Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου "Ένας διαφορετικός τυμπανιστής" William M. Kelley - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 


Τα βιβλίο αυτό γράφτηκε περίπου 60 χρόνια πριν. Και το συγκλονιστικό του, αλλά και ντροπιαστικό για την ανθρώπινη φύση στοιχείο του είναι, πως τόσα χρόνια μετά είναι το ίδιο επίκαιρο. Και εξίσου αξιοσημείωτο είναι πως αυτό είναι το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα, ο οποίος μετά χάθηκε από το προσκήνιο. Και όμως με αυτό το μυθιστόρημα του έχει αφήσει το δικό του στίγμα στην Αμερικανική Λογοτεχνία.   

Η ιστορία του βιβλίου διαδραματίζεται στο Σάτον σε μια μικρή πόλη του Αμερικανικού Νότου. Η οποία όμως ανήκει στην φαντασία του συγγραφέα.  Ο νέγρος Τάκερ Κάλιμπαν, ο οποίος είναι πρώην σκλάβος και νυν αγρότης, προβαίνει σε μια απονενοημένη πράξη. Ρίχνει στο χωράφι του αλάτι, σκοτώνει τα ζώα του. Βάζει φωτιά στο σπίτι του. Παίρνει την έγκυο σύζυγο του και το παιδί τους και εγκαταλείπει την πόλη. Η κίνηση του αυτή από την μια θα σαστίσει την Λευκή κοινότητα και από την άλλη θα δημιουργήσει ένα ντόμινο φυγής και για τους άλλους νέγρους της περιοχής. Η σιωπή της φυγής και η έξαρση και αναμόχλευση των αιτιών που οργάνωσε την παραίτηση από τον τόπο ζωής των νέγρων, δημιουργεί ένα έντονο κλίμα θυμού για την εγκλωβισμένη καταπίεση που βγαίνει προς τα έξω. 

Με ένα περίτεχνο τρόπο ο Κέλλυ μπλέκει την φαντασία με την πραγματικότητα. Τους θεατές και τους παρατηρητές πρωταγωνιστές της ιστορίας του, τους ρίχνει το μπαλάκι της ευθύνης και τους κάνει να απολογούνται χωρίς να το αντιλαμβάνονται αναλαμβάνοντας μέσα από την αφήγηση τους το μερίδιο τη ευθύνης. Γιατί στην πόλη πια μένουν μόνο Λευκοί οι οποίοι είναι και οι αφηγητές που δίνουν τις πληροφορίες στον αναγνώστη για να προσεγγίσει και να εμβαθύνει στην ψυχή του κεντρικού Πρωταγωνιστή Τάκερ Κάλιμπαν. Και το καταπληκτικό είναι πως χωρίς να μιλάει κανένας μαύρος. Χωρίς να ξέρουμε καν το βάθος της σκέψης του, αποκτάμε την πλήρη εικόνα της ψυχοσύνθεσης των ανθρώπων που το χρώμα τους, τους οδήγησε στο περιθώριο. 

"Οποιοσδήποτε μπορεί να σπάσει τα δεσμά του. Το θάρρος, όσο βαθιά θαμμένο κι αν είναι, πάντα περιμένει να το αντλήσεις. Το μόνο που χρειάζεται είναι η σωστή παραίνεση, η σωστή φωνή και το θάρρος θα έρθει βρυχώμενο σαν τίγρης."

Η στυγνή πραγματικότητα του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων. Του σεξισμού, της περιθωριοποίησης, αποκαλύπτεται σταδιακά με μια μεγαλοπρεπή υπερβολή. Με μια υπερμεγέθη απόδοση τόσο των ανθρώπινων χαρακτηριστικών, όσο και των ανθρώπινων συναισθημάτων.

Τραγικά κυνικό. Καθηλωτικό και αφυπνιστικό. Τραγελαφικά δυσθεώρητο. Καρικατούρες σε ένα θέατρο σκιών που έχουν μετατρέψει τους ανθρώπους σε πιόνια των φυλετικών διακρίσεων. Μια κοινωνία που μεγάλωσε γενιές σκλάβων πάππου προς πάππου. Με κοινωνικούς αποκλεισμούς και ταμπέλες. Η άρνηση στην φιλία και στην μόρφωση. Η άρνηση της αποδοχής πως όλοι οι άνθρωποι έχουν ίσα δικαιώματα και διέποντας από τις ίδιες αξίες. 

"...ο μόνος τρόπος για να πάνε καλύτερα τα πράγματα είναι να σηκωθούν και να φύγουν όλοι οι έγχρωμοι, να γυρίσουμε την πλάτη σε όλα όσα ξέραμε και ν' αρχίσουμε απ' την αρχή"

Ένα συγκλονιστικό στοιχείο είναι πως ο συγγραφέας αποδομεί την Κοινωνία των Λευκών αφαιρώντας από τους κύκλους της τους Νέγρους. Από την μία δίνει την αίσθηση στους Λευκούς να αποδείξουν την ματαιοδοξία τους, πιστεύοντας πως έχουν ξεμπερδέψει από τους Νέγρους. Αλλά και από την πλευρά των νέγρων κραυγάζει μέσα από την σιωπή τους η άρνηση υποταγής στις συνθήκες που επιβάλει μα κοινωνία που τους θέλει στο περιθώριο. Οι Λευκοί παραμένουν σε μια κοινωνία που εδώ και χρόνια κομμάτι της αναπόσπαστο ήταν οι σκλάβοι που αν και μετά τον εμφύλιο απελευθερώθηκαν, ωστόσο ποτέ δεν απέκτησαν πλήρη δικαιώματα.  Μένουν για να ψάχνουν λόγους και αιτίες και να παλεύουν με τα προσωπικά τους συναισθήματα και τις δικές τους αμφιβολίες. Την βία, τον φόβο, τον διαχωρισμό.

Με μια πολυδιάστατη προσέγγιση και με διεισδυτική αντίληψη φτάνει ως το μεδούλι μιας εποχής και μιας κοινωνίας που βρίθει από νοσηρότητα και αποκλεισμούς. Εγωισμούς και αλαζονεία. Εγώ το βιβλίο το λάτρεψα. Μπαίνεις αργά και εθιστικά στο κλίμα του, αλλάζοντας διαρκώς διαθέσεις. Αλλά κυρίως σκέψεις, τις οποίες τις διαμορφώνουν μαγικά οι εικόνες οι άλλοτε ρεαλιστικές ή υπέρμετρες που φτάνουν ακόμα και στην ακρότητα του σουρεαλισμού. Κινούμενος παράλληλα ή κόντρα στους ήρωες. Εστιάζοντας κοντά ή μακριά φτάνεις στην πλήρη εικόνα της πραγματικότητας ενός μυθιστορήματος που κινείται ενίοτε στα όρια της φαντασίας. 

Το Βιβλίο Κυκλοφορεί από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ 

Το βίντεο της Παρουσίασης περιέχει και απόσπασμα από το Βιβλίο.



Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και...

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α...

Η Κριτική μου για το " Αμαλία " Σπύρος Πετρουλάκης

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Η Αμαλία είναι το τέταρτο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη που διαβάζω. Ένα Βιβλίο εντελώς διαφορετικό απο τα προηγούμενα του. Τόσο στον ρυθμό, όσο και στην εξέλιξη του. Ένα Βιβλίο με δυνατές εικόνες που κάνουν επίθεση στο μυαλό. Με σκηνές σαν μέταλλο σκληρές. Που γεμίζουν με ένταση την καρδιά του Αναγνώστη. Αλλά και εύπλαστες που χαλαρώνουν όταν το μυαλό και η ψυχή του δεν αντέχει άλλο. Η Ιστορία εναλλάσσετε ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα. Με σωστές και ισορροπημένες τοποθετήσεις που εντείνουν την αγωνία και ανεβάζουν κατακόρυφα το μυστήριο. 35 Χρόνια πριν σε ένα ορεινό χωριό της Κορινθίας σε μια κλειστή κοινωνία η εξαφάνιση της γιαγιάς Αμαλίας προβληματίζει αλλά και αρχίζει να βάζει σε ένα περίεργο ρυθμό εξελίξεις που κανείς δεν μπορεί να καθορίσει και να υπολογίσει την πορεία τους. Μια οικογένεια που ζει μέσα σε ένα κλίμα που το τρέφει η δειλία και η βία. Ένα χάρισμα δοσμένο σαν βαριά κληρονομία. Ένας φθόνος που πηγάζει από σκοτεινά και απροσδιόριστ...