Η περίοδος της επταετίας είναι μια περίοδος ιστορική που έχει σημαδέψει την γενιά μας, όμως δεν έχει αποτυπωθεί ιδιαίτερα στην Λογοτεχνία μας. Το μυθιστόρημα "Θα την έλεγαν Ελευθερία" κινείται χρονικά σε αυτή την περίοδο και στα χρόνια που ακολούθησαν μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Και με μια αφοπλιστικη και καίρια αφήγηση μας μιλά για Όνειρα και αγώνα για προσωπική βούληση, μέσα από τρεις γυναίκες που εκπροσωπούν ελπίδες, εποχές και καταστάσεις. Τρεις γυναίκες που διεκδικούν, αλλάζουν προτεραιοτητες, λυγίζουν, αλλά παλεύουν. Πέφτουν αλλά ξανασηκώνονται. Ερωτεύονται, πληγώνονται προδίδονται, έχουν τις σκληρές απώλειες τους, αλλά κάθε φορά με κάθε τίμημα συνεχίζουν να παλεύουν για αυτά τα ιδανικά και τις επιλογές που τις καθόρισαν. Συνέχισαν να ζουν με τις ανατροπές που τις επαναπροσδιορισαν.
Πρωταγωνίστριες της ιστορίας η Αγγελική, η Σμαράγδα και η Θαλασσινή, που παρακολουθούμε εναλλάξ την πρωτοπροσωπη αφηγηση τους. Μπαίνοντας απευθείας στις ψυχές τους.
Η Αγγελική φεύγει από το νησί της για να σπουδάσει Νομική. Φιλοξενείται στο σπίτι του θείου της και πρέπει πάντα να απολογείται και να λογοδοτεί. Να ζει μέσα σε απαγορεύσεις και σε αυστηρές συστάσεις. Οι σπουδές μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα όταν τα γεγονότα και τα συμβάντα από την βία που ασκεί η δικτατορία των Συνταγματαρχών, δεν μπορούν να την αφήσουν ασυγκίνητη και αμέτοχη. Θέλει να βρίσκεται μέσα στα γεγονότα και όχι παράλληλα με αυτά.
Η Σμαράγδα ζει σε ένα μικρό κυκλαδίτικο νησί την Ηρακλειά και έχει όνειρο κόντρα στα πρότυπα της γυναικείας της φύσης και της μικρής και κλειστής πατριαρχικής κοινωνίας να σπουδάσει στην σχολή Εμποροπλοιάρχων και να ακολουθήσει επαγγελματικά την ναυτοσύνη. Μπορεί να ακολουθήσει τα θέλω της; Θα καταφέρει να ορθώσει το ανάστημα της; Τα αναπάντεχα της ζωής βάζουν τα εμπόδια τους, Οι προτεραιοτητες αλλάζουν, το απωθημένο όμως δεν είναι ποτέ αργά να βρεί την δικαίωση του.
Η Θαλασσινή ένα κορίτσι με οπτική αναπηρία παλεύει για ίσα δικαιώματα, ίσες ευκαιρίες. Μας δίνει μια δικιά της μοναδική διάσταση ενός κόσμου που στα μάτια της δεν είναι ορατός, αλλά παράλληλα είναι υπαρκτός και νοητός με μια άλλη μορφή που είναι πιο διεισδυτική και πιο εύστοχη. Βλέπει με τα μάτια της ψυχής και την ευστροφία της διαίσθησης.
Η Θαλασσινή άλλωστε είναι ο μπαλαντέρ που το οπτικό σκοτάδι στο οποίο ζει, αλληγορικά χρησιμοποιείται αρκετές φορές για να καλύψει την άγνοια των ηρώων σε κομβικές στιγμές της ζωής τους. Αλλά και να εξισώσει όλους τους ανθρώπους αρτιμελείς ή όχι με σημαντικά γεγονότα που μπορούν να τα βιώσουν το ίδιο δυνατά διεκδικοντας τα με τον ίδιο τρόπο. Όπως είναι οι σπουδές, ο έρωτας, οι αγώνες.
Τίποτα δεν μένει θαμμένο για πάντα στα σκοτάδια και ας βολεύεται εκεί. Όλα, αργά ή γρήγορα, έρχονται στο φως και τότε πονάνε ή λυτρώνουν. Πάντα όμως αφήνουν ένα «γιατί» να κατακάθεται στην ψυχή και να ζητάει απαντήσεις, για τον αξόδευτο χρόνο που τον φυλάκισαν στα μυστικά τους.
Λένε πως ο έρωτας είναι τυφλός, όσοι κοιτάξουν μόνο τις επιλογές του. Αν έμπαιναν στο κόπο να μυρίσουν τα αρώματα του, αν έκαναν προσπάθειες να ψηλαφίσουν τα χτυποκάρδια του και αν κατάφερναν να αφουγκραστούν τους ψιθύρους του, τότε θα καταλάβαιναν πως βλέπει πεντακάθαρα.
Και αν καμιά φορά παραπατά και γκρεμίζει ό,τι βρίσκεται μπροστά του, το κάνει όχι από τη δυσκολία του να δει, αλλά από την ανάγκη του να δημιουργήσει μια δική του πραγματικότητα, που να χωράει όσα θεωρούνται παράταιρα και αταίριαστα. Επαναστάτης είναι ο έρωτας.
Η συγγραφέας καταγράφει συγκλονιστικά την ατμόσφαιρα της εποχής μέσα από τις εξαιρετικές περιγραφές της. Μέσα από τους πρωταγωνιστές που είναι ρεαλιστικοί και εύθραυστοι. Παράλληλα γίνονται δυνατοί, μέσα από τις σκληρές και οδυνηρες τους εμπειρίες στην κόντρα τους με την ζωή και τις διεκδικήσεις της, αφήνοντας μοναδικά το χνάρι τους σε κάθε δυνατή ή αδύναμη στιγμή τους. Κοιτάζουν τους χειρότερους φόβους τους κατάματα λυγίζουν αλλά ξανασηκώνονται δίνοντας το παράδειγμα και το στίγμα της πραγματικής ουσίας της ζωής.
Πέρα από τις πρωταγωνίστριες της ιστορίας και τους δευτεραγωνιστες, που έχουν όλοι και έναν συμβολικό χαρακτήρα εκτός από τον πραγματικό τους μέσα στην ιστορία. Ιδιαίτερο ρόλο παίζει το λιτό και ταυτόχρονα τόσο φωτεινό χρώμα των Κυκλάδων. Ο τόπος που επιλέγει η συγγραφέας να ξετυλιχθεί ένα μεγάλο κομμάτι του βιβλίου. Η Ηρακλεια και η Νάξος. Το πότε όμορφο και πότε άγριο κυκλαδικό τοπίο. Και ανάμεσα τους η θάλασσα με το καθαρτήριο και λυτρωτικό βάπτισμα της που άλλοτε ηρεμεί και ξεπλένει. Και άλλοτε αγριευει και δοκιμάζει με κινδύνους και απειλές δείχνοντας το ποσό πρέπει να σεβόμαστε την ζωή. Γιατί η θάλασσα είναι ζωή και η ζωή είναι θάλασσα.
Η θάλασσα επίσης είναι ελευθερία και δοκιμασία. Οι ήρωες άλλοτε παλεύουν με τα κύματα των φόβων τους και άλλοτε απολάμβαναν την νηνεμία της εκπλήρωσης των ονείρων τους.
Ένα βιβλίο για την απελευθέρωση της σκέψης του λόγου και της προσωπικής επιλογής. Ενα βιβλίο που λυγίζει τους περιορισμούς και τις επιβολες. Ένα ταξίδι ελευθερίας που δεν σταματά ποτέ. Ένα ταξίδι ελευθερίας που δεν τελειώνει ποτέ που δικαιώνει αγώνες, θυσίες και μάχες. Ένα βιβλίο για τους αφανείς ήρωες της δημοκρατίας και τους αφανείς ήρωες της ζωής.
Η Αγγελική παλεύει για την δημοκρατία, την Ελευθερία του λόγου και της συνείδησης. Η Σμαράγδα αγωνίζεται για να απαιτήσει και να επιβληθεί ελεύθερη στην απόφαση της να ακολουθήσει ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα και αργότερα για να μεγαλώσει ένα παιδί με ιδιαίτερες δυσκολίες. Και η Θαλασσινή να κερδίσει το έδαφος που της στερεί η αναπηρία της. Να νικήσει εμπόδια και ελλείψεις. Να είναι ελεύθερη να διεκδικήσει επί ίσοις όροις τα αγαθά της ζωής διεκδικώντας ισοκρατια και ίδιες και ίσες ευκαιρίες.
Ανάμεσα τους άνθρωποι και ανθρωπάκια που παλεύουν σαν τυφλοπόντικες Για μια ατσαλακωτη εικόνα που διατηρεί αλώβητο το φαίνεσθαι. Ζωές ρημαγμένες από την υποκρισία και την ψεύτικη επιφάνεια. Σαθροι πύργοι μιας σαθρης κοινωνίας.
Με πόσες αλήθειες άραγε ξεπλένονται οι ενοχές, με πόσες εξομολογήσεις και με πόσες συγνώμες;
Ένα συγκλονιστικό βιβλίο που έχει φόντο μια ταραγμένη εποχή που δοκιμάζει αντοχές, συνειδήσεις και αντιλήψεις. Ένα βιβλίο δοσμένο με τέτοιο τρόπο ώστε μοναδικά σε οδηγεί στην ουσία των γεγονότων, των συναισθημάτων και των αλλεπάλληλων αλλαγών που υπόκειται οι πρωταγωνιστές προκειμένου να υπερνικήσουν τους φόβους τους και να δαμάσουν τα εμπόδια που τους θέτουν καθεστώτα και κοινωνικοί αποκλεισμοί. Και να αποδείξουν πως όταν ο άνθρωπος παλεύει για τις αξίες του. Για τα θέλω του, για τις επιλογές του, ποτέ ο αγώνας του δεν πάει χαμένος.
Το βιβλίο συγκαταλέγεται στα καλύτερα Ελληνικά μυθιστορήματα που διάβασα το 2022. Θα την Έλεγαν Ελευθερία και αναζητήσετε το. Κυκλοφορεί από την Άνεμος Εκδοτική
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου