Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι."
Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.
Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει απο το ροζ παραμύθι της και βιώνει σιγά σιγά μια ζωή που δεν είχε φανταστεί. Μια ζωή που δεν είχε υπολογίσει. Καθοριστικό ρόλο στην αλλαγή της, την μεταστροφή της και την αναγέννηση της, παίζει ο Χάρυ. Η τυχαία γνωριμία τους και η απόφαση της Υπατίας να τον ακολουθήσει στα Μάταλα θα την φέρει μπροστά στην μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής της.
Η Εξαιρετικής ομορφιάς παραλία, με τις περίεργες σπηλιές που χρησιμοποιούνταν για κατοικίες από του Χίπις. Η πρωτόγονη ζωή τους. Τα απελευθερωμένα ήθη τους. Η περίεργη και ευάλωτη εποχή- μιας και η εποχή που διανύουμε είναι εποχή δικτατορίας στην Ελλάδα. Εποχή ζημωσεων για τα δημοκρατικά ιδεώδη στην Ευρώπη. Αλλά και η εποχή που πλήγωσε όσο τίποτα την Αμερική με τον πόλεμο στο Βιετναμ. Μέσα από αυτό το σκηνικό που αποτυπώνει καταπληκτικά η συγγραφέας δια μέσου των Πρωταγωνιστών της και των συναισθημάτων τους αποδίδονται γεγονότα άγνωστα σε πολλούς. Αλλά κυρίως η Πηνελόπη Κουρτζή καταφέρνει να αποτυπώσει απόλυτα τα μικρά θαύματα της ζωής που δημιουργούνται μόνο μέσα απο την επαφή με την φύση. Την επαφή με τους απογυμνωμένους ανθρώπους που πετάνε το κέλυφος της υποκρισίας και της δέσμευσης και αποφασίζουν να ζήσουν και να επιβιώσουν ακραία μέσα σε ένα καθεστώς απόλυτης ελευθερίας.
Ο Κόσμος των Χίπις είναι ένας άλλος κόσμος. Εντελώς εξωπραγματικός αν τον δεις εξωτερικά και εντελώς οικείος αν τον ζήσεις με τους κανόνες του και τις αξίες του. Έτσι και η κεντρική ηρωίδα η Υπατία τον προσεγγίζει αρχικά με καχυποψία, με φόβο, με άρνηση. Τον αγγίζει με πόνο, με ενοχή με υποψία. Και είναι ο τρόπος ο μη εκβιαστικός που η συγγραφέας σιγά σιγά φέρνει την Υπατία σε επαφή με τα νέα συναισθήματα της, με τις ανατροπές στις σκέψεις της, με τις ανακατατάξεις της σε όλο της τον ψυχολογικό κόσμο. Σε όλη της την ημιτελή κοσμοθεωρία. Μια κοσμοθεωρία που έμενε πάντα μισή στα θέλω της καθιστώντας την πάντα με ανολοκλήρωτα όνειρα.
"Ένα ουτοπικό αύριο, χρειάζεται ένα ονειρικό σήμερα."
Μέχρι ο κόσμος των Χίπις να την καταπιεί και να την κάνει τελικά και αμετάκλητα κομμάτι του απερίσπαστο. Η Υπατία-Πάτυ θα ζήσει μια περίοδο αναμόρφωσης, ανάτασης, σύγκρουσης με τον ίδιο της τον εαυτό και τα πρωτόγνωρα συναισθήματα της. Ένα κύμα Ενσωμάτωσης και προσαρμογής στον νέο τρόπο ζωής της, αλλά και μια μετωπική σύγκρουση με τον ίδιο τον έρωτα. Ο Έρωτας είναι ο καταλύτης και η φλόγα που θα πυροδοτήσει την μεγαλύτερη σύγκρουση με τον νέο της και παλαιό εαυτό. Αλλά και το εφαλτήριο της εξέλιξης της σε έναν άλλον άνθρωπο εντελώς διαφορετικό και καινούργιο.
Από την άλλη πλευρά η κλειστή κοινωνία. Η ζήλεια, ο θυμός, τα ανάρμοστα συναισθήματα. Η σύγκρουση εκείνων των στοιχείων που δεν αποδέχονται το διαφορετικό και το αλλιώτικο της φύσης, της σκέψης και της ξεχωριστής και μοναδικής ανθρώπινης υπόστασης.
Από την μια η απελευθέρωση λοιπόν των αξιών. Από την άλλη η επιφυλακτικότητα σε κάτι εντελώς καινούργιο εκ διαμέτρου αντίθετο και στην μέση όλα εκείνα τα συναισθήματα που δημιουργούνται από όλα εκείνα τα συσσωρευμένα άδικα αισθήματα που δημιουργεί η ανθρώπινη φύση για να αντιδράσει σε κάθε τί μη αποδεκτό ή σε κάθε τί που δεν ανήκει στα εικονικά πρότυπα της.
Το μυστήριο που μπαίνει ανάμεικτο μέσα στην ιστορία. Η εμπλοκή της Υπατίας σε μια περίεργη υπόθεση αποτροπιαστικού φόνου. Ο ρόλος του Χάρι και το όλο σκηνικό που κτίζεται γύρω τους εγκλωβίζει την θέση τους, αλλά απεγκλωβίζει και τα συναισθήματα τους φέρνοντας στο φως όλα τα θέλω τους και τα μπορώ τους. Αλλά και την συμβολική αξία που παίζουν στην ζωή τους τα όνειρα, οι φίλοι, οι αξίες, τα ιδανικά και όλα τα ανερχόμενα ήθη που είτε εμμένουν στο παρελθόν είτε οραματίζονται το μέλλον.
Τα παιδιά των λουλουδιών. Ένα παγκόσμιο κίνημα αντίστασης και εκφοράς νέων ιδεών και αντιλήψεων. Ένα κίνημα που εκφράστηκε ανορθόδοξα αλλά και αυθεντικά. Ένα κίνημα που αμφισβητήθηκε, αλλά και αγκαλιάστηκε μοναδικά.
Με έναν εξαιρετικά ευαίσθητο τρόπο η συγγραφέας αγγίζει όλες εκείνες τις πτυχές που δημιούργησαν και επηρέασαν μια ολόκληρη γενιά. Με λόγο ατίθασο και πλήρως εναρμονισμένο στην εποχή, στην περιοχή και στην περιχαρακωμένη αντίληψη. Αλλά και στον ιδιαίτερο ψυχικό κόσμο των ανθρώπων από όλες τις μεριές της γης που θέλησαν να ζήσουν και να ξεχάσουν στην γη που δημιούργησαν οι Θεοί, αλλά διαμόρφωσαν οι άνθρωποι. Ζουν σαν πρωτόπλαστοι, αδιαφορώντας για τα πάντα αναμορφώνοντας συνειδήσεις, εκτοπίζοντας ήθη και αναζωογονώντας μέσα από την ίδια την στάχτη την πρόθεση για ζωή με πληρωμένο ήδη το τίμημα: την απομόνωση και την ιδιόμορφη κάθαρση.
Η μουσική και η μελωδία. Η τέχνη, η ιατρική, η ανταλλακτική απεικόνιση μιας νομαδικής ζωής, που σε αναγκάζει να μοιράζεσαι ιστορίες, αξίες, αγαθά. Να γίνεσαι εσύ ο δημιουργός της δικιάς σου ζωής που την μοιράζεσαι και δεν την εγκλωβίζεις σε εγωιστικές πρακτικές. Ένα βιβλίο που μιλά για πόλεμο και ειρήνη. Για μάχη και έρωτα. Για τραγούδι, για ελευθερία, για δημοκρατία όταν στην ουσία βρίσκεσαι στα μέσα της δικτατορίας. Παράδεισος και Κόλαση γίνονται ένα. Η Λιποταξία γίνεται απελευθέρωση. Ο πόνος μετατρέπεται σε λύτρωση.
Η γραφή παραστατική και μελωδική, ανταποκρίνεται σε όλα εκείνα τα στοιχεία που θέλει ένας αναγνώστης για να ζήσει άμεσα την ιστορία, για να δεχτεί τα ψήγματα της μεταστροφής των ηρώων ή της ανταπόκρισης τους σε αυτό που ονομάζουμε στάση ζωής. Και αυτό που θεωρώ προτέρημα του βιβλίου εκτός φυσικά της πρωτότυπης ιστορίας (δεν θυμάμαι ή δεν έχω διαβάσει αντίστοιχη ιστορία που να αναφέρεται στα Ματαλα) είναι η εξαιρετική και ευέλικτη εναλλαγή ανάμεσα σε αυτά που πραγματικά υπήρξαν, αλλά και σε αυτά που δημιουργήθηκαν μοναδικά μέσα από τους ήρωες για να αντιπροσωπεύσουν την συνέχεια τους στο σήμερα και στο πάντα. Λάτρεψα τον Χάρι για τον αταλάντευτο χαρακτήρα του. Την Πάτυ για την τόλμη της να αποδέχεται την αδράνεια της αλλά και να αποτολμήσει να σπάσει το υπερπροστατευτικό της καύκαλο για να ζήσει όσα φοβήθηκε ως τώρα να ζήσει. Αρκεί το σκαμπανέβασμα; Αρκεί η αλλαγή πλεύσης; Αξίζει να αλλάξεις την προστατευμένη σου ζωή; Αξίζει να την ανταλλάξεις ορμώμενη από έναν έρωτα που μπορεί να τον βιώσεις μόνο για μια στιγμή με τον δικό σου τρόπο ή με τον τρόπο που του αξίζει; Εγώ νομίζω πως αξίζει. Όπως αξίζει να διαβάσετε αυτό το βιβλίο για την αυθεντικότητα μιας εποχής που προκάλεσε τόσες ανακατατάξεις και τόσες αναζυμώσεις όσο καμία. Που ναι μεν προκάλεσε αλλά ταυτόχρονα αποτέλεσε το έναυσμα για την εξύψωση ιδανικών που θεωρήθηκαν ευτελή αλλά υπήρξαν ταυτόχρονα ταυτόσημα της ανθρώπινης δύναμης για ζωή και όχι για θάνατο. Που αποτέλεσαν την απόδειξη της αντίστασης σε κάθε τι επιβλητικό και απόλυτο που θέλησε να κυριαρχήσει επάνω στην ανθρώπινη βούληση μέσα από τα ολοκληρωτικά καθεστώτα της βίας και του πολέμου.
Έχω πλέον συνδυάσει το όνομα της Πηνελόπης Κουρτζή με μια μια συγγραφέα που ξέρει να ανακαλύπτει ιστορίες και σημεία της Ελλάδας που δεν έχουν αναφερθεί ξανά και μέσα από αυτές να ανασυνθέτει εποχές και να καθοδηγεί προσωπικότητες που τις αλλάζουν τα βιώματα, οι εμπειρίες και η συναναστροφή. Διαβάστε το λοιπόν αξίζει με χίλια.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου