Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου για το " Από μέσα Πεθαμένοι " Γιάννης Κυζιρόπουλος


Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

   Ο Παύλος είναι ένας δεκαεπτάχρονος μαθητής. Πιεσμένος απο τις αποφάσεις που πρέπει να πάρει για το μέλλον του. Εξαναγκασμένος -απο τις συνθήκες που προκαλεί η ξαφνική ανεργία του πατέρα του- να αλλάξει τρόπο ζωής. Χαμένος και ξαφνιασμένος απο την πρώτη ερωτική απογοήτευση. Ένας έφηβος που βρίσκεται στα όρια της πάλης με τον καταθλιπτικό εαυτό του. Τίποτα δεν τον ικανοποιεί, τίποτα δεν τον εντυπωσιάζει. Λέει σε κάποια στιγμή "Είχα καταλήξει στο ότι η ευτυχία είναι μια άρνηση. Η κατάργηση της επιθυμίας, και η -εθελούσια- άγνοια του πόνου."
   Μέσα απο τις εσωτερικές του αναζητήσεις. Μπερδεμένος απο το χάος των αρνητικών του σκέψεων, ψάχνοντας τρόπο να αποσυμπιέσει τα καταπιεσμένα συναισθήματα του και να κραυγάσει τις ανικανοποίητες επιθυμίες του. Αλλά κυρίως να κατανοήσει τον ίδιο του τον εαυτό. Ψάχνοντας ίαση στην θλιβερή και άσχημη ψυχολογία του.
   Μέσα απο τον Παύλο, την δυνατή προσωπικότητα του, τις σκέψεις του, τους προβληματισμούς του, ο συγγραφέας προσπαθεί να βγάλει προς τα έξω όλον τον τρόπο σκέψης ενός σημερινού εφήβου.  Όλες οι προκλήσεις της ζωής που αλλάζουν σχήμα και μορφή στην εποχή της οικονομικής κρίσης. Οι αλλαγές του σχολικού περιβάλλοντος που δίνουν ευκαιρίες για νέες γνωριμίες, αλλά κυρίως την ανάδειξη μιας διαφορετικής ίσως κουλτούρας που όμως το συμπέρασμα οδηγεί τις περισσότερες φορές στον ίδιο δρόμο. Παρέες ανούσιες, κάλπικοι φίλοι, άνθρωποι κίβδηλοι. γεμίζουν απόγνωση την σκέψη το μυαλό και την καρδιά ενός ανθρώπου που θέλει να δεί την ζωή να γεμίζει με ιδανικά και αξίες.
   Μέσα απο λιτές, εύστοχες αλλα διεισδυτικές προσεγγίσεις ξεγυμνώνει με τρόπο εξαιρετικό, καταστάσεις, συνθήκες και ανθρώπους. Αναγκάζει τον αναγνώστη να κάνει βουτιά στην αδιαπέραστη επιφάνεια της ανθρώπινης προσωπικότητας. Να εξάρει το αληθινό και να καυτηριάζει το ψεύτικο.
   Με μικρές αναφορές μέσα απο τις προσωπικές εμπειρίες του Παύλου αναδεικνύονται όλα εκείνα τα αγκάθια της σημερινής μας ζωής. Η ανεργία και ο τρόπος που καταβάλει έναν άνθρωπο μαθημένο να δουλεύει ακόμα και τα χρόνια που σπούδαζε. Το φαινομενικό χάσμα που υπάρχει πολλές φορές ανάμεσα στις οικογένειες. Που όμως δεν είναι χάσμα ή αδιαφορία απλά πολλές φορές είναι δύσκολο να δείξεις τα πραγματικά σου συναισθήματα και να εκφράσεις με λόγια αυτά που πραγματικά νιώθεις. Λέει κάπου ο ήρωας μας "Έβλεπα απέναντι μου έναν άνθρωπο σαράντα πέντε χρονών, απόφοιτο Πανεπιστημίου οικονομικής φύσης, εργαζόμενο αδιάκοπα απο τα δεκαεννιά του-παράλληλα με τις σπουδές του- ταλαιπωρημένο και βασανισμένο απο τις έγνοιες και τις ευθύνες της ευδοκίμησης. Της προστασίας και της συντήρησης μιας οικογένειας. Και απο την χρόνια καθημερινή μάχη του απελπιστικά μόνου και αβοήθητου βιοπαλαιστή. Μπορεί να μην προσέφερα σχεδόν ποτέ στους γονείς μου την συναισθηματική αλληλεπίδραση που επιθημούσαν και να διατηρούσα απόλυτη, ψυχρή εσωστρέφεια ακόμα και εντός της οικογένειας δίνοντας μια εντύπωση αποξένωσης, όμως τους εκτιμούσα βαθιά και κυρίως ειλικρινά και αντικειμενικά. Κι αυτό γιατί ήξερα μέχρι μυελού οστέων τα ψεγάδια τους, απο πρώτο χέρι, στοιχεία όπως η εργατικότητα και η τιμιότητα που διακατείχαν τον πατέρα μου, με έκαναν να είμαι περήφανος."
   Σε μια διεφθαρμένη κοινωνία με ελάχιστα ψήγματα κοινωνικής αλληλεγγύης και παιδείας κατορθώνουν να βρούν διέξοδο και να αναδειχτούν άνθρωποι με αξίες και σπουδαίους σκοπούς. H Παιδεία η εκπαίδευση και τα ατελείωτα ψεγάδια τους βρίσκουν ελπίδα σε ανθρώπους που πραγματικά υπηρετούν όχι τα νεκρά μηνύματα αλλά εκείνα τα μηνύματα που γεννάνε προβληματισμούς και παράγουν ιδέες. Εκπαιδευτικοί που θέλουν να προάγουν την γνώση και την εξέλιξη αλλά μένουν εγκλωβισμένοι στο στεγνό και χωρίς προοπτική εκπαιδευτικό σύστημα. Και εκπαιδευτικοί που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να βγάλουν τα απωθημένα και την εξουσία τους επάνω στους μαθητές. Μαθητές που ψάχνουν απεγνωσμένα να αναγνωρίσουν τα ταλέντα τους και να αποφασίσουν για το μέλλον τους χωμένοι στα μαθήματα του σχολείου αλλά και στις ατελείωτες ώρες των φροντιστηρίων που τους παρέχουν μπροστούρες τυποποιημένων ασκήσεων. "Πώς είναι δυνατόν ένας έφηβος στα 17 του να αποφασίσει το επάγγελμα που θα ακολουθήσει και  θα κουβαλάει σε όλη την υπόλοιπη ζωή του;" Ένα σύστημα που καταπίνει τις δεξιότητες και δεν αφήνει την ελεύθερη βούληση της κατανόησης της πραγματικής κλίσης.
   Ο ρατσισμός η μισαλλοδοξία και ο φασισμός που έχουν κατακλύσει με απίστευτο ρυθμό την κοινωνία μας στηλιτεύεται και καυτηρίαζεται με έναν απίστευτο τρόπο ανυψώνοντας ταυτόχρονα τον τρόπο που κάποιοι νέοι σήμερα αντιμετωπίζουν αυτό το αγκάθι της σύγχρονης πραγματικότητας κοντράροντας το ρεύμα και υπερασπίζοντας με όποιο τίμημα την δημοκρατία και την ελευθερία.
   Μέσα σε αυτόν τον Κυκεώνα των αντιφατικών συναισθημάτων και των απανωτών ανατρεπτικών εξελίξεων στην ζωή του ο Παύλος ψάχνει να βρει τα πατήματα του, να αναγνωρίσει τα κομμάτια του ίδιου του εαυτού. Γνωρίζει τον ευκαιριακό έρωτα,. Χάνεται μέσα σε επιπόλαιες σχέσεις ψάχνοντας το ερωτικό του προφίλ. Μέχρι να συναντήσει εκείνη...Το κορίτσι που θα ανατρέψει τα πάντα στην ζωή του και θα βγάλει απο μέσα του όλο το σκοτάδι για να το μετατρέψει σε φως. Θα νιώσει τον πραγματικό έρωτα και θα βιώσει όλες τις εκρήξεις που μπορεί να βιώσει ένας έφηβος που ερωτεύεται για πρώτη φορά. Και ενω δεν παύουμε να παρακολουθούμε την πάλη του Παύλου με τα συναισθήματα του, το χρώμα της αφήγησης αλλάζει, ο ρυθμός δυναμώνει κατακόρυφα. Έντονες περιγραφές ωραίος λόγος μας φέρνουν κατάφατσα με όλη την συναισθηματική θύελλα του πρωτόγνωρου συναισθήματος. Τα σκαμπανεβάσματα της σχέσης, οι εξάρσεις, οι αμφιβολίες. Η αλλαγή του τρόπου σκέψης και το πως μπορεί ένα δυνατό συναίσθημα να αλλάξει.να αλλοιώσει και να καθορίσει την πορεία ενός ευαίσθητου παλικαριού.
    Σύγχρονο καίριο φρέσκο κείμενο που σε τραβάει, σε αγγίζει και πολλές φορές σε προσγειώνει στην πραγματικότητα την αληθινή την χωρίς περιτύλιγμα. Σε βάζει σε κάθε στιγμή σε μια διαρκή σκέψη και περισυλλογή. Ο λόγος είναι πηγαίος αυθεντικός. Ο Παύλος και οι φίλοι του μιλάνε και εκφράζονται έτσι όπως ακριβώς μιλάνε οι νέοι σήμερα. Και είναι καταπληκτικός ο τρόπος που ένας νέος συγγραφέας, μπόρεσε τόσο εύστοχα, τόσο μεστά και τόσο εμπεριστατωμένα να αποκωδικοποιήσει τα αγκάθια της σημερινής κοινωνίας. Να ταυτοποιήσει τις αγωνίες των εφήβων. Να δώσει όνομα σε όλα αυτά που κρύβουμε μέσα μας και είμαστε ανίκανοι να κατανοήσουμε. Μήπως τάχα σαν και τον Παύλο δεν είναι άνθρωποι πολλοί; Απο μέσα Πεθαμένοι και απόξω ζωντανοί;
   Θέλω να δώσω πολλά συγχαρητήρια στον συγγραφέα για αυτό το πρώτο δείγμα γραφής του. Με παρέσυρε στον κόσμο του απο την πρώτη εως την τελευταία σελίδα και μου έδωσε την ευκαιρία να μπώ στο μυαλό στην σκέψη και στην απεγνωσμένη ελπίδα των σημερινών εφήβων. Είμαι σίγουρη πως ο Γιάννης Κυζιρόπουλος έχει να δώσει και άλλα πράγματα αν συνεχίσει να βγάζει τις σκέψεις του σε λέξεις και εικόνες.

Απο το Οπισθόφυλλο

«Ξέρεις τι; Νιώθω πως στο μυαλό μου έχω βρει όλες τις λύσεις στα υπαρξιακά μου, στις θεωρίες περί ζωής. Είμαστε αστερόσκονη, ένας κόκκος άμμου στην έρημο, ίσως μια μεταβλητή σε μια διαφορική εξίσωση πολλαπλών συμπάντων, απεριορίστων χωροχρονικών πιθανοτήτων. Ίσως πάλι όλα να έχουν ήδη συμβεί, σε μια στιγμή, κι εμείς απλώς να τα ζούμε ξανά και ξανά σαν παραπροϊόντα ενός αλγορίθμου, ενός προγράμματος υπολογιστή, σε αυτό που ονομάζουμε πραγματικό χρόνο και νομίζουμε πως υπάρχει.
Και μπορεί όλα τα παραπάνω να έχουν πολύ ενδιαφέρον θεωρητικά, ωστόσο οποιοδήποτε από αυτά κι αν ισχύει στ’ αλήθεια, είναι αδύνατο να μ’ επηρεάσει ποτέ περισσότερο απ’ όσο τώρα, ή εγώ να το αντιληφθώ χειροπιαστά και να το αλλάξω. Συνεπώς, καταλήγω να συνειδητοποιώ πως το Μεγάλο νόημα δεν υπάρχει, κι αυτό με κρατά συνήθως ήρεμο και —αυτάρεσκα— ικανοποιημένο για λίγο.
Όμως κάποιος βαθύτερος, ανθρώπινος, κατώτερος εαυτός μου εύχεται να υπήρχε αυτό το μεγάλο νόημα, καταλαβαίνεις; Εύχεται, μετά τις δυσκολίες της ζωής, να ερχόταν μια κορύφωση, μια ανταμοιβή, μια λύτρωση· να υπήρχαν και να άξιζαν οι λόγοι να θυσιαστεί κανείς για τον άλλον. Εύχεται, σαν μικροαστός, να υπήρχε ένα χολιγουντιανό σενάριο για γραφτό του καθενός. Και στο τέλος τέλος, εύχεται να μπορούσε να ζήσει τον μεγάλο έρωτα. Να γνωρίσει το Κορίτσι. Το ξεχωριστό αυτό άτομο που θα τον έκανε να θέλει να περάσουν όλα τα υπόλοιπα βράδια τους μαζί, ξαπλωμένοι στο κρεβάτι, αγκαλιασμένοι, να κοιτάζονται στα μάτια μέχρι το πρωί…
Και νομίζω πως το βρήκε…»


Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να καταφ

Η Κριτική μου για το " Αμαλία " Σπύρος Πετρουλάκης

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Η Αμαλία είναι το τέταρτο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη που διαβάζω. Ένα Βιβλίο εντελώς διαφορετικό απο τα προηγούμενα του. Τόσο στον ρυθμό, όσο και στην εξέλιξη του. Ένα Βιβλίο με δυνατές εικόνες που κάνουν επίθεση στο μυαλό. Με σκηνές σαν μέταλλο σκληρές. Που γεμίζουν με ένταση την καρδιά του Αναγνώστη. Αλλά και εύπλαστες που χαλαρώνουν όταν το μυαλό και η ψυχή του δεν αντέχει άλλο. Η Ιστορία εναλλάσσετε ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα. Με σωστές και ισορροπημένες τοποθετήσεις που εντείνουν την αγωνία και ανεβάζουν κατακόρυφα το μυστήριο. 35 Χρόνια πριν σε ένα ορεινό χωριό της Κορινθίας σε μια κλειστή κοινωνία η εξαφάνιση της γιαγιάς Αμαλίας προβληματίζει αλλά και αρχίζει να βάζει σε ένα περίεργο ρυθμό εξελίξεις που κανείς δεν μπορεί να καθορίσει και να υπολογίσει την πορεία τους. Μια οικογένεια που ζει μέσα σε ένα κλίμα που το τρέφει η δειλία και η βία. Ένα χάρισμα δοσμένο σαν βαριά κληρονομία. Ένας φθόνος που πηγάζει από σκοτεινά και απροσδιόριστ