητα των αξιών και το παίδεμα τους στο βάθος των χρόνων. Η ένωση των Αρχαίων τραγικών Αισχύλου Σοφοκλή Ευριπίδη Σαίξπηρ για την σημασία της εκδίκησης. Η παρουσία του Δάντη - Νταντες και του Χριστού -Κόμη Μοντεχρίστο στην μάχη του Κακού απέναντι στο Κακό. Στην μάχη της ψυχής απέναντι στην Κόλαση, τον Παράδεισο, αλλά και στην Ανάσταση.
Οι διαρκείς μεταμορφώσεις του Νταντές -Κόμη Μοντεχρίστου που χρησιμοποιείτε σαν ένας ήρωας εργαλείο υπερτόνισης της εικόνας-ιδέας που θέλει να φέρει μπροστά μας ο συγγραφέας για να μας δείξει το άσπρο και το μαύρο της ανθρώπινης ψυχής. Την ύβρη των ηρώων και την αντίστοιχη τιμωρία τους. Την ανισότητα της αδικίας και την πληρότητα της δικαιοσύνης.
Για μένα αποτελεί ένα ψυχογράφημα ελκυστικό που διέπεται από άπειρες αντιθέσεις, και άπειρες διακυμάνσεις. Σαν τα απόλυτα άκρα της ανθρώπινης ψυχής. Ο Κεντρικός ήρωας μέσα από τον οποίο γίνεται αυτό το αντιφατικό ψυχογράφημα είναι πότε έρμαιο της μοίρας του και πότε οδηγός του πεπρωμένου του. Πότε καυστικός και εχθρικός και πότε τρυφερός. Πότε θύμα και πότε θύτης. Πότε άνθρωπος και πότε υπεράνθρωπος. Ορκισμένος εχθρός και πολύτιμος φίλος. Φτάνει στο τέλος και ξεκινά από την αρχή, Ζει τον θάνατο της φιλίας και του έρωτα, αλλά τολμά να ξαναπιάσει απο την αρχή όσα τον πόνεσαν. Στήνει συνωμοσία επάνω στην συνωμοσία που του έστησαν. Τιμωρεί και συγχωρεί.
Η ιστορία μοιάζει σαν Αρχαία Ελληνική Τραγωδία. Έχει όλα εκείνα τα στοιχεία που την οριοθετούν. Μια δαιδαλώδη πορεία που οδηγεί σε συγκεκριμένους άξονες της ανθρώπινης υπόστασης. Αυτούς που κεντρίζουν το θυμικό και ανασυνθέτουν τις προτεραιότητες ανάμεσα στην θεμιτή ζωή και την απόλυτη ανατροπή της. Ο Πρωταγωνιστής πιστεύει πως θα ζήσει στην αρχή της ζωής του μια ευτυχισμένη ζωή γεμάτη ηρεμία, έρωτα, οικογενειακή ζωή και πλούτο. Αντίθετα ζει την προδοσία, την δυστυχία, την συκοφαντία. Τον εγκλεισμό του, τον βασανισμό του. Ζει σαν μίασμα της ίδιας της Κοινωνίας που ήθελε να φανεί σαν ένας αισιόδοξος οραματιστής της. Καταφέρνει να σταθεί και πάλι στα πόδια του και να ορίσει αυτός την μοίρα του ξανά, θέτοντας αυτός αυτή την φορά τους κανόνες του παιχνιδιού.
Τονίζει την συνύπαρξη της κόλασης και του παραδείσου στην ίδια την ζωή με προορισμό την Ανάσταση της ψυχής. δεν είναι τυχαία η επιλογή του ονόματος Ντάντες και Κόμης Μοντεχριστο. Από την μια η παραπομπή της Κόλασης του Δάντη και από την άλλη ο δρόμος του Χριστού που οδηγεί στον παράδεισο της Ανάστασης της ίδιας της ψυχής. Μέσα από την συκοφαντία τον βασανισμό και τον άδικο εγκλεισμό του Ντάντες στην Κόλαση πάμε στον Παράδεισο της Εκδίκησης αλλά και της εξισορρόπησης της δικαιοσύνης και από εκεί στην Ανάσταση της πληρότητας. Εξαιρετικοί συμβολισμοί σε ένα μνημειώδες έργο.
Τα ξεχωριστά σημεία που συμβολίζει ο από μηχανής Θεός. Ο Αβάς Φαρίας που αναλαμβάνει να μεταμορφώσει τον Ντάντες μέσα απο μια ξεχωριστή μόρφωση. Εννοώντας πως μέσα απο τον Πολιτισμό, μέσα από τις Ειδικές γνώσεις ο άνθρωπος μπορεί να γίνει καλύτερος, πιο ευέλικτος και πιο ξεχωριστός. Επιστήμες όπως τα μαθηματικά, η Χημεία η Ιατρική έχουν αλλάξει την ανθρωπότητα και ταυτόχρονα την μοίρα του ανθρώπου επάνω στην γη. Ο τρόπος λοιπόν με τον οποίον διδάσκεται ο πρωταγωνιστής μας δείχνει την σημασία των επιστημών και της γνώσης.
Περιπέτεια, δράση, δολοπλοκίες, ανατροπές. Ένας ήρωας που έχει αποκτήσει μυθικές προεκτάσεις. Με τον ρομαντισμό του, με την οδύνη του. Με τον ανυπότακτο χαρακτήρα του. Με την πίστη του στην Ελευθερία και στην Δικαιοσύνη. Ένα βιβλίο ύμνος στην Δικαιοσύνη και στην Ελευθερία, στο πείσμα και στην γνώση. Ένα βιβλίο που γράφτηκε χρόνια πριν, αλλά είναι σαν να γράφτηκε σήμερα. Και η τελευταία αυτή εκδοσή του από τις Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός Αποτελεί ίσως την πληρέστερη έκδοση του.
Γεωργία Ρετετάκου
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου