Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου για το Αβερτοσιά Τίνα Κουρκουμέλη

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

Η Κηδεία του καθηγητή Δουκάτου σηματοδοτεί την επιστροφή της Άρτεμις στο νησί της, ύστερα απο την απουσία αρκετών χρόνων στο εξωτερικό. Το τηλεφώνημα της Θάλειας θα την ταράξει και θα την φέρει μπροστά σε έναν ανεξήγητο φόβο. " Άρτεμη, είμαι και εγώ εδώ και θα ήθελα να σε δω". Τα λόγια σταράτα, αποφασιστικά, απαιτητικά. H ενδεχόμενη συνάντηση της Άρτεμης με την Θάλεια, την παιδική της φίλη βάζει σε κίνδυνο την ηρεμία της και την τακτοποιημένη της ζωή. Επαναφέρει στην μνήμη της την Ελληνική ζωή που την είχε γαλουχήσει και την είχε φέρει κοντά στην εποχή που την ανάγκασε να εγκαταλείψει την χώρα της σχεδόν για 40 χρόνια.

Οι μνήμες ξεκινούν΄έντονες και νοσταλγικές. Με έναν ιδιόμορφο χαρακτήρα που βγάζει μια έντονη επιθυμία. Μια επιθυμία που έχει την δύναμη να ξαναγράψει την μνήμη και να δει αλλιώς κάποια γεγονότα. Πιο ουσιαστικά, πιο χρήσιμα και πιο ώριμα. Με το πάλεμα των αναμνήσεων στο μυαλό και την αντάρα των συναισθημάτων στην καρδιά παρατηρούμε την ανασύνθεση μιας ιστορίας και την αποκατάσταση μιας σχέσης που έχει μείνει μέσα στην σκοτεινιά και την αμφιβολία για πολλά χρόνια.

Χρονολογικά το βιβλίο ξεκινάει την εξιστόρηση των γεγονότων αμέσως μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1953 στην Κεφαλονιά. Με αποκλειστικό φόντο την αφήγηση της Άρτεμις παρακολουθούμε το ξετύλιγμα της υπόθεσης που ακολουθεί μια δικιά του μορφή ροής επάνω σε γεγονότα που σημάδεψαν την ίδια, την οικογένεια της, το νησί της και την ίδια την χώρα στο πέρασμα του χρόνου. Ένας ανηφορικός δρόμος από την απειρία στην εμπειρία. Από τα παιδικά και εφηβικά χρόνια μέχρι την ενηλικίωση και την αναγκαστική φυγή. Από το απλό συναίσθημα στον έρωτα και από την επανάσταση και την πολιτική δράση σε μια στάση ζωής που θα την ακολουθεί για πολλά χρόνια. Νοερά, σταδιακά, αποσπασματικά μας παρουσιάζεται η φαινομενικά ανταγωνιστική σχέση της Άρτεμης με την Θάλεια. Η παρουσία της Θάλειας στην εξιστόρηση των γεγονότων είναι ισχνή αλλά παράλληλα έντονη. Αποτελεί στην ουσία τον άλλο εαυτό της Άρτεμης που παρουσιάζεται κάθε φορά αλλάζοντας ρόλους. Πότε παρουσιάζεται σαν θύμα και πότε σαν σωτήρας. Πότε σαν καταστροφή και όλεθρος. Η Θάλεια αθόρυβα και ανυποψίαστα είναι ο καταλύτης της. Ο αποδιοπομπαίος τράγος της και ο από μηχανής Θεός της. Είναι η άγνωστη φωνή που την κρίνει, που την φέρνει στα όρια της αυτογνωσίας της. Που την δικάζει, την καταδικάζει και την αθωώνει.

Το βιβλίο είναι γεμάτο από εκλεπτυσμένες εικόνες που περιγράφουν άμεσα τον τόπο, τις παραδόσεις, την ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία της Επτανήσου. Την μοναδική φινέτσα και το ιδιαίτερο ταμπεραμέντου μιας περιοχής της Ελλάδας που είχε εντελώς άλλες επιρροές από το υπόλοιπο κομμάτι της. Και σε αυτό τον τομέα η συγγραφέας έχει κάνει μια εξαιρετική δουλειά παρουσιάζοντας μια απίθανη ηθογραφία που μαγνητίζει συστήνοντας μας πολλές από τις γνωστές και άγνωστες συνήθειες της Επτανησιακής κουλτούρας.

Ο λόγος έχει μια εκρηκτικότητα μοναδική που αποκαλύπτει ταυτόχρονα την καταπίεση και την ελευθερία. Τα απωθημένα και τα δυσαναπλήρωτα όνειρα. Τις αληθινές εξάρσεις της ψυχής και την εξέγερση μπροστά σε κάθε αδικία ή περιορισμό. Η αφήγηση ακολουθεί έναν δικό της χειμαρρώδη ρυθμό. Με μια μοναδική εκφραστικότητα και μια ιδιότυπη πειστικότητα. Η κεντρική ηρωίδα με έναν αέρα ελευθερίας θέτει σε αμφισβήτηση αξιώματα και δογματικές αρχές θέτοντας τους κανόνες της δικιάς της ζωής.                                                                     

Οι χαρακτήρες έντονοι και αυθεντικοί κραυγάζουν με μια δύναμη ξεχωριστή την ανάγκη τους να ξεφύγουν είτε από τα στερεότυπα της εποχής και της κλειστής κοινωνίας. Είτε από το πολιτικό κατεστημένο, είτε από την ηθική καταπίεση. Είτε από τα ψεγάδια του ίδιου τους του εαυτού που εγωιστικά καθορίζει πολλές φορές τις πράξεις και τις κινήσεις.


Ένα ιδιαίτερο βιβλίο που έχει πολλά πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα που καυτηριάζει. Χωρίς αυτά τα γεγονότα να κουράζουν και να πνίγουν τον αναγνώστη, Είναι πραγματικά από τα ελάχιστα βιβλία που στην ουσία τα γεγονότα είναι αόρατα, αλλά υπαρκτά. Επηρεάζουν τις ζωές των ηρώων, χαράζοντας την ζωή τους, αλλά παράλληλα αυτά τα γεγονότα δεν επιβαρύνουν την ψυχολογία του αναγνώστη με περιγραφές και αναλύσεις. Ειλικρινά με μια και μόνο λέξη ή πρόταση φαίνεται η περιεκτικότητα και των γεγονότων και η επίδραση τους επάνω στα πρόσωπα της ιστορίας. Χτυπάει κατευθείαν στο κέντρο των πράξεων, των σκέψεων και των συναισθημάτων. Με λογοτεχνικές αναφορές. Με συμβολικούς χαρακτηρισμούς. Με την τέχνη και την επιρροή της σε σημαντικά σημεία της υπόθεσης. Με την μουσική, με την ποίηση, με την παράδοση. Με την Ιστορία και την Πολιτική σε παράλληλο πλάνο.  Με ισχυρές αναφορές στην Παιδεία και το αυστηρό και απόλυτο εκπαιδευτικό σύστημα της εποχής που οδηγούσε πολλούς απο τους μαθητές στον εξευτελισμό και στην τρέλα.  Με παρατηρήσεις που δίνουν μεγάλη έμφαση στο πως δέχτηκαν οι Επτανήσιοι την Ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Την αμφισβήτηση της Ένωσης που στηρίζονταν στις εντελώς διαφορετικές επιρροές και στην διαφορετική ιδιοσυγκρασία των κατοίκων με το υπόλοιπο κομμάτι της Ελλάδας.

Γυναικεία χειραφέτηση, ελευθερία του πνεύματος και της σκέψης. Κατάρριψη των κοινωνικών συμβάσεων και των προκαταλήψεων. Ζωή και Θάνατος. Φθορά του σώματος και της ψυχής και αφθαρσία του αδούλωτου πνεύματος. Συγχώρεση και αποδοχή του παρελθόντος. Αναγνώριση των λαθών και των άκαιρων και σκληρών εγωισμών, Αναθεώρηση των σχέσεων και κατανόηση των βαθύτερων ενστίκτων της ανθρώπινης ψυχής.

Ένα βιβλίο σταθμός για την ελεύθερη βούληση στην κοινωνία, στην θρησκεία, στον έρωτα, στην επιστήμη. Ένα βιβλίο που ελίσσεται ανάμεσα στις καθορισμένες συμβάσεις και στην προσωπική και ατομική σφραγίδα της κάθε προσωπικότητας. Που μπορεί να προσποιηθεί μια προσωρινή υποταγή ή να βροντοφωνάζει άμεσα την αλήθεια της, αποδεικνύοντας την δύναμη της σκέψης του μυαλού και την ανάγκη της αυτοδιάθεσης του κάθε χαρακτήρα.

Μια πορεία αυτογνωσίας και ώριμης ανάγνωσης του παρελθόντος. Που θα το δει η κεντρική ηρωίδα και θα το αναλύσει με άλλον τρόπο. Θα παλέψει να αγαπήσει αυτό το παρελθόν, να συμβιβαστεί με την ζωή της. Να κατανοήσει τα όσα την έκαναν να αμφιβάλει. Και να αγαπήσει και να συγχωρήσει το πιο γλυκό κομμάτι της νιότης της.

Κρατήστε και αναζητήστε τους συμβολισμούς στο ποίημα του Σίλερ. Στον πίνακα  " Ο Βιβλιοφάγος " του Καρλ Σπίτσμπεργκ και τους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Διονυσίου Σολωμού.  Ταιριάζτε και δείτε τα σημάδια που υπάρχουν στην αρχή και το τέλος. Το βιβλίο ξεκινά και τελειώνει με τον ίδιο ακριβώς τρόπο σε έναν απόλυτο κύκλο της ίδιας της ζωής.

Θα διαπιστώσετε τελικά πως έχετε να κάνετε με ένα βιβλίο που πρέπει να έχεις κλειδιά και Αντικλείδια για να ξεκλειδώσεις τα βαθιά νοήματα και τους συμβολισμούς του. Ανακαλύψτε το και πραγματικά θα εκπλαγείτε. Για μένα αποτελεί βιβλίο έκπληξη......

Το Βιβλίο κυκλοφορεί από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ

Αβερτοσιά σημαίνει ελευθερία
Η Άρτεµη και η Θάλεια µεγαλώνουν µαζί στην Κεφαλονιά µετά τον σεισµό του 1953, αλλά η υποτακτική φύση της Θάλειας συγκρούεται µε την επαναστατική σκέψη της Άρτεµης και κάποια στιγµή οι δυο φίλες χωρίζουν.
Οι περιορισµοί της κλειστής κοινωνίας, ένας µεγάλος έρωτας και ανοµολόγητα µυστικά οδηγούν την ανήσυχη Άρτεµη σε φυγή. Η επιστροφή της Άρτεµης στην Κεφαλονιά µετά από δεκαετίες, για την κηδεία του καθηγητή, θα είναι καθοριστική…
Μια ιστορία υποταγής, επανάστασης και γυναικείας χειραφέτησης στη δεκαετία του ’60.



Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να καταφ

Η Κριτική μου για το " Αμαλία " Σπύρος Πετρουλάκης

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Η Αμαλία είναι το τέταρτο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη που διαβάζω. Ένα Βιβλίο εντελώς διαφορετικό απο τα προηγούμενα του. Τόσο στον ρυθμό, όσο και στην εξέλιξη του. Ένα Βιβλίο με δυνατές εικόνες που κάνουν επίθεση στο μυαλό. Με σκηνές σαν μέταλλο σκληρές. Που γεμίζουν με ένταση την καρδιά του Αναγνώστη. Αλλά και εύπλαστες που χαλαρώνουν όταν το μυαλό και η ψυχή του δεν αντέχει άλλο. Η Ιστορία εναλλάσσετε ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα. Με σωστές και ισορροπημένες τοποθετήσεις που εντείνουν την αγωνία και ανεβάζουν κατακόρυφα το μυστήριο. 35 Χρόνια πριν σε ένα ορεινό χωριό της Κορινθίας σε μια κλειστή κοινωνία η εξαφάνιση της γιαγιάς Αμαλίας προβληματίζει αλλά και αρχίζει να βάζει σε ένα περίεργο ρυθμό εξελίξεις που κανείς δεν μπορεί να καθορίσει και να υπολογίσει την πορεία τους. Μια οικογένεια που ζει μέσα σε ένα κλίμα που το τρέφει η δειλία και η βία. Ένα χάρισμα δοσμένο σαν βαριά κληρονομία. Ένας φθόνος που πηγάζει από σκοτεινά και απροσδιόριστ