Η Κριτική μου " Το κοραλί τετράδιο " Τζίνα Μιτάκη - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

Η ζωή και οι πράξεις της όταν αυτή φιλτράρεται και παρουσιάζεται μέσα από τα μάτια των παιδιών μπορεί να μην παίρνει το απόλυτο της διάστασης της ,ωστόσο χρωματίσει σε απόλυτο βαθμό τα συναισθήματα, αλλά και την ηθική ανωτερότητα ή κατωτερότητα της ανθρώπινης ψυχής.

Η Τζίνα Μιτάκη με ένα λόγο μεστό, διεισδυτικό και αυθόρμητο. Με μια γραφή πολυποίκιλη, λιτή αλλά έντονα περιγραφική. Εστιάζει στα συναισθήματα στα φανερά και στα κρυφά και αποδομεί με τρόπο μοναδικό τις ανθρώπινες δικαιολογίες, τους φυλετικούς διχασμούς. Τον φόβο για το άγνωστο και το διαφορετικό. Την ξενοφοβία και την μισαλλοδοξία. 

Το βιβλίο κινείται γύρω από την ζωή και τα διαμορφωμένα συναισθήματα του Ιορδάνη. Ενός παιδιού που μεγαλώνει με τον παππού του, σε ένα νησί της άγονης γραμμής. Έχει χάσει τους γονείς του σε ένα δυστύχημα, που ήταν και ο ίδιος παρόν και διασώθηκε με σωματικά, αλλά και ψυχικά κατάλοιπα. 

Η βία του θανάτου. Η απότομη αποκοπή της γονικής παρουσίας. Ο θάνατος μέσα από τα μάτια ενός παιδιού αλλάζει και χρώμα και ουσία. Η απώλεια γίνεται αγκάθι που τρυπάει ανεξίτηλα και ενοχικά. Όχι μόνο το σώμα, αλλά κυρίως την ψυχή. 

Η μοναχικότητα του Ιορδάνη. Οι ενοχές του, οι φόβοι του. Τα αναπάντητα γιατί του, θα σπάσουν και θα μεταλλαχθούν σε κάτι συγκλονιστικά ουσιώδες, όταν η θάλασσα θα ξεβράσει ανθρώπινες ψυχές βρεγμένες με αλμυρό νερό και δάκρυα. Και όταν γνωρίσει τον Λουκά, τον φίλο που θα τον τραβήξει απότομα από τα μονοπάτια της μοναξιάς του. Αλλά και όταν η παιδικότητα του αντικρύσει το άλλο κομμάτι της απώλειας μέσα από τα μάτια ενός κοριτσιού της Ίρβα, που το ξέβρασε η θάλασσα μαζί με τους υπόλοιπους πρόσφυγες που θα φέρουν μια διχαστική αναστάτωση στο νησί. 

Μέσα από τα μάτια του Ιορδάνη και τις σκέψεις και την συμπεριφορά του παππού του, αλλά και των μικρών του φίλων και των κατοίκων του νησιού, διαμορφώνεται ο καμβάς της αντίληψης των ανθρώπων που πνίγονται μέσα στα λάθη των διακρίσεων, του ρατσισμού, της άγνοιας και της αγνωμοσύνης. Αλλά και μέσα στην αγάπη, στον αλτρουισμό, την προσφορά και την αδερφοσύνη των λαών. Το νησί γίνεται ο τόπος της εξορίας και ο τόπος της εξιλέωσης. Φανερώνοντας το χρώμα της άδικης συμπεριφοράς των ανθρώπων, που ανακυκλώνουν τις ιδέες του μίσους, αλλά και ανυψώνουν τις ιδέες της πανανθρώπινης αγάπης. 

Οι αυθόρμητες ερωτήσεις των παιδιών. Οι άδολες απορίες τους δημιουργούν ένα αυθεντικό κλίμα που αφαιρεί κάθε ακίδα φανατισμού, πολιτικοποίησης και εθνικισμού. Η γλώσσα του σώματος που σπάει κάθε φράγμα απόστασης ανάμεσα στις παιδικές ψυχές, αυτές που δεν μπορούν να συνδεθούν γλωσσικά. Που μπορούν όμως να συνδεθούν ψυχικά μέσα από τα κοινά παιδικά βιώματα, τις απώλειες και τις ελπίδες.  Η Βαβέλ της ασυνεννοησίας των μεγάλων βρίσκει την γέφυρα της στις καρδιές των παιδιών που βρίσκονται πολλές φορές όμως αντιμέτωπες με τις επιρροές των ενήλικων που θέλουν να εμβολιάσουν με την κακία τους την αγαθότητα και την αγνότητα της παιδικής ψυχής. Ρίχνοντας ύπουλα τον σπόρο της υστεροβουλίας και της κακοπροαίρετής διχαστικής νοοτροπίας που αποσκοπεί στην αυτοπροβολή ενός στείρου σωβινισμού. 

Η συγγραφέας με έναν εξαιρετικό τρόπο επιλέγει να δίνει τις αποστομωτικές απαντήσεις της και διαμέσου της Τέχνης, αλλά και της Ιστορίας, της Μυθολογίας, της Ποίησης, του Θεάτρου, της Χριστιανικής Πίστης. Της Πραγματικής αξίας των ιδεών, σε αντιστάθμισμα της εικονικής πραγματικότητας της τεχνολογίας που προσπαθεί να επηρεάσει την αγνή παιδικότητα προσβάλοντας με ύπουλο τρόπο και με επικίνδυνους συνειρμούς την καλοκάγαθη πρόθεση. Η μάχη ανάμεσα στο Καλό και στο κακό. Η χειραγώγηση με τους επικίνδυνους ενήλικους χειρισμούς βάζουν σε κίνδυνο τους πάντες, ειδικά όταν ο δίαυλος της κακίας μεταπηδήσει στο μυαλό ενός παιδιού. Καταπληκτικά λοιπόν τα αντισταθμίσματα που χρησιμοποιεί η συγγραφέας για να αναδείξει μοναδικά την καλή αλλά και την κακή χρήση των πάντων γύρω μας. Η ιστορία ας πούμε αποδεικνύει τα λάθος και τα σωστά μας δια μέσου των αιώνων δείχνοντας μας τον δρόμο να γίνουμε καλύτεροι διορθώνοντας τα λάθη μας. Μπορεί όμως να γίνει και μέσο επιβολής και διάκρισης για να τονίσει μόνο μια ανύπαρκτη ανωτερότητα. 

Οι καταστροφικές εικόνες του πολέμου που στα παιδικά μάτια διογκώνονται, δημιουργούν μέσα μας μια αντίδραση μοναδική διαστέλλοντας τα συναισθήματα μας και φέρνοντας σε μια κατάσταση σκεπτικισμού και απολογισμού για το νόημα της ανθρώπινης κατάρρευσης ανάμεσα στον αυθορμητισμό της παιδικής ηλικίας και στον στεγνό υλισμό της ενηλικίωσης. Η αφήγηση είναι σε τέτοιες στιγμές στρωτή, κοφτή, επικριτική, απόλυτη. Ανυψώνει την παιδική γνησιότητα και ποδοπατάει την κίβδηλη ενήλικη λογική.  

Άνθρωποι αρπακτικά. Δουλέμποροι ψυχών. Αρνητές της ανθρώπινης υπόστασης. Εγωιστές και υπονομευτές της αγάπης. Η φωνή της ανθρώπινης απαξίωσης. Και η ρητορική του μίσους. Η εργαλειοποίηση μιας προσφυγικής κρίσης στον βωμό των πολιτικών ή των προσωπικών ανακατατάξεων, Και από την άλλη Άνθρωποι που διδάσκουν την καλοσύνη και μοιράζουν αξίες που ενώνουν λαούς και παραδόσεις. Η φωνή της λογικής και της ωριμότητας. Η ρητορική της αγάπης και της διαμοίρασης των αγαθών που δεν είναι δεδομένα για κανέναν. 

Το Κοραλί Τετράδιο συμβολίζει την αγάπη, την προσφορά και την φροντίδα. Την άδολη αγάπη ενός παιδιού απέναντι σε ένα άλλο παιδί, ενός άλλου κόσμου, που μοιάζει ξένος, αλλά και τόσο οικείος. Που μοιάζει απρόσιτος, αλλά και τόσο προσιτός. Όλες τις διαφορές τις γεφυρώνει μαγικά το φίλτρο μέσα από το οποίο είμαστε διατεθειμένοι να αντικρύσουμε την ζωή και τους ανθρώπους. Το γνήσιο και το αυθεντικό ή το ψεύτικο και το εικονικό. Το Κοραλί τετράδιο συμβολίζει την συγχώρεση και την συγνώμη, Το συνταίριασμα του σωστού και του λάθους. Το κράμα της Μικροψυχία και της Μεγαλοψυχίας. Την δύναμη του μέτρου και της αλήθειας. Την μεστότητα της πραγματικής διάστασης των πραγμάτων. 

"Δεν μπορούμε να βοηθήσουμε όλον τον κόσμο Ιορδάνη. Μπορούμε όμως ο καθένας να βοηθήσει έναν άνθρωπο και τότε θα δεις πως θα λιγοστέψει και θα εξαφανιστεί η δυστυχία."

"Γίνεται να αγαπάςτο Θεό και να μισείς τους ανθρώπους;"

Όταν ένα βιβλίο σε έχει κάνει να σκεφτείς. Να επαναπροσδιορίσεις, να κλάψεις και να γεμίσεις την ψυχή σου με ανάμικτες εικόνες που αποστομώνουν την κάθε άλλη αντίληψη σου επάνω στην ανθρώπινη ζωή. Τότε έχει καταφέρει τον σκοπό του. 

Το λάτρεψα όχι μόνο γιατί με συγκίνησε αλλά γιατί με έναν υπέροχο τρόπο μέσα από την ζωγραφική την ποίηση το θέατρο την μυθολογία και την ιστορία. Δίνει τις απαντήσεις σε κάθε παράταιρη άποψη που ξεφεύγει από τον δρόμο της πανανθρώπινης αγάπης και της ελπίδας. Μέσα από τις σκέψεις των παιδιών μέσα από την επιρροή τους την θετική ή την αρνητική από τους μεγάλους μαθαίνεις πως η φύση δημιουργεί αγγέλους αλλά η Κοινωνία τους διαμορφώνει πολλές φορές σε διαβόλους. Ανάμεσα στα σκοτάδια που μπορεί να βυθιστεί η ανθρώπινη ψυχή ακόμα και η παιδική υπάρχει ο δρόμος και ο τρόπος ο καθένας να βρει το μονοπάτι προς το φως. Να διώξουμε τα σκοτάδια και μετά να μετρήσουμε μαζί τα αστέρια. 

Ένα βιβλίο που καταφέρνει να σε κάνει να αναμετρηθείς με την ανθρωπιά σου και να επιστρέψεις ανεκβίαστα στην παιδικότητα σου. Είναι ένα βιβλίο που το προτείνω σε όσους θέλουν να διαβάσουν τον εαυτό τους με τα μάτια της ψυχής τους. Ένα βιβλίο ύμνος στην Οικουμενική φιλία και στην Οικουμενική αναγνώριση της ανθρώπινης υπόστασης σαν μέσον αυταπόδεικτο της Εξύψωσης του ανθρώπου σαν φορέα του Καλού. 

Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω δεκάδες κομμάτια από αυτό το βιβλίο. (Προχωρώντας την ανάγνωση μου συνεχώς σημείωνα). Και θα μπορούσα να γράψω δεκάδες σκέψεις ακόμα που γεννήθηκαν στο μυαλό μου διαβάζοντας το. Αξία όμως έχει να το διαβάσει ο καθένας με τον δικό του τρόπο και να ανακαλύψει μόνος του: Της συγκλονιστικές αλήθειες αυτές που κρύβονται μέσα μας και θα ξυπνήσουν ύστερα από τα δραστικά συναισθήματα που γεννάει πρωτόγνωρα αυτό το βιβλίο. 

"Το πρώτο πράγμα ξέρετε που τρώει ο φόβος, είναι τα μάτια μας. Όχι αυτά που βρίσκονται στις κόγχες του προσώπου μας. Τρώει τα μάτια του μυαλού και της ψυχής μας."

 Το βιβλίο κυκλοφορεί από την Άνεμος Εκδοτική