Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου " Το Πορτραίτο " Αφροδίτη Φραγκιαδουλάκη - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου



Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου




"Το παρόν, οι στιγμές, οι άνθρωποι, κουμπιά στο ίδιο μάλλινο, πολυφορεμένο ρούχο. Οι προσδοκίες τους κουμπότρυπες στην ύφανση του χρόνου. Οι ιστορίες των παιδιών που υπήρξαμε, το τέλειο μέρος για να ξεχάσεις πως είναι ο κόσμος και πως όφειλε να είναι."


Έχω ξαναπεί πως λατρεύω τους συγγραφείς που έχουν την δύναμη και την δυνατότητα, το κάθε βιβλίο που γράφουν να είναι ένα εντελώς διαφορετικό βιβλίο από τα προηγούμενα. Τόσο στην υπόθεση και την εξέλιξη τους. Όσο και στο ύφος της γραφής και στον τρόπο με τον οποίο επιλέγουν να ελιχθούν ανάμεσα στις λέξεις και στις εικόνες για να περάσουν τα φανερά και βαθύτερα μηνύματα τους. Έχοντας διαβάσει και τα τρία βιβλία της Αφροδίτης Φραγκιαδουλάκη θεωρώ πως ανήκει πλέον σε αυτή την ξεχωριστή ομάδα συγγραφέων που κάθε φορά εκπλήσσει και ξεχωρίζει. 

Στο Πορτραίτο η συγγραφέας μοιράζει το ταξίδι ανάμεσα στο Παρίσι και την Κρήτη ενώνοντας παράλληλα δυο πολιτισμούς και δυο λαούς. 

Η Σοφία επιστρέφει στο χωριό της, ένα μικρό χωριό της Κρήτης, ύστερα από την τραυματική εμπειρία που βιώνει μετά από μια τρομοκρατική επίθεση στην Βαστίλη. Προσπαθεί να συνέλθει και να ξαναβρεί τον εαυτό της στην γη των προγόνων της. Εκεί μέσα από ένα πορτραίτο και τις σελίδες ενός ημερολογίου θα αναβιωθεί ένας μεγάλος και πικρός έρωτας. Η ιστορία και τα μεγάλα γεγονότα που σημάδεψαν έναν ολόκληρο τόπο και τους ανθρώπους του. Μέσα απο το Πορτραίτο και το ημερολόγιο η Σοφία επιστρέφει στην παιδικότητα και την αγνότητα τολμώντας να κάνει μια αντίστροφη συμβολική πορεία απο την σημερινή της ηλικία μέχρι τα παιδικά της χρόνια. Σύντροφος της ο συντάκτης του ημερολογίου Γιώργης και η συγκλονιστική ιστορία που περιγράφει και βρίσκει την τέλεια ταύτιση στην ψυχή της Σοφίας. Η απουσία προσωποποιημένη στο πρόσωπο του Πορτραίτου αποτελεί το ανολοκλήρωτο όνειρο στο μυαλό και στην σκέψη των δυο πρωταγωνιστών. Ένας από τους δύο ή και οι δυο με διαφορετικό τρόπο όμως έχουν το δικαίωμα και την ελπίδα να ολοκληρώσουν ιδανικά τον προορισμό τους.

Το πρώτο πράγμα που παρατηρείς στις πρώτες σελίδες του βιβλίου στο σημείο της μετάβασης από το σήμερα στο χθες είναι ο συνδετικός κρίκος της Βίας. Ένα τρομοκρατικό χτύπημα στο τώρα και ο Πόλεμος η Κατοχή στο χθές. Ο Παρονομαστής και στις δυο περιπτώσεις ίδιος. Ο φόβος που κυκλώνει τις ψυχές των ανθρώπων και ένα διαρκές γιατί. Ο ορατός πόλεμος του χθες συμπίπτει απόλυτα με τον αόρατο πόλεμο του σήμερα. 

"Ο χρόνος είναι μια Ψευδαίσθηση. Υπάρχει ή σταματάει στις στιγμές που μας σημάδεψαν."

"Γιατί όταν γκρεμίζεται η ζωή σου όπως την ήξερες, οφείλεις να την ξανακτίσεις με τα χέρια σου."

Η επιλογή της συγγραφέως να αποτυπώσει τον πόλεμο μέσα από τα μάτια των παιδιών εξαιρετικά κρίσιμη. Δείχνει ταυτόχρονα την φθορά και την καταστροφή, αλλά ταυτόχρονα και την ελπίδα. Το μυαλό των παιδιών δεν γνωρίζει από κινήσεις και ελιγμούς. Από κυκλώσεις του εχθρού και σχέδια μάχης. Στο μυαλό τους διογκώνονται μόνο οι ανδραγαθίες των ανδρών. Και η ψυχή τους κραυγάζει την ανάγκη για ένα ξέγνοιαστο παιχνίδι, που όμως το μαυρίζει η σκιά του πολέμου. 

Έγραψα και παραπάνω πως το κάθε βιβλίο της συγγραφέως είναι ξεχωριστό. Στο Πορτραίτο όμως θεωρώ πως έχει κάνει μια θεαματική υπέρβαση. Ανακατεύει με τέτοιον τρόπο την ιστορία της, ώστε να σε φέρει με απόλυτο και φυσιολογικό τρόπο στο κέντρο της ψυχής των ηρώων, αλλά και στο κέντρο και των σκοπό της προσωπικής της σημειολογίας. Της δικιάς της μοναδικής τεχνοτροπίας και μίξης σε συναισθήματα, σκέψεις, εικόνες, αλήθειες, προσδοκίες. Σε χαμένα, αλλά και εκπληρωμένα όνειρα. Σε απωθημένα και θαμμένα θραύσματα ελπίδας, ενοχής και προσμονής. Σε όνειρα πραγματικά αλλά και σε όνειρα που εφευρίσκει το μυαλό για να ξεφύγει ή να ζήσει το απραγματοποίητο.    

"Οι άνθρωποι μπερδεύουν τα όνειρα με την πραγματικότητα. Είναι εραστές των ονείρων. Όμως τα όνειρα όσο ωραία, μεγάλα και υπέροχα και αν είναι, δεν κρατούν για πάντα. Η πραγματικότητα καραδοκεί. Η μόνη λύση είναι να εφεύρουμε την πραγματικότητα που τους αξίζει."



Ξέρει να εισχωρεί στον τόπο και τον χρόνο, αποδίδοντας στο κείμενο της με εκπληκτικές εναλλαγές την μετάβαση από το Παρίσι στην Κρήτη και αντίστροφα. Παρουσιάζει εξαιρετικά τις δύο διαφορετικές νοοτροπίες και κουλτούρες. Όταν οι πρωταγωνιστές κινούνται στο Παρίσι είναι σαν βαδίζεις μαζί τους στα μαγικά τοπία και στην ατμόσφαιρα του Παρισιού. Όταν είναι στην Κρήτη είναι σαν εισχωρείς στις παραδόσεις στα ήθη, στα έθιμα και στην ντοπιολαλιά ενός αδάμαστου τόπου, απαράμιλλης ομορφιάς και αξίας. Αλλά και η απόσταση στον χρόνο από το χθες στο σήμερα. Η Παλίρροια των αναμνήσεων, αλλά και των αινιγματικών γεγονότων που διαδραματίστηκαν στο Παρίσι, σπάνε τα δεσμά και τις αλυσίδες του χρόνου για να φέρουν κοντά τις δυο ιστορίες που ενώνουν μοιραία τους ήρωες.

Η τέχνη ακολουθεί τους ήρωες συμβολικά σε κάθε βήμα τους. Ζωγραφικοί Πίνακες, ποίηση, λογοτεχνία έρχονται και κουμπώνουν απόλυτα με την συναισθηματική διακύμανση των ηρώων, αλλά και την εκάστοτε κατάσταση που θέλει να υπερτονίσει η συγγραφέας.  

Σε μαγεύει από την πρώτη λέξη. Εισχωρεί μέσα σου από την πρώτη όχι μόνο γλαφυρή αλλά και περιεκτική περιγραφή. Με φράσεις αινιγματικές. Με συναισθήματα ανάμικτα που γεννιούνται σε μια τραγικά μοιραία στιγμή. Κρήτη και Παρίσι ένας συνδυασμός που πυροδοτεί μέσα από την εξαιρετική πένα της συγγραφέως μια ιστορία δυνατή γεμάτη ένταση αγωνία και συγκίνηση θλίψη και θυμό. Εικόνες γεμάτες ζωντάνια και ρυθμό. Η γραφή, εκρηκτική, παραστατική και καθηλωτική  Ο λόγος έχει λυρισμό αλλά ταυτόχρονα και κυνισμό ανάλογα με την περίσταση.

Το κυρίαρχο σημείο του Βιβλίου είναι ο Έρωτας με ιδιότητες που αλλάζουν μορφή μέσα απο τα συναισθήματα των ηρώων. Δυο άγνωστοι συναντιόνται σε μια τρομοκρατική επίθεση. Τα όσα βιώνουν και τα όσα νιώθουν πως τους ένωσαν έστω και στιγμιαία θα τους ωθήσει να ψάξουν τις ρίζες τους. Ακολουθώντας τον έρωτα και την νοσταλγία της Πατρίδας. Ακολουθώντας τα δικά τους ερωτικά και μυστηριώδη ερωτικά σκιρτήματα. Ιχνηλατώντας έναν ανεκπλήρωτο έρωτα που διεκδικεί την δικαίωση για αυτούς που έφυγαν και για αυτούς που έμειναν. Η εκπλήρωση ενός ταξιδιού της επιστροφής που δεν έγινε ποτέ. Η Βία και η τρομοκρατία, ο πόλεμος και η φτώχεια. Η ξενιτιά. Η Νοσταλγία. Μια αγάπη ανάρμοστη, αλλά αληθινή και μοιραία. Μια αίσθηση ή παραίσθηση έρωτα που γεννιέται ξαφνικά και απρόσμενα στα συντρίμμια μιας αποτρόπαιας έκρηξης. Μια αλυσίδα γεγονότων που προσπαθεί να ενώσει το ανεπίτρεπτο του χθες με το αναπόφευκτο του σήμερα. 

Για μένα αποτελεί ένα απο τα καλύτερα αναγνώσματα της χρονιάς και ένα βιβλίο το οποίο θα πρότεινα χωρίς κανέναν ενδοιασμό στους αναγνώστες. Η κάθε του σελίδα είναι μια έκπληξη που κρύβει μηνύματα, αξίες, κουλτούρα και πολιτισμό. Θα μπορούσα να γράψω σεντόνια με λέξεις και εκφράσεις μέσα από το βιβλίο για να αποδώσω με κάθε λεπτομέρεια αυτά που ένιωσα, αλλά δεν θα το κάνω. Γιατί αξίζει αυτό το βιβλίο να το αποκαλύψει από μόνος του ο κάθε αναγνώστης και να αναζητήσει από μόνος του τα δικά του συναισθήματα και τις δικές του σκέψεις. 

Το Βιβλίο Κυκλοφορεί από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΝΟΗ





Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να καταφ

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α

Η Κριτική μου για το " Αμαλία " Σπύρος Πετρουλάκης

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Η Αμαλία είναι το τέταρτο βιβλίο του Σπύρου Πετρουλάκη που διαβάζω. Ένα Βιβλίο εντελώς διαφορετικό απο τα προηγούμενα του. Τόσο στον ρυθμό, όσο και στην εξέλιξη του. Ένα Βιβλίο με δυνατές εικόνες που κάνουν επίθεση στο μυαλό. Με σκηνές σαν μέταλλο σκληρές. Που γεμίζουν με ένταση την καρδιά του Αναγνώστη. Αλλά και εύπλαστες που χαλαρώνουν όταν το μυαλό και η ψυχή του δεν αντέχει άλλο. Η Ιστορία εναλλάσσετε ανάμεσα στο χθες και στο σήμερα. Με σωστές και ισορροπημένες τοποθετήσεις που εντείνουν την αγωνία και ανεβάζουν κατακόρυφα το μυστήριο. 35 Χρόνια πριν σε ένα ορεινό χωριό της Κορινθίας σε μια κλειστή κοινωνία η εξαφάνιση της γιαγιάς Αμαλίας προβληματίζει αλλά και αρχίζει να βάζει σε ένα περίεργο ρυθμό εξελίξεις που κανείς δεν μπορεί να καθορίσει και να υπολογίσει την πορεία τους. Μια οικογένεια που ζει μέσα σε ένα κλίμα που το τρέφει η δειλία και η βία. Ένα χάρισμα δοσμένο σαν βαριά κληρονομία. Ένας φθόνος που πηγάζει από σκοτεινά και απροσδιόριστ