Η Κριτική μου για το "Απ' τον αέρα πιο ελαφριά" Federico Jeanmaire

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια μοναχική 93χρονη γυναίκα κλειδώνει στο μπάνιο του σπιτιού της έναν 14χρονο νεαρό όταν αυτός επιχειρεί να την κλέψει. Παγιδεύοντας τον λοιπόν στο μπάνιο, του επιβάλει να ακούσει κομμάτια της προσωπικής της ιστορίας στο πέρασμα του χρόνου. Με έναν καταιγιστικό διάλογο που στην ουσία είναι μονόλογος μιας και εμείς ακούμε μόνο την ηλικιωμένη γυναίκα να μιλάει, μαθαίνουμε την απίστευτη ιστορία της μητέρας της και κάποια σημεία της δικής της ζωής. Η υπέργηρη πρωταγωνίστριας μας, αποφασίζει να μιλήσει για την ιστορία της μητέρας της. Πόσο παράξενο είναι αυτό; Γιατί αποφασίζει να μιλήσει για την μητέρα της και δεν μιλάει για την ίδια; Όταν πέθανε η μητέρα της,εκείνη ήταν μόλις δυο χρονών. Τί αναμνήσεις μπορεί να έχει ένα παιδί τόσο μικρό; Μπορούν απλά οι αφηγήσεις να αποδώσουν την αλήθεια των γεγονότων; Ποιό κενό υπάρχει στην ψυχή της και συνδέεται με την υπόλοιπη ζωή της; Η επιλογή της να μιλήσει για την μητέρα της και όχι για την ίδια αποτελεί έναν απο τους πολλούς άλυτους γρίφους που θα παίξουν με το μυαλό και την ψυχή μας.
   Ο Αργεντινός συγγραφέας Federico Jeanmaire με έναν τρόπο μαγικό μέσα σε ένα βιβλίο μόλις 243 σελίδων καταφέρνει να πλέξει μέσα από το εξαιρετικό κείμενο του μια ιστορία που καταφέρνει να μαγέψει. Να μπερδέψει το μυαλό του αναγνώστη βάζοντας το να σκεφτεί με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Αλλά ταυτόχρονα και να αναδείξει πληθώρα στοιχείων και αξιών που διέπουν την ανθρώπινη υπόσταση. Κυρίως την ανάγκη να μιλήσεις και να μοιραστείς πράγματα που κρατάς καλά κρυμμένα μέσα σου. Να τραβήξεις την προσοχή, να προσελκύσεις το ενδιαφέρον του άλλου σε έναν κόσμο που κρύβει αδιαφορία και εγωισμό. Ανείπωτη μοναξιά και μια κραυγή απόγνωσης για συντροφιά, διδαχή, για εξωτερίκευση της ψυχής, σε μια ατμόσφαιρα που αναδίδει αγωνία και συναισθηματική φόρτιση.
   Πολλές φορές θα αναρωτηθείς είναι μονόλογος αυτό που διαβάζεις; Είναι διάλογος; Είναι κάτι καινούργιο; Ένας διαφορετικός τρόπος επικοινωνίας; Το σίγουρο είναι πως μέσα απο αυτόν τον ιδιαίτερο τρόπο που παρουσιάζεται η ιστορία το μυαλό του αναγνώστη θα μπεί σε λειτουργία για να σκεφτεί και να ξεδιαλέξει την αλήθεια απο το ψέμα. Το υπαρκτό από το ανύπαρκτο. Την Πραγματικότητα από την ψευδαίσθηση. Σε αυτό το μοναδικό βιβλίο που έχει κίνηση, όλες οι αισθήσεις μπαίνουν σε λειτουργία με έναν εκπληκτικό τρόπο. Για να βάλουν στην σειρά εικόνες και συναισθήματα. Θα περάσει απο μπροστά μας όλη η κοινωνικοπολιτική κατάσταση της Αργεντινής μέσα απο μόνο λίγες λέξεις κλειδιά. Είναι τρομακτικό το πόσο μεγάλη δύναμη έχουν οι λέξεις σε αυτό το βιβλίο. Μια λέξη μόνο και αλλάζει η διάθεση, ακονίζεται η σκέψη. Σε όλο το βιβλίο ψάχνεις πίσω από αυτές τις λέξεις να βρεις φανερές και κρυμμένες αλήθειες. Έννοιες που αλλάζουν χρώμα και υφή και σε τραβάνε σε μια ξεχωριστή πραγματικότητα γεμάτη συναισθηματική αστάθεια. Όλα τα προσχήματα μπαίνουν στην σειρά για να αναδείξουν μια δύναμη που έχει καταπιεστεί και έχει εγκλωβιστεί στα σωθικά, ψάχνοντας τρόπο να ελευθερωθεί.
   Υπομονή που δοκιμάζεται, συνήθεια που σε εγκλωβίζει σε τετριμμένες πράξεις. Καταπιεσμένα θέλω που ξετρυπώνουν απο μέσα σου και σε κάνουν να θέλεις να διεκδικήσεις με περίεργους τρόπους την ελευθερία προς το όνειρο. Θέλεις να πετάξεις με οποιοδήποτε κόστος, χάνοντας ακόμα και ότι περισσότερο αγαπάς. Η συγχώρεση έρχεται λυτρωτικά αφού πρώτα έχει δοκιμάσει απίστευτα τις αντοχές σου. μέσα απο έναν εγκλεισμό που γίνεται καταναγκασμός και εκβιασμός, σε ένα παιχνίδι εξουσίας του μυαλού γεμάτο διλήμματα.
   Ο συγγραφέας παίζει με τον χρόνο και την οπτική ουσία των πραγμάτων αλλάζοντας το μέγεθος και την ουσία τους. Διογκώνοντας ή συρρικνώνοντας την σημασία τους. Η φαντασία δεν επινοεί τελικά. Η φαντασία ολοκληρώνει, συμπληρώνει τα κενά. Τρέφει την ισχνή πραγματικότητα. Εκείνη υπέργηρη γυναίκα που έχει ελάχιστο χρόνο μπροστά της και ο νεαρός κλέφτης που ο χρόνος για αυτόν μοιάζει απεριόριστος. Μπροστά και πίσω απο την κλειστή πόρτα ενός μπάνιου θα αναμετρηθούν σε ένα περίεργο και επιβλητικό παιχνίδι του νου κάνοντας έναν παράδοξο απολογισμό ζωής που στο μυαλό φαντάζει αμφίδρομος. Είναι όμως έτσι στην πραγματικότητα;

Λίγα λόγια για το Βιβλίο απο το οπισθόφυλλο


Η υπερβολική αυτοπεποίθηση και η εφηβική απρονοησία καταδικάζουν έναν δεκατετράχρονο ληστή σε μια αναπάντεχη κάθειρξη. Η μοναχική υπέργηρη γυναίκα την οποία επιχειρεί να ληστέψει, τον κλειδώνει στο μπάνιο και στρογγυλοκάθεται μιλώντας του έξω από την πόρτα. Η τιμωρία του: να μετατραπεί στον ιδανικό (και τραγικό) ακροατή, που θ’ ακούσει θέλοντας και μη ολόκληρη την ιστορία μιας μακράς ζωής που οδεύει προς το τέλος της.

Ιλαρό και δραματικό μαζί, λαμπερό και ερεβώδες, το Απ’ τον αέρα πιο ελαφριά είναι ένα λογοτεχνικό κατόρθωμα. Ένα μυθιστόρημα που —σαν γνήσιο θρίλερ— κρατάει τον αναγνώστη σε αγωνία ώς την τελευταία σελίδα.