Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου "Καπράγια" Πέμη Γκανά - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου


Πάντα με γοήτευαν τα βιβλία που είναι ζωσμένα σε ένα πέπλο θολό, ζοφερό και μυστηριακό. Που δημιουργούν από τις λέξεις και τις εικόνες τους μια ατμόσφαιρα μοναδική, αναδύοντας μέσα από αυτή την ατμόσφαιρα συναισθήματα που αλλάζουν διαρκώς κατακλύζοντας σε σταδιακά και δημιουργώντας παράλληλα μια νέα πραγματικότητα μέσα από τις ανατροπές τους. Γιατί σε αυτό το βιβλίο αυτό που ανατρέπει τις εξελίξεις είναι τα ίδια συναισθήματα που αλλάζουν για να αναδείξουν το μέγεθος της φθοράς εκείνων που υποφέρουν και εκείνων που προσπαθούν να εξηγήσουν και να αλλάξουν τα γεγονότα με έναν είτε θεμιτό τρόπο που να δικαιολογεί ώριμα την ουσία των πράξεων είτε με έναν αιρετικό και παράδοξο τρόπο. Που έρχεται κόντρα με κάθε τι ανθρώπινο και λογικό. Από την μια η απελπισία και από την άλλη η σκοταδιστική εμμονή. Και ανάμεσα σε αυτά εκείνος που θα προσπαθήσει να ισορροπήσει τα πράγματα ώστε να οδηγηθεί στην οδυνηρή αλλά λυτρωτική ωστόσο αλήθεια. Μια αλήθεια που θα ακροβατεί πάντα ανάμεσα στο σκοτάδι και στο φως. Αλλά και εκείνος που θα προσπαθήσει να οδηγήσει τα πάντα και πάλι στο σκοτάδι. Μια πάλη ανθρώπων, ιδεών, αξιών και χαμένων ονείρων που πνίγονται στα βάθη της θάλασσας ή της αβύσσου για να αναδυθούν και πάλι φέρνοντας στο φως το σκοτεινό η φωτεινό κομμάτι του εαυτού τους δοσμένο πια με την ολοκληρωμένη εικόνα του.  

Η ιστορία του βιβλίου τοποθετείται στην Καπράγια. Είναι ένα νησί του Τοσκανικού αρχιπελάγους. Μια πόλη σκοτεινή, υγρή, απόκοσμη. Γεμάτη μυστικά και ένοχα εμπόδια. Μια πόλη κατοίκων που είναι στην ουσία αποστασιοποιημένοι από κάθε συναίσθημα, παραδομένοι στους δικούς τους προσωπικούς δαίμονες. Ο χρόνος μοιάζει σταματημένος οι ζωές των ανθρώπων σχεδόν κενές. Με έναν τρόπο συγγραφικής μαεστρίας και γλαφυρής περιγραφής η συγγραφέας εισχωρεί στις ψυχές των ηρώων και βγάζει προς τα έξω όλο τον κρυφό τους κόσμο. Για να εκφράσει τους φόβους, τις ενοχές, τις νοσηρές τους σκέψεις. Για να τους κάνει να ζήσουν από κοντά ξανά τα δικά τους εγκληματικά λάθη, να τους κάνει να ζήσουν ξανά και ξανά τους δικούς τους προσωπικούς εφιάλτες για να τους αποτινάξουν ή να αφεθούν σε αυτούς αιώνια. Για να τους κάνει να ζήσουν κάτι διαφορετικό από αυτό που πίστευαν. Τον έρωτα, την υποταγή, την αλλαγή προσέγγισης επάνω στην ίδια την ζωή. Την επιμονή και την παραίτηση. Ο κάθε ήρωας αντιπροσωπεύει την ίδια την στασιμότητα απέναντι στο κατεστημένο ή την απεγνωσμένη πάλη ανάμεσα στο λογικό και στο παράλογο. Στην ανάγκη του να επιβληθεί σε αυτό που πιστεύει και σε αυτό που είναι πραγματικό. Οι ήρωες είναι εγκλωβισμένοι, υποτάσσονται και κρύβουν κάτω από το χαλί τα προβλήματα τους, από απεγνωσμένη ανάγκη ή από εμμονικές προτροπές. Μέσα από αυτή την ισχυρή πάλη ο στάσιμος χρόνος κινεί τα νήματα και φέρνει κοντά τις πραγματικές προθέσεις, τα αληθινά κίνητρα των σκοτεινών πράξεων. Τα ουσιαστικά αποτελέσματα ανάμεσα στην ημιμάθεια, την γνώση και την περιχαράκωση στον θρησκευτικό φανατισμό.

Η πλοκή κάνει κύκλους. Περιστρέφεται πότε νωχελικά και πότε με γρήγορο ρυθμό. Πότε εκτινάσσεται και πότε εστιάζει επάνω σε συγκεκριμένα περιστατικά. Ανάμεσα σε μια τριτοπρόσωπη γραφή αλλά και με μονολόγους των πρωταγωνιστών για να εντοπιστούν όλα εκείνα τα κομμάτια που δίνουν φωνή και οντότητα στον κόσμο που κουβαλάνε. Η γλώσσα ιδιότυπη ακουμπάει όπως προ είπα επάνω στα συναισθήματα χωρίς να χαρίζεται. Περιγράφοντας με αγριότητα και κυνικότητα τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων που παραπαίουν στον άρρωστο ψυχισμό τους. Στον καταπιεσμένο εαυτό τους που ορίζει μια κοινωνία μυστικών και καθωσπρεπισμού. Μια δεσποτική κοινωνία που αναδύεται μέσα από θρησκοληψίες και δεισιδαιμονίες. Μια κοινωνία που είναι ανίκανη να δει αυτό που ζει ο διπλανός. Που αρνείται να αναγνωρίσει την πραγματική αλήθεια που κρύβεται μέσα στις ψυχές των ανθρώπων και προσπαθεί να τα εξηγήσει όλα διαμέσου μιας σκοτεινής διαδρομής που φέρνει τα δαιμόνια απέναντι στην επιστήμη, την θρησκοληψία απέναντι στην λογική, το φόβο απέναντι στην τρέλα. Την αλήθεια απέναντι στο ψέμα.  

«Πως σε λένε;» τη ρώτησα.

«Είμαι η Οφέλια».

«Κι εγώ η Ρομίνα».

«Το ξερω» μου είπε γελαστά.

«Από που το ξέρεις;».

«Από πάντα», αποκρίθηκε δίχως να με κοιτάζει.

Τρόμαξα. «Ποια είσαι; τι είσαι;» ψέλλισα.

«Είμαι ό,τι φοβάσαι, ό,τι όλοι αυτοί φοβούνται, είμαι ό,τι σου κρύβουν και ό,τι προσπαθούν να θάψουν στη λήθη». «Είμαι εσύ! η Οφέλια»

«Είμαι η Ρομίνα, ούρλιαξα, Η Ρομίνα, μόνο η Ρομίνα»

 

Το βιβλίο αυτό είναι ένα βιβλίο κραυγή απέναντι στην ανάγκη των ανθρώπων να μιλήσουν για τις αλήθειες τους, Η κραυγή αγωνίας να μην ξεχάσουν αυτό που κρύβουν μέσα τους και είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που πιστεύουν οι άλλοι για αυτούς. Από αυτό που τους έχουν κάνει να πιστεύουν οι καταστάσεις και οι λανθασμένες επιλογές ή οι λάθος διαγνώσεις και οι εσκεμμένες υποβολές. Από αυτό που τους ορίζει η κοινωνία και το φύλο τους. Και η εποχή η ίδια που είναι χωμένη μέσα στις προκαταλήψεις, τον σκοταδισμό, την κοινωνική βία και την παντελή άγνοια επάνω στις ψυχικές ασθένειες και την θεραπεία τους. Τα γεγονότα μέσα από την αντίληψη του κάθε ήρωα, αλλά και μέσα από την αντίληψη του αναγνώστη ,αλλάζουν διαρκώς μορφή μέχρι να διαμορφωθεί οριστικά στο μυαλό του η τελική εικόνα των πράξεων και των χαρακτήρων και να ξεριζωθεί εντελώς η ψεύτικη εικόνα. μιας επίπλαστης πραγματικότητας σκηνοθετημένης και οριοθετημένης μέσα στα συγκεκριμένα πρότυπα που ορίζουν βίαια άνθρωποι υπεράνω υποψίας. 

