Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου για το ¨Η σκοτεινή πλευρά της Ψυχής " Τόνια Κυριφίδη


Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

Γονική διάσταση, Μια δυσαναπλήρωτη απώλεια. Παιδική κακοποίηση. Ψυχολογικός εξαναγκασμός και ένα σχέδιο εκδίκησης με εμμονικες προεκτάσεις. Ένας έρωτας που διχάζεται ανάμεσα στην ήρεμη δύναμη και στην θύελλα που παρασέρνει στο διάβα της κάθε σχεδιασμό. Αυθόρμητες αντιδράσεις και αληθινά γνήσιες κινήσεις που είτε αλλάζουν τις αρχικές προθέσεις είτε φανερώνουν τα αληθινά συναισθήματα των ηρώων που φαντάζουν κάποιες στιγμές σκοτεινά και αδιευκρίνιστα. Αυτά και άλλα πολλά κρύβονται στις σελίδες του πρώτου μυθιστορήματος της Τόνιας Κυριφίδη.

Ποτέ δεν μου άρεσε να βάζω ταμπέλες στα βιβλία και να τα κατατάσσω σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Μπορεί η βάση της θεματολογίας τους να έχει κάποια συγκεκριμένη κατεύθυνση, όμως ποτέ ένας συγγραφέας δεν μπορεί να περιοριστεί σε συγκεκριμένα καλούπια που θα ελαχιστοποιήσουν τα περιθώρια της έμπνευσης του. Έτσι λοιπόν παρόλο που αυτό το βιβλίο έχει τοποθετηθεί στην αισθηματική λογοτεχνία. Οι προεκτάσεις του, τα νοήματα του, τα μηνύματα του και το υποδόριο υπόβαθρο του έχουν έναν έντονο κοινωνικό χαρακτήρα και μια ιδιαίτερη ψυχαναλυτική χροιά. 

Η υπόθεση εκτυλίσσεται στο Λονδίνο με διακριτικές περιγραφές αλλά και με ένα εξαιρετικό τρόπο που σε βάζει μέσα στην χαρακτηριστική Λονδρέζικη ατμόσφαιρα. Κεντρική ηρωίδα η Έμιλυ Άντερσον, Αριστούχος του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον στα ναυτιλιακά. Μπαίνει με ορμή στην επαγγελματική αρένα. Εκεί όπου το παιχνίδι έχει τους δικούς του κανόνες αξιολόγησης. Θα δουλέψει με ορμή ,με δύναμη και θέληση. Με αποφασιστικότητα και ακάματη ενέργεια. Όμως τίποτα δεν είναι τυχαίο και τίποτα δεν έγινε χωρίς σκοπό.

Μια εικονικά τυχαία πρόσληψη στην συγκεκριμένη εταιρεία αποτελεί μέρος ενός καλοσχεδιασμενου σχεδίου εκδίκησης, που για την Έμιλυ αποτελεί τον μοναδικό σκοπό της ζωής της. Με φλας μπακ στο παρελθόν της νεαρής κοπέλας μπαίνουμε σε έναν κόσμο αντίθετο και εντελώς διαφορετικό από τον κοσμοπολίτικο και γεμάτο χλιδή κόσμο του παρόντος, Μεταφερόμαστε σταδιακά σε έναν κόσμο που την κράτησε κλεισμένη μέσα στην απώλεια του αγαπημένου της πατέρα, στην αδιαφορία της αχαρακτήριστης μητέρας της, στον βιασμό της ψυχής και του κορμιού της από έναν άθλιο άντρα. 
Η δυναμική, ψυχρή και αγέρωχη Έμιλυ Άντερσον του σήμερα πριν κάποια χρόνια ήταν ένα φοβισμένο κορίτσι έρμαιο της αδιαφορίας, της βίας και της εγκατάλειψης. Η σκιαγράφηση του χαρακτήρα της που φωτίζεται έντονα ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα. Τα αντιφατικά χαρακτηριστικά της, οι έντονα διαφορετικές αντιδράσεις της. Η απότομη εναλλαγή της ανάμεσα στις δυο προσωπικότητες της. Πότε αδίστακτη και πότε εύθραυστη. Πότε μετέωρη ανάμεσα στην εκδίκηση ή στην διεκδίκηση μιας άλλης ήρεμης ζωής. Και πότε χαμένη στις επικίνδυνες κινήσεις της που βάζουν σε κίνδυνο ζωές αθώων ανθρώπων.  

Η θέση της στην εταιρεία εδραιώνεται με φρενήρεις ρυθμούς, Η εργατικότητα της και η αποτελεσματικότητα της θα την φέρουν πολύ κοντά στον Πρόεδρο της εταιρείας Έρικ Στιούαρτ. Τον βασικό της στόχο. Εκείνος δυναμικός στις επιχειρήσεις, αλλά εντελώς άπειρος στις ανθρώπινες σχέσεις. Χήρος απο καιρό μεγαλώνει ένα κορίτσι σε μια ηλικία λίγο πριν την ενηλικίωση του. Παράλληλα μέσα στην εταιρεία η Έμιλυ γνωρίζει και τον ετεροθαλή αδερφό του Έρικ, τον Ήθαν. Έναν άντρα δυναμικό και σίγουρο για τις κατακτήσεις του στο άλλο φύλο. Έτσι λοιπόν εκείνη θα βρεθεί ανάμεσα σε δυο άντρες που θα προσπαθήσουν να την διεκδικήσουν ο καθένας με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. 

Και τί γίνεται πάντα όταν σε ένα σχέδιο εκδίκησης μπαίνει στην μέση ο έρωτας και πόσο μάλλον όταν ο έρωτας έρχεται από δυο πλευρές;  Αλυσιδωτές αντιδράσεις, αντιφατικές και σπασμωδικές κινήσεις. Τα συναισθήματα που διαβρώνονται στην δυναμική της εκδίκησης και αλλοιώνονται στην γλύκα του πρωτόγνωρου έρωτα που διχάζεται και μοιράζεται. Οι τύψεις και οι αναστολές, Η εμμονή και η ανασύνθεση των καταστροφικών σχεδίων.Η Αναδίπλωση και οι μοιραία επικίνδυνες ανατροπές που αλλάζουν την ροή των γεγονότων. Οι ανθρώπινες σχέσεις, Η γνωριμία, η επαφή, η κατανόηση, Το διάβασμα της ψυχής του άλλου, βγάζουν προς τα έξω τον αληθινό και πραγματικό χαρακτήρα του καθένα. 


Μου άρεσε πάρα πολύ η εμβάθυνση των χαρακτήρων που δεν γίνεται με τις έντονες περιγραφές ή με συγκεκριμένους τρόπους. Γίνεται μέσα απο τις ίδιες τις πράξεις των ηρώων. Μέσα από την κριτική που μπορεί να ασκήσει ο κάθε αναγνώστης επάνω στις πράξεις αυτές.  Οι τραυματικές εμπειρίες της Έμιλυ στην παιδική και εφηβική της ηλικία την έχουν κάνει σκληρή και απόμακρη, Οι οδυνηρές μνήμες της σεξουαλικής κακοποίησης έχουν αφήσει ισχυρά κατάλοιπα που μπλοκάρουν το συναίσθημα και την επαφή με το άλλο φύλλο. Μέχρι την στιγμή που εκείνη θα δει την άλλη όψη της ανθρώπινης προσέγγισης. Η εμμονή της και η προσήλωση της σε μια εκδίκηση. Η δικαίωση της για τον άδικο χαμό του πατέρα της και τα κλεμμένα χρόνια της θα μπουν σε μια τροχιά σύγκρουσης με τα πρωτόγνωρα ισχυρά πάθη της και τα καλά κρυμμένα ένστικτα της. Θα διχαστούν και θα επαναπροσδιοριστούν μέσα από την διαφοροποιημένη σχέση που θα αποκτήσει με τους δυο άντρες που θα εισβάλουν στην ζωή της, Ο ένας δυναμικά και ο άλλος σιγά σιγά και αθόρυβα. Η Μοναξιά σπάει και μοιράζεται. Όλη της η κοσμοθεωρεία της κλονίζεται και επαναπρογραμμματίζεται.
Η Έμιλυ μέσα από αυτή την περίεργη και περίπλοκη σχέση δεν θα είναι ξανά η ίδια γυναίκα. Θα διεκδικήσει ένα διαφορετικό και αλλιώτικο μερίδιο στα τόσα χρόνια που έχει χάσει. Εγωιστικά μπορεί. Μονόπλευρα και μονοδιάστατα ίσως. Όμως η εκδίκηση της έχει και μια άλλη καινούργια όψη που φιλτράρεται μέσα από την στερημένη της όλα αυτά τα χρόνια ερωτική ζωή. 
Οι εναλλαγές στο σκηνικό των αντιδράσεων και των εξελίξεων έχουν εξίσου ένα δικό τους μοναδικό χαρακτηριστικό. Το βάρος των συναισθημάτων και της έντονης αμφισβήτησης των πράξεων στο σύνολο τους μετατίθεται εναλλάξ στους πρωταγωνιστές. Μεταβιβάζεται και ταυτοποιείται ανάλογα με τα βιώματα και τον ως τώρα τρόπο ζωής τους. Όλοι οι ήρωες, είναι εγκλωβισμένοι στα ως τώρα βιώματα τους. Και αρνούνται να προσεγγίσουν σωστά τα νέα δεδομένα της ζωής τους. Να αποδεχτούν την δύναμη των συναισθημάτων τους. Ζουν μέσα στην γνώση ή στην άγνοια τους και περιμένουν την επόμενη κίνηση να έρθει νομοτελειακά για να δώσει λύση στα αδιέξοδα τους.  

Πολύ καλές οι αντιπαραβολές του παρελθόντος και του παρόντος, Οι αντιπαραβολές στις σχέσεις οικογενειακής αγάπης και στις εξοργιστικά βίαιες και αδιάφορες στάσεις γονιών απέναντι στα παιδιά τους. Πόσο σωστά και μελετημένα φέρεται ο Έρικ στην κόρη του; Παρ όλες τις διαφορές τους. Τις αντιθέσεις που προκύπτουν πάντα στην σχέση γονέα και παιδιού εκείνος είναι προσιτός και οικείος. Ακούει και αφουγκράζεται τις ανάγκες και τα θέλω του παιδιού του. Νιώθει τύψεις για τις ώρες που είναι αναγκασμένος να ξοδεύει στην απαιτητική του εργασία, Ώρες που τις στερεί απο το παιδί του. Διστάζει να βάλει μια άλλη γυναίκα στην ζωή του έχοντας θέσει σαν προτεραιότητα μοναδική την κόρη του. Αντίθετα η Έμιλυ που έχει χάσει και εκείνη τον πατέρα της σε μια επίσης δύσκολη ηλικία, η αντιμετώπιση απο την μητέρα της είναι στο εντελώς αντίθετο άκρο. Είναι σαν να μην υπάρχει για εκείνη. Βάζει στις ζωές τους αστόχαστα έναν άντρα που θα γίνει ο εφιάλτης της κόρης της. Δεν την άκουσε ποτέ, δεν την πλησίασε σε καμία στιγμή για να νιώσει το μαρτύριο της. Είναι αμέτοχη και αποστασιοποιημένη απο την ζωή του ίδιου της του παιδιού βάζοντας πάνω από όλα τις δικές ανάγκες. 

Το ερωτικό στοιχείο είναι εμφανές. Οι ερωτικές σκηνές άκρως περιγραφικές, όμως όλη η ερωτογενής ατμόσφαιρα συμβάλει στο να αναδείξει την τρυφερότητα της έλξης, την οικειοθελή συμμετοχή σε μια ερωτική σχέση. Την αγάπη και την κατανόηση. Την απόλυτη αποδοχή του συναισθηματικού βάρους που κουβαλάει ο κάθε πρωταγωνιστής. Και με αυτόν τον τρόπο να δείξει πως αυτή η γυναίκα που δέχτηκε την βία και την καταπάτηση της προσωπικότητας της, μεταλλάσσεται και πλάθεται εκ νέου απο τον αληθινό έρωτα που την προσεγγίζει για πρώτη φορά έστω και αν αυτός διχάζεται ανάμεσα σε δυο πρόσωπα. Όμως και η εκείνη βγάζει δυο διαφορετικά πρόσωπα. Πότε σκληρότητα και πότε ευαισθησία. Πότε ενδιαφέρον και πότε αδιαφορία. Αρνείται να πάρει αποφάσεις γιατί στην ουσία χρειάζεται στην ζωή της και τα δυο αυτά συστατικά της πρωτόγνωρης αυτής διπολικής έλξης. 
Η Τόνια Κυριφίδη σε αυτό το πρώτο εγχείρημα συγγραφής, μας παραδίδει ένα μυθιστόρημα χορταστικό, γεμάτο, αληθινό και γλαφυρό. Με χαρακτήρες που ξεπηδούν από έναν κόσμο ρομαντικό, αλλά και σκληρό. Με πολλά μηνύματα και πολλές διαφοροποιήσεις στην τελική εξέλιξη της ιστορίας. Αφήνει στον αναγνώστη μια γλικόπικρη γεύση. Δίνει έρισμα για πολλά ενδεχόμενα σε μια τελευταία έξαρση της φαντασίας του και τον αφήνει σε μια διφορούμενη αναμονή ώστε να σκεφτεί και να λογαριάσει τις δυο όψεις που μπορεί να έχει τελικά η ζωή.

Το βιβλίο εν τέλει έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που τραβούν και ερεθίζουν τον αναγνώστη, Ίντριγκες, σχέδια εκδίκησης, έντονο ερωτικό στοιχείο. Ανταγωνισμό και ανατροπές. Διαφορετικά αληθινούς χαρακτήρες που δημιουργούν ξεχωριστά συναισθήματα. Ένα βιβλίο που είχε όλα εκείνα τα συστατικά που μπορούν να κάνουν έναν αναγνώστη να περάσει και καλά και ταυτόχρονα να σκεφτεί και να δεί διαφορετικά κάποια πράγματα που τα είχε λογαριάσει αλλιώς στην αρχή ή στην εξέλιξη της ιστορίας.




Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να καταφ

Η Κριτική μου "Λέγε με Ισμαήλ" Τέσυ Μπαϊλα Εκδόσεις Ψυχογιός - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

  Η Τέσυ Μπάϊλα είναι μια συγγραφέας που ακολουθώ από την πρώτη στιγμή που διάβασα δικό της βιβλίο. Έχει έναν δικό της προσωπικό στίγμα στην λογοτεχνία και ένα ιδιαίτερο τρόπο να σε κάνει να κατανοείς και τα ανθρώπινα συναισθήματα, αλλά κυρίως τις ανθρώπινες πράξεις φτάνοντας κατευθείαν στις αιτίες οι οποίες και τις κατευθύνουν, αλλά και μπορούν να τις αλλάξουν. Το μυθιστόρημα κινείται χρονικά ανάμεσα στα γεγονότα του 1955 στα Σεπτεμβριανά και στην απέλαση την Ελλήνων υπηκόων το 1964. Η Κωνσταντινούπολη γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει και ανακατεύει αρμονικά συναισθήματα, βιώματα και συνήθειες και παράλληλα γίνεται το μήλο της έριδας για μίση, για αντιπαλότητες και διεκδικήσεις που γεννά η ανθρώπινη απληστία, και τα πολιτικά συμφέροντα.  Τόπος εξέλιξης της ιστορίας μια γειτονιά στο Πέρα, που κινούνται και πρωταγωνιστούν χαρακτήρες που μένουν ανεξίτηλα χαραγμένοι στο μυαλό του αναγνώστη γιατί ο καθένας από αυτούς κουβαλά την δικιά του ξεχωριστή ιστορία. Ο Ισμαήλ ο Tούρκος καφετζή