Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου για το " Ευλογημένο Ψέμα " Μαρία Παπαδάκη

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου


Η Μαρία Παπαδάκη με το Μυθιστόρημα της ¨Ευλογημένο Ψέμα κάνει την υπέρβαση και μας παρουσιάζει ένα εξαιρετικό Βιβλίο. Εκπλήσσει και ξεχωρίζει. Όχι μόνο για την εξαιρετική ιστορία, αλλά κυρίως για τον τρόπο και τον δρόμο που αποφάσισε να ακολουθήσει για να ξεδιπλώσει τα φανερά και τα κρυφά μηνύματα. Τον ορατό και αόρατο ψυχικό κόσμο των ηρώων της. Το αληθινό και το ψεύτικο των ανθρώπινων πράξεων.

Κεντρικός ήρωας της ιστορίας μας ο Γιάννης, Μαθαίνει από μικρός να κρατά στον ίδιο δρόμο την ψυχή και το σαρκίο του. Να μην λοξοδρομεί και να μην παρασύρεται. Μέχρι την στιγμή που θα κηρυχθεί μέσα του ένας πόλεμος που θα τον διχάσει. Επιθυμία του είναι να γίνει ιερέας, Να ντυθεί τα άμφια του Θεού. Κρυφός πόθος του όμως που φουντώνει έντονα μέσα του, το τραγούδι. Ανάμεσα στην ιερή υπόσχεση και στο απωθημένο όνειρο, υπάρχει μια τεράστια απόσταση που θα γεμίσει την ψυχή του με ένα τεράστιο και μεγάλο δίλημμα. Ένα δίλημμα που θα χαθεί από μια καθοριστική παρέμβαση που θα τον κάνει να επιλέξει. Με γρήγορες αλλά παράλληλα γεμάτες εξελίξεις, παρακολουθούμε τα σφυροκόπημα και τις εναλλαγές στην ζωή του, αλλά και στην ψυχολογία του. Που πότε συμβιβάζεται πότε επαναστατεί.

Ο έρωτας που θα μπει στην ζωή του. Η ανατροπή. Η νέα πορεία που θα ακολουθήσει υποχωρητικά, όταν τελικά θα αποφασίσει να γίνει ιερέας, βάζοντας στην άκρη το πραγματικό του απωθημένο, Ο συμβατικός και αναγκαίος γάμος του λόγω της χειροτονίας του. Αλλά και ο τρόπος με τον οποίο επιλέγει να υπηρετήσει τον Θεό. Γιατί ο Παπα Γιάννης δεν επιλέγει να ακολουθήσει τον συμβατικό δρόμο της ιεροσύνης, αλλά τον εναλλακτικό και τον τολμηρό. Αυτόν που ανοίγει τον δρόμο στην αγάπη και την αλληλεγγύη και κλείνει κάθε οδό στην υποκρισία και στον φαρισαϊσμό. Προκαλεί τον θαυμασμό με την στάση του, αλλά ταυτόχρονα και τις έντονες αντιδράσεις για τον ρηξικέλευθο τρόπο που ιερατεί και τον διαφορετικό λόγο που κηρύττει.

Όταν ο δρόμος του θα τον οδηγήσει σε ένα Ορφανοτροφείο στην Θεσσαλονίκη, η ζωή του θα αλλάξει για άλλη μια φορά πορεία μπαίνοντας σε έναν ακόμα κύκλο διλημμάτων και καινούργιων σκέψεων. Η γνωριμία του με την Μαρία. Μια κοπέλα που παλεύει να νικήσει την κατάθλιψη. Το ιδιαίτερο δέσιμο και η έντονη επαφή που αισθάνονται να δημιουργείται μέσα τους. Η ανάγκη να διοχετεύσουν και οι δυο τα συναισθήματα της απώλειας και να ξεπεράσουν τα προσωπικά τους κενά, θα τους φέρει κοντά. Και ακόμα πιο κοντά θα τους φέρει η ίδια η μοίρα μέσα από τις ίδιες τις ανθρώπινες τις απλές ή σκοτεινές παρεμβάσεις της.

Ένα θανάσιμο πλάνο και μια εγωιστική παρόρμηση θα δώσει την αφορμή να στηθεί ένα καλοστημένο σχέδιο που θα στηριχθεί επάνω σε ένα " Ευλογημένο Ψέμα ". Ένα ψέμα που ξεκινάει από μια ενδόμυχη ανάγκη. Που ξεκινάει θεωρητικά από έρωτα, αλλά τελικά γίνεται μια βολική ευκαιρία για να εξελιχθούν τα γεγονότα και να δοκιμάσουν οι ήρωες την άλλη πλευρά του ίδιου τους του εαυτού, Διεκδικώντας ξεχασμένα απωθημένα και καταπιεσμένες επιθυμίες.
Ένα σατανικό σχέδιο τελικά ή ένα ευλογημένο ψέμα που μέσα από τις ακούσιες ή εσκεμμένες ενέργειες θα καταφέρει να δώσει πνοή στα διχασμένα και ανεκπλήρωτα όνειρα; Υπάρχει άραγε ευλογημένο ψέμα; Μπορεί να αποτελέσει ένα ψέμα το μέσο για μια ευτυχία; Και πόσο μπορεί να διαρκέσει μια ευτυχία στηριγμένη στην πλάνη και στην αλλοιωμένη αλήθεια; Μπορεί ένα ψέμα που βολεύει να είναι αρεστό και Θεϊκά αποδεκτό;

Ερωτήματα δύσκολα και διλήμματα έντονα ξεπετάγονται διαρκώς μέσα από τις διαδοχικές και γρήγορες εξελίξεις. Τις αμφιταλαντευόμενες και αντιφατικές εξάρσεις των ηρώων που αντιπαλεύουν την λογική με το συναίσθημα. Που μπερδεύουν την αγάπη με τον εγωισμό. Που διχάζονται ανάμεσα στα Θέλω και στα Πρέπει. Που δεν διαχωρίζουν το απαιτώ από το Ελπίζω. Που θέλουν να παίξουν λίγο ή πολύ τον ρόλο του Θεού καθορίζοντας με τις πράξεις τους ανεξίτηλα την ζωή και την ψυχή των ανθρώπων που είτε αγαπούν, είτε μισούν.

Με έναν ιδιότυπο τρόπο η Μαρία Παπαδάκη ανοίγει σαν βεντάλια σιγά σιγά από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα του βιβλίου, τα γεγονότα, τα μηνύματα, τις σκέψεις, αλλά κυρίως τον κρυφό κόσμο των ηρώων, Γύρω από τον Γιάννη  κινείτε ένας ιστός ανθρώπων που αλληλοκαθορίζει τις πράξεις και την πορεία του ίδιου και όλων των ηρώων. Έχει δηλαδή έναν πρωταγωνιστή και πολλούς δευτεραγωνιστές που μπαίνουν σταδιακά στο προσκήνιο, δίνοντας με τον ρόλο τους ο καθένας το δικό του μήνυμα και την δικιά του εκδοχή, Εκτελώντας την δικιά του αποστολή σε αυτή την ξεχωριστή μικρογραφία της ζωής.

Και αυτό είναι το ξεχωριστό ταλέντο που αναγνωρίζω στην συγγραφέα: Κατορθώνει να μπαίνει μέσα στην καρδιά των ηρώων της και να σχηματίζει με έναν μεστό, και λιτό τρόπο την σκέψη τους. Κατευθύνει με μαεστρία τις ενέργειες και τις πράξεις τους, Και τελικά αυτονομεί επαναστατικά τις τελικές τους επιλογές με έναν και μοναδικό σκοπό: Να δείξει πόσο εύκολο είναι να κάνεις το λάθος αντί για το σωστό.

Η συγγραφέας μας αποδεικνύει στοχευμένα και σκόπιμα. Το πως  η ίδια η ζωή δίνει το σύνθημα σε κάθε πράξη και κάθε κίνηση που την επιλέγουμε ή μας επιλέγει.
Μέσα από τον πόνο και μέσα από τις δοκιμασίες Μέσα από τις συγκυρίες και μέσα από τις συμπτώσεις, Μέσα από την αγάπη ή μέσα από το μίσος. Μέσα απο την αλήθεια η μέσα από το ψέμα.

Η Ζωή πάντα καταφέρνει να φανερωθεί σαν μια ολότητα με τα πάνω της και τα κάτω της μέσα απο τις εμπειρίες και τις δυσκολίες.  Η ζωή του Παπα Γιάννη του φέρετε περίεργα, Την μια τον καταβαραθρώνει και την άλλη του κλείνει ελπιδοφόρα το μάτι. Την μια τον ρημάζει και την άλλη του δείχνει την όμορφη και γλυκιά όψη της. Σκοπός της ζωής  να μας δώσει αυτά που πραγματικά αξίζουμε κυνηγώντας τα όνειρα μας με ελπίδα και πείσμα ή μένοντας στην εγωιστική και αλαζονική μιζέρια μας. Οι ήρωες δέχονται το άσχημο πρόσωπο της ζωής για να μπορέσουν να φανερώσουν το πραγματικό και αληθινό φως της ψυχής τους.

Πολλά έντονα και δυνατά συναισθηματικά διλήμματα που προσεγγίζονται ιδανικά αφήνοντας σε όλους μας ένα αίσθημα γλυκό και πικρό συνάμα. Γλυκό για την αποδοχή των λαθών και πικρό για την αμετανόητη στάση ακόμα και όταν το αρνητικό πρόσημο των ανθρώπινων πράξεων είναι ορατό και ξεκάθαρο.

Στηλιτεύει την λάθος προσέγγιση που έχουν κάποιοι για την εκκλησία και τον Θεό. Ο θεός δεν κάνει ρουσφέτια ούτε τιμωρεί. Δεν είναι δυνατόν να αλλάξεις τα δεδομένα της ελεύθερης βούλησης ενός ανθρώπου στο όνομα του Θεού και της δικιάς σου θέλησης. Ψεγάδια της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας φανερώνονται μέσα ακριβώς απο την ανθρώπινη υπερβολή και την παράφορη θρησκοληψία. Μέσα από την χειραγώγηση των προσωπικών επιλογών, αλλά και από τον οπισθοδρομικό καθορισμό των εκκλησιαστικών κανόνων. Το δίλημμα του Παπα Γιάννη ανάμεσα στην διακονία και την κοσμικότητα της ιεροσύνης. Ο διχασμός ανάμεσα στην ανθρώπινη φύση ενός ιερέα που δεσμεύεται από την ιερή υποχρέωση και τους ιερατικούς κανόνες,
Πόσο θα ήθελε και να μπορεί να εκπληρώσει τα ανεκπλήρωτα όνειρα του. Να υποκύψει στην ερωτική έλξη που νιώθει να τα κυριεύει όλα μέσα του. Ένας ιερέας τελικά είναι άνθρωπος για να μπορεί να λυγίζει ή Θεός για να μπορεί να αντέχει;

Ο λόγος αληθινός και πηγαίος. Σωστός και καθοριστικός. Έχει χιούμορ και φαντασία. Πότε κυνικός και πότε ειρωνικός, Πότε συγκινητικός και ευαίσθητος και πότε σκληρός  και αυθόρμητα απολογητικός. Με αποκλίσεις στην χροιά και στην σημασία των λέξεων και των πράξεων για να τονίσει επίτηδες το πώς με μικρές αλλά σημαντικές αποκλίσεις μπορεί -ας πούμε το επάγγελμα του ιερέα -να μεταμορφωθεί σε λειτούργημα. Η εγωιστική ανάγκη ενός γονέα να ορίσει το μέλλον του παιδιού του, μπορεί να έχει ακούσια θλιβερά αποτελέσματα σε βάθος, αλλά και σε κλίμακα που δεν περιορίζεται μόνο στην δικιά του ζωή.

Αποκλείσεις καθοριστικές στην διακύμανση των συναισθημάτων και στον ορισμό των εξελίξεων. Μέσα από μια εξαιρετική τοποθέτηση των στιγμών, των ανατροπών και της μεταμόρφωσης των ηρώων καθώς οι επιλογές τους δίνουν την θέση τους στις συνέπειες των πράξεων τους.

Κοινωνικά στοιχεία, Και κοινωνικά σημεία σημαντικά που αναδεικνύονται μέσα απο τους ίδιους τους ήρωες. Θα αναφερθώ σε δυο περιπτώσεις. Αλλά εσείς κρατήστε πως ο κάθε ήρωας αποτελεί με την στάση του και την συμπεριφορά του το σημείο αναφοράς σε κάποιο σημαντικό γεγονός που απασχολεί την κοινωνία μας σήμερα.


Η διαφορετικότητα στην επιλογή μέσα από την ιδιαιτερότητα του Μανώλη. Που για μένα είναι ο  ήρωας κλειδί μετά την Μαρία στις σημαντικές εξελίξεις της ιστορίας. Η Μαρία ελέγχει εγωιστικά τις εξελίξεις έστω και αν το Ψέμα της βολεύει να φανερωθούν και να εκπληρωθούν όνειρα και απωθημένα. Ο Μανώλης ελέγχει και καθορίζει τις εξελίξεις μέσα από την ανόθευτη και ειλικρινή αγάπη του και καταφέρνει να ορίσει την τελική και λυτρωτική έκβαση της μυθοπλασίας -ηθελημένα ή από σύμπτωση -δεν έχει σημασία. Οι καλές προθέσεις του εξυψώνουν την δύναμη της ανθρωπιάς και της καλοσύνης.

Η Αφροδίτη που η ζωή της αναθέτει έναν ρόλο θλιβερό, που ποτέ δεν επέλεξε αποτελεί  το θύμα που όμως με την στροφή που παίρνει η ζωή της γίνεται ο φάρος στην ζωή των αγαπημένων της, Αναγκάζεται να ακολουθήσει τον δρόμο που δεν επέλεξε συμβολίζοντας  μέσα από τον ρόλο της όλους εκείνους που σηκώνουν τον σταυρό που δεν αξίζουν. αλλά ακόμα και απο μια μεταβατική κατάσταση μπορούν να ορίσουν ακόμα και μεταφυσικά την ζωή των αγαπημένων τους.
Παιδική κακοποίηση, σύγχρονα σκλαβοπάζαρα, πορνεία. Πλουτισμός απο την εμπορία σωμάτων και ψυχών, Ρατσισμός. Το κακό πρόσωπο της ζωής, Απέναντι ακριβώς το καλό πρόσωπο της ζωής φανερώνει με τρόπο εμφατικό μέσα από την καταπληκτική διαχείρισης των γεγονότων από την συγγραφέα το μεγαλείο της προσφοράς και της δοτικότητας. Η αξία να του να βοηθήσεις κάποιον που έχει την ανάγκη σου, ξεχνώντας το χρώμα του και την καταγωγή του. Η σημασία του να υιοθετήσεις ένα παιδί και να το μεγαλώσεις σαν να είναι δικό σου. Η δύναμη της φιλίας, η δύναμη της συγνώμης και η αξία της συγχώρεσης.

Αυτό το βιβλίο εκπλήσει σε κάθε γύρισμα της σελίδας του. Φανερώνει την δύναμη της αγάπης. Της πίστης που δοκιμάζεται, αλλά δεν χάνεται. Απο την μια πλευρά είναι γεμάτο απο την παιδική αθωότητα και απο την άλλη πλευρά απο την υποκρισία και την εκμετάλλευση. Γιατί καλώς ή καλώς αυτά είναι τα δυο συστατικά της ζωής. Κακός ή καλός κανείς δεν γεννιέται, αλλά γίνεται στην πορεία,

Ευλογημένο ψέμα τελικά ;Η μοναδική λύση; ή μια μονοδιάστατη εγωιστική επιλογή; Το σίγουρο είναι ένα: Μέσα από την μαγική της πένα η Μαρία Παπαδάκη μας αποδεικνύει πως η ίδια η ζωή σε συνεργασία με τις ανθρώπινες πράξεις δίνουν το έναυσμα για το πιο διδακτικό απόσταγμα της ίδιας της ανθρώπινης φύσης της φθαρτής,  της αλαζονικής, αλλά και της αλληλέγγυας όψης. Της φιλάνθρωπης οπτικής.. Αυτής που ξέρει να συγχωρεί και να λυτρώνει αληθινά και εξαγνιστικά.

Ένα κείμενο που κρύβει πολλές εκπλήξεις, ανατροπές και εκτροπές. Εναλλακτικές συμπεριφορές και αναπάντεχες παρεμβολές φυσικές και μεταφυσικές.
Μέσα από τα έντονα σκαμπανεβάσματα. Θέτει διλήμματα και ξεμπροστιάζει συμπεριφορές. Η θεία δίκη σε πρώτο πλάνο παντού. Κοινωνικά ζητήματα έντονα και μια γραφή που σε πάει χωρίς να το καταλάβεις σε έναν άλλο προορισμό εντελώς διαφορετικό απο αυτόν που είχες φανταστεί και στην πλοκή, και στον τελικό απολογισμό των συναισθημάτων σου.

Ένα Κοινωνικό μυθιστόρημα που πρέπει να το αναζητήσετε, γιατί πολύ απλά θα το λατρέψετε.


Το Βιβλίο κυκλοφορεί απο τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΩΚΕΑΝΟΣ


Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να καταφ

Η Κριτική μου για το " Αμαλία " Σπύρος Πετρουλάκης

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Η Αμαλία είναι το τέταρτο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη που διαβάζω. Ένα Βιβλίο εντελώς διαφορετικό απο τα προηγούμενα του. Τόσο στον ρυθμό, όσο και στην εξέλιξη του. Ένα Βιβλίο με δυνατές εικόνες που κάνουν επίθεση στο μυαλό. Με σκηνές σαν μέταλλο σκληρές. Που γεμίζουν με ένταση την καρδιά του Αναγνώστη. Αλλά και εύπλαστες που χαλαρώνουν όταν το μυαλό και η ψυχή του δεν αντέχει άλλο. Η Ιστορία εναλλάσσετε ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα. Με σωστές και ισορροπημένες τοποθετήσεις που εντείνουν την αγωνία και ανεβάζουν κατακόρυφα το μυστήριο. 35 Χρόνια πριν σε ένα ορεινό χωριό της Κορινθίας σε μια κλειστή κοινωνία η εξαφάνιση της γιαγιάς Αμαλίας προβληματίζει αλλά και αρχίζει να βάζει σε ένα περίεργο ρυθμό εξελίξεις που κανείς δεν μπορεί να καθορίσει και να υπολογίσει την πορεία τους. Μια οικογένεια που ζει μέσα σε ένα κλίμα που το τρέφει η δειλία και η βία. Ένα χάρισμα δοσμένο σαν βαριά κληρονομία. Ένας φθόνος που πηγάζει από σκοτεινά και απροσδιόριστ