Μέσα από την προσωπική απελπισία, την αγωνία, τις ανατροπές. Την καταπάτηση των ηθικών φραγμών. Το σκοτεινό και υγρό τοπίο. Η σκληρότητα της απομόνωσης του νησιού. Αλλά και η ελευθερία της θάλασσας. Αλλά και τα ιδιαίτερα δίπολα που φτιάχνει στους χαρακτήρες της η συγγραφέας. Στα δίπολα που κινούνται σε συνδυασμούς αλλάζοντας διαρκώς θέση και ρόλους.  Στους γυναικείους χαρακτήρες, στα παιδιά στους αντρικούς χαρακτήρες. Όλοι τους απέναντι τους έχουν τον αντίπαλο που καθρεπτίζει τα ελλειπτικά σημεία του χαρακτήρα τους και προσθέτει τα κενά σημεία της υποκινούμενης συμπεριφοράς τους. Για αυτό και οι ήρωες βαδίζουν νοερά ανά δύο ζώντας το δράμα τους μέχρι την στιγμή που βίαια θα απεγκλωβιστούν από το βαθύ σκοτάδι της ύπαρξης τους. Μέσα από όλα αυτά η συγγραφέας καθοδηγεί τα πάντα στην διαφώτιση μιας ολόκληρης εποχής. Στην απενοχοποίηση πράξεων, που έχουν στιγματίσει ολόκληρες γενιές.  Στην εξιλέωση και στην κάθαρση που συμβαδίζει όχι απόλυτα με το θεμιτό, αλλά με αυτό που ορίζει η εποχή και οι αγκυλώσεις της. Αλλά και αυτό που ορίζει η εξέλιξη και η προσεκτική επιμονή επάνω στην ρίζα των πάντων που είναι πάντα η αλήθεια. Η αλήθεια που κρύβουμε μέσα μας. Η αλήθεια που οδηγεί την συμπεριφορά μας προς το καλό και το κακό. Η αλήθεια της επιστήμης, η αλήθεια που είναι αποδεκτό να φανερωθεί και να κατανοηθεί. Η αλήθεια της τρέλας και η αλήθεια της λογικής. Αλλά και εκείνη η αλήθεια του συντηρητισμού και του φανατισμού που φυλακίζει ζωές και σκοτώνει συνειδήσεις. 

Άραγε θα πάρουν τελικά όλοι αυτό που τους αξίζει; Θα το μάθετε φυσικά αν διαβάσετε το Βιβλίο που κυκλοφορεί από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΝΟΗ




 

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να καταφ

Η Κριτική μου για το " Αμαλία " Σπύρος Πετρουλάκης

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Η Αμαλία είναι το τέταρτο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη που διαβάζω. Ένα Βιβλίο εντελώς διαφορετικό απο τα προηγούμενα του. Τόσο στον ρυθμό, όσο και στην εξέλιξη του. Ένα Βιβλίο με δυνατές εικόνες που κάνουν επίθεση στο μυαλό. Με σκηνές σαν μέταλλο σκληρές. Που γεμίζουν με ένταση την καρδιά του Αναγνώστη. Αλλά και εύπλαστες που χαλαρώνουν όταν το μυαλό και η ψυχή του δεν αντέχει άλλο. Η Ιστορία εναλλάσσετε ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα. Με σωστές και ισορροπημένες τοποθετήσεις που εντείνουν την αγωνία και ανεβάζουν κατακόρυφα το μυστήριο. 35 Χρόνια πριν σε ένα ορεινό χωριό της Κορινθίας σε μια κλειστή κοινωνία η εξαφάνιση της γιαγιάς Αμαλίας προβληματίζει αλλά και αρχίζει να βάζει σε ένα περίεργο ρυθμό εξελίξεις που κανείς δεν μπορεί να καθορίσει και να υπολογίσει την πορεία τους. Μια οικογένεια που ζει μέσα σε ένα κλίμα που το τρέφει η δειλία και η βία. Ένα χάρισμα δοσμένο σαν βαριά κληρονομία. Ένας φθόνος που πηγάζει από σκοτεινά και απροσδιόριστ