Η Κριτική μου για το "Η Παναγιά της Φωτιάς " Σπύρος Πετρουλάκης

   Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

   Πέρυσι ο Σπύρος Πετρουλάκης με την Εξομολόγηση του κατάφερε να κάνει την έκπληξη και το Βιβλίο του να βρεθεί στις Κορυφαίες επιλογές του Αναγνωστικού κοινού. Φέτος μας εκπλήσσει ακόμα μια φορά.  Μας προσφέρει ένα βιβλίο που έρχεται να προσθέσει μια άλλη αίγλη και μια άλλη σημασία στα γεγονότα που ζήσαμε στην εξομολόγηση. Η Παναγιά της Φωτιάς δεν αποτελεί την συνέχεια της εξομολόγησης, αλλά ένα αναπόσπαστο κομμάτι της, που έρχεται να συμπληρώσει, να φωτίσει και να ανατρέψει σημεία της ζωής των δευτεραγωνιστών της Εξομολόγησης. Στην Εξομολόγηση μέσα απο την αποκαλυπτική ιστορία της Ελένης γνωρίσαμε αγαπήσαμε  και μισήσαμε κάποιους δευτερεύοντες χαρακτήρες που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ζωής της και στις αποφάσεις της, Η ανάγκη του συγγραφέα να παρουσιάσει την προσωπικότητα της Ελένης σε όλες τις εκφάνσεις της περιόρισε την ανάδειξη της προσωπικότητας και της επιρροής αυτών των δεύτερων ρόλων. Η ωριμότητα όμως του Σπύρου Πετρουλάκη  να αφουγκράζεται την ανάγκη του αναγνωστικού κοινού μας έδωσε αυτό το βιβλίο που ολοκληρώνει και σφραγίζει μια δυνατή ιστορία, με έναν συγκινητικό και έντονα φορτισμένο επίλογο. Με ένα φινάλε που αποδίδει τα γεγονότα στην ολοκληρωμένη διάσταση τους.
   Στην Παναγιά της Φωτιάς λοιπόν τον Κυρίαρχο ρόλο τον έχουν όλα εκείνα τα πρόσωπα που στιγμάτισαν και καθοδήγησαν τα γεγονότα της πλοκής της εξομολόγησης. Με τρόπο διεισδυτικό και ποιητικό η ενσάρκωση των ηρώων  γεμίζει τα άγνωστα γεγονότα. Δίνει έμφαση στις άγνωστες πτυχές της ιστορίας και εξηγεί τις δύσκολες αποφάσεις. Πιάνει την υπόθεση απο την αντίστροφη πορεία της και γυρίζει το νόμισμα απο την αντίθετη όψη του. Η Παναγια της Φωτιάς διατηρώντας την αυτόνομη πορεία της ανασυνθέτει και προσθέτει. Φωτίζει και ξεκαθαρίζει τα γεγονότα που έμειναν μισά ή σκοτεινά μέσα μας. Συμπληρώνει όλα εκείνα τα κενά που έμειναν στο μυαλό μας δίχως κάποια απάντηση. Ο Μανούσος, ο Οσμάν, η Αμπασέ, Η Ντιλέκ και ο Κωνσταντής αναπληρώνουν με την δυναμική παρουσία τους όλες τις χαραμάδες. Γεμίζουν  όλα τα κενά της ψυχής και αποδίδουν δικαιοσύνη. Για μένα ο ρόλος έκπληξη είναι ο Γιώργος ο οδηγός, φίλος και φύλακας του Πατέρα Θεόφιλου και η ιστορία του απο μόνη της δίνει στο βιβλίο μια πορεία που κανείς δεν είχε υπολογίσει.
   Ο ηρωισμός, η πίστη, η αφοσίωση, η περηφάνια σε ιδεώδη ιερά. Σε έναν όρκο, σε μια αξία, σε μια υπόσχεση, σε ένα τάμα. Η προδοσία, η τιμωρία, η εξιλέωση, η απόδοση δικαιοσύνης αποτυπώνονται με ηχηρό και παραδειγματικό τρόπο, στα λόγια και στις πράξεις αυτών που ανέλαβαν να αποδώσουν στιγμές μιας ξεχωριστής ιστορίας που θα μείνει μέσα μας για πάντα. Όχι για τον πόνο που κουβαλάει όσο για την αυτοθυσία και την πίστη σε ιδέες αδιαπραγμάτευτες. Μέσα απο τις φλόγες που τυλίγουν το εικόνισμα της Παναγιάς ξεπετάγεται η ελπίδα, αναζωπυρώνεται η αυτοθυσία. Χάνεται το συναίσθημα της επιβίωσης και δοξάζετε το αίσθημα της βαθιάς πίστης!  Συμβολισμοί που αχνοφαίνονται, αξίες που διαιωνίζονται ως την τελευταία πνοή και εισρέουν με ορμή στην ψυχή διακαιώνοντας απο κάθε άποψη την ύπαρξη αυτού του βιβλίου.
   Η Παναγιά της Φωτιάς δεν ξεχρεώνει απλά και μόνο τα κενά που άφησε η εξομολόγηση. Δεν υπάρχει απλά και μόνο για να εξαργυρώσει όσα περισσότερα μπορεί απο την επιτυχία, ενός βιβλίου που ξεχώρισε. Υπάρχει γιατί υφίστανται όλες αυτές οι μικρές λεπτομέρειες που μπορούν να κάνουν  την διαφορά σε ένα βιβλίο και στην ιστορία που διαμορφώνει! Ο τρόπος γραφής και η ροή του λόγου ενός συγγραφέα έχει την δύναμη να οδηγήσει έναν αναγνώστη στην σωστή και αυθεντική πορεία! Αυτήν που ποτέ δεν περίμενε και αυτή που θα χαράξει μια βαθιά και αδιόρατη αλήθεια. Την αλήθεια που αλλάζει τα δεδομένα και προσθέτει μια άλλη αξία στις προθέσεις και στις κατευθύνσεις των ανθρώπινων διαθέσεων. Αυτό το βιβλίο δεν αποτελεί μια διλογία όπως πολλοί πιστεύατε,αλλά μια παράλληλη ιστορία που ο κάθε αναγνώστης έχει την ευκαιρία να δώσει και να αναδείξει εκείνη την αλήθεια που δίνει στα όνειρα του την μεγαλύτερη αξία.


**** Θα πρότεινα να διαβάσετε πρώτα την Εξομολόγηση και μετά την Παναγιά της Φωτιάς. Αν και μπορεί κάποιος να τα διαβάσει παράλληλα θεωρώ πως η δύναμη των συναισθημάτων θα αποκτήσουν μεγαλύτερη αξία αν αυτά τα  βιβλία τα διαβάσετε με την σωστή ροή τους, με την σωστή πορεία τους. Διαβάστε πρώτα την εξομολόγηση και μετά την Παναγιά της Φωτιάς και μετά ξανα την ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ θα αποκτήσετε μια εντελώς διαφορετική αντίληψη μιας και όλο το σκηνικό αποτελεί την αμφίδρομη πορεία της ίδιας και απαράλλακτης ιστορίας που φωτίζει διαφορετικά η προσθήκη των διαφορετικών προθέσεων και μιας άλλης οπτικής που ο καθένας προσεγγίζει τα γεγονότα!


 


Θεσπρωτία, 30 Οκτώβρη 1940
Οι οβίδες σφύριζαν με μανία πάνω από τα κεφάλια τους και εκείνοι, τρομοκρατημένοι, δεν ήξεραν πώς να αντιδράσουν. […]
Η Μάρω, πανιασμένη από τη φωτιά της κόλασης που ξετρύπωνε από τα μαύρα σύννεφα του ουρανού, κρατούσε σφιχτά τον Κωνσταντή στην αγκαλιά της.
Είχε κουρνιάσει σαν το πουλάκι κάτω από ένα δέντρο και προσπαθούσε να προφυλάξει τον εαυτό της και το κατατρομαγμένο παιδί.
Του χάιδευε τα μαλλιά μέσα από την κάπα του και του ψιθύριζε απαλά: «Σ’ αγαπώ, Κωνσταντή μου, σ’ αγαπώ, παιδί μου. Μη φοβάσαι».
Όμως στο μυαλό της ερχόταν και τρύπωνε ο τρόμος· ο τρόμος και η αδικία.
Σκέφτηκε ότι αυτή την ώρα η Ελένη θα είχε σηκωθεί από το κρεβάτι, πετώντας τα σκεπάσματά της. Θα έβγαινε έξω και θα αντίκριζε ένα έρημο και άδειο χωριό. «Της άξιζε!» είπε φωναχτά, δίχως να τη νοιάζει που την άκουγε το παιδί της.
Ωστόσο, μέσα της γνώριζε ότι αυτό που είχαν κάνει στη δύσμοιρη γυναίκα ισοδυναμούσε με θάνατο, ψυχικό και σωματικό.
Ήταν από τις λίγες φορές που η Μάρω επικαλούνταν τη βοήθεια του Θεού: «Θεέ μου, κάνε να μην πέσει το κακό πάνω στο κεφάλι μου.
Δεν έφταιγα μόνον εγώ» παρακάλεσε και στην προσευχή της προσπαθούσε να δικαιολογήσει τον εαυτό της – και τις πράξεις της.

Το ψηφιδωτό της Εξομολόγησης αποκαλύπτεται και καθηλώνει